Katastrofy i poważne awarie okrętów podwodnych na szczęście zdarzają się rzadko, jednak gdy do nich dochodzi, życie ludzkie jest zawsze zagrożone, a jak pokazały niektóre przypadki, ratunek dla załóg – z różnych przyczyn – może nie nadejść w porę. Jedną z nich jest mała liczba systemów do ewakuacji ludzi z dużych głębokości i wiążące się z tym problemy z ich transportem na znaczne odległości.
NATO-wski System Ratownictwa Podwodnego NSRS (NATO Submarine Rescue System) jest własnością państw-członków programu, czyli: Francji, Norwegii i Wielkiej Brytanii. Stacjonuje w bazie Royal Navy HMNB Clyde (Faslane) w Szkocji, skąd jest kierowany na rutynowe ćwiczenia i do rzeczywistych akcji. Jego zadaniem jest ratowanie załóg z uszkodzonych okrętów podwodnych leżących na dnie DISSUB (Distressed Submarine) w dowolnym zakątku globu. Możliwość jego użycia nie jest ograniczona wyłącznie do państw-fundatorów, ale reszty członków NATO, a także każdego innego państwa, które o pomoc poprosi.
NSRS tworzą podsystemy – interwencyjny i ratowniczy. Pierwszy stanowią: interwencyjny zdalnie sterowany pojazd podwodny IROV (Intervention Remote Operated Vehicle), urządzenie do jego wodowania LARS (Launch and Recovery System), przenośny system nawigacji i nadzoru oraz zespół generatorów. Jego zadaniem jest: usuwanie przeszkód zalegających przy DISSUB, przekazywanie nań leków, zapasów zapewniających przeżycie, a także monitorowanie atmosfery w jego wnętrzu. W skład drugiego wchodzą: autonomiczny ratowniczy pojazd podwodny SRV 1 (Submarine Rescue Vessel), zwany nieformalnie Nemo; przenośne urządzenie do jego wodowania PLARS (Portable LARS) i śluza do transportu uratowanych pod stałym ciśnieniem (do 6 bar) TUP (Transfer Under Pressure) do zespołu komór hiperbarycznych. Niektóre z wymienionych urządzeń mogą być zastąpione przez znajdujące się na MOSHIP (Mother Ship, czyli okręcie-matce).
Cechą NSRS jest jego wysoka mobilność strategiczna, rozumiana jako jak najdalej idące uproszczenie logistyki i transportu systemu. Z tego powodu wszelkie zespoły systemu zaprojektowano jako modułowe, o wielkości umożliwiającej wykorzystanie kontenerów 10-, 20- i 40-stopowych (wyłączając z tego Nemo) lub przynajmniej dające się podzielić na podzespoły w nich się mieszczące. Pozwoliło to na dopasowanie ich wielkością do warunków dostępnego transportu kołowego i lotniczego, co ułatwia ich przewożenie po drogach, koleją oraz na pokładach cywilnych i wojskowych samolotów transportowych (An-124, C-17, C-130 i A400M). Kompletny NSRS mieści się na 23 zestawach drogowych i ma masę 300 t.
Nemo jest sterowany przez dwóch pilotów i może zabrać do 12 osób, wspieranych przez operatora komory ratowniczej, co w kilkunastu kursach zapewnia możliwość ewakuacji ok. 150 ludzi (w przybliżeniu stanowi to liczbę załogi strategicznego okrętu podwodnego) z głębokości do 610 m, w dowolnych warunkach środowiskowych, nawet zimą na Atlantyku Północnym.
System zaprojektowano tak, aby mógł po otrzymaniu sygnału SUBSUNK podjąć interwencję w czasie do 54 godzin, a po kolejnych 18 (osiem lotu do najbliższego portu i 10 rejsu do rejonu operacji), czyli łącznie po 72 godzinach pojazd ma rozpocząć akcję ratowniczą.
Firma JFD od lipca 2015 r. ma za zadanie zapewniać sprawność techniczną NSRS i gotowość do podjęcia akcji 24 godziny na dobę, 365 dni w roku. Rzeczywista dostępność systemu wynosi 98%. Ponadto umowa obejmuje zapewnienie wyszkolonych zespołów operacyjnych, konieczne modernizacje pojazdu ratowniczego wraz z pozostałymi systemami i pełną usługę serwisową.
Do tej pory JFD wykonało 15 operacji z użyciem NSRS, w tym osiem interwencyjnych z wykorzystaniem pięciu różnych MOSHIP i siedem ćwiczeń ratowniczych na czterech nosicielach. Typowy program operacyjny NSRS obejmuje: dwa pokazy zdolności ratowniczych rocznie, szkolenie załogi SRV 1 w wodach w miejscu bazowania raz w roku, szkolenie obsługi bezzałogowca IROV systemu interwencyjnego w wodach w miejscu bazowania raz w roku, demonstrację zdolności ratowniczych poprzez udział w kilku ćwiczeniach rocznie, współpracę międzynarodową z rzeczywistym dokowaniem do okrętu podwodnego i załadunek do samolotu transportowego.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu