Curtiss Model 75

Samolot myśliwski Curtiss Model 75, w amerykańskim lotnictwie znany pod oznaczeniem P-36, a na eksport oferowany jako Hawk 75 i 75A, został skonstruowany w połowie lat 30. W Stanach Zjednoczonych szybko wyparł go inny myśliwiec Curtissa – P-40, ale w innych krajach służył przez wiele lat i uczestniczył w działaniach bojowych na różnych frontach. Był pierwszym amerykańskim myśliwcem, na którym zgłoszono zestrzelenie niemieckiego samolotu – i pierwszym, którego produkcja przekroczyła 1000 egzemplarzy.

W drugiej połowie lat 20. XX wieku podstawowymi myśliwcami US Army Air Corps (USAAC) były dwupłatowe P-1 i P-6, nazywane Hawk (jastrząb). Samoloty zostały skonstruowane w firmie Curtiss Aeroplane and Motor Company (od 1929 r. Curtiss-Wright Corporation, Aeroplane Division) w Buffalo w stanie Nowy York – jednej z najstarszych amerykańskich wytwórni lotniczych. Na początku lat 30. pozycja Curtissa jako głównego dostawcy myśliwców dla USAAC uległa zachwianiu, gdy firma Boeing skonstruowała najpierw dwupłatowy myśliwiec P-12, a następnie jednopłatowy P-26. Ten drugi był pierwszym amerykańskim seryjnym myśliwcem w układzie jednopłata o całkowicie metalowej konstrukcji, jednak wieloma rozwiązaniami technicznymi wciąż tkwił w poprzedniej epoce: miał stałe podwozie, odkrytą kabinę pilota i skrzydła usztywnione naciągami. Szybki postęp w rozwoju techniki lotniczej sprawił, że P-26 okazał się przestarzały jeszcze zanim trafił do jednostek bojowych. Zaprezentowane wkrótce po nim konkurencyjne jednopłatowe myśliwce Boeing YP-29 i Curtiss XP-31 nie oferowały znaczącego postępu i nie zostały zaakceptowane do produkcji. XP-31 był pierwszym jednopłatowym myśliwcem skonstruowanym w firmie Curtiss. Jedyny zbudowany prototyp został wprawdzie zakupiony przez USAAC, ale z powodu słabych osiągów nie wzbudził większego zainteresowania.

Model 75

W październiku 1934 r. w firmie Curtiss rozpoczęto projektowanie nowego myśliwca, oznaczonego Model 75. Jego głównym konstruktorem był Donovan R. Berlin, który przeszedł do Curtissa z firmy Northrop. Berlin opracował nowoczesny wolnonośny dolnopłat o całkowicie metalowej półskorupowej konstrukcji (jedynie stery i lotki były kryte płótnem), z chowanym trójkołowym podwoziem z kółkiem ogonowym i zakrytą kabiną pilota. Do napędu zastosowano 14-cylindrowy silnik gwiazdowy Wright GR-1670-5 Twin Whirlwind o mocy 775 hp, z trójłopatowym metalowym śmigłem przestawialnym Hamilton Standard. Uzbrojenie miało się składać z dwóch karabinów maszynowych umieszczonych w kadłubie pomiędzy silnikiem a kabiną – jednego kal. 12,7 mm i jednego kal. 7,62 mm lub dwóch kal. 7,62 mm – ale w prototypie nie zostało zainstalowane. Jak większość ówczesnych myśliwców, Model 75 nie miał żadnej ochrony pilota ani zbiorników paliwa. Budowę prototypu (nr fabr. 11923) rozpoczęto w listopadzie 1934 r. Pół roku później, 15 maja 1935 r. (według innych źródeł w kwietniu), oznaczony cywilną rejestracją X17Y prototyp Modelu 75 został oblatany przez fabrycznego pilota doświadczalnego, Henry’ego Lloyda Childa.
Tymczasem w styczniu 1935 r. Air Corps Materiel Division ogłosił konkurs na nowy samolot myśliwski (pościgowy – pursuit – jak go wówczas określano). Bardzo ogólnikowo sformułowane wymagania mówiły m.in. o wysokich osiągach, dobrych własnościach lotnych i zwrotności, a także o całkowicie metalowej konstrukcji, wolnonośnych skrzydłach, zakrytej kabinie i chowanym podwoziu. Do napędu miał służyć silnik o mocy około 1000 hp. Chęć udziału w konkursie wyraziły firmy Curtiss, Northrop i Seversky. Każda z nich miała na własny koszt zbudować i dostarczyć do prób po jednym prototypie. Firma Lockheed przeżywała w tym okresie kryzys finansowy i w ogóle nie była brana pod uwagę. Spośród największych wytwórni lotniczych zabrakło natomiast Boeinga, który po niepowodzeniu myśliwca YP-29 skupił się na rozwoju ciężkich bombowców XB-15 i B-17.
Pod koniec maja prototyp Modelu 75 przyleciał do bazy Wright Field koło Dayton w Ohio w celu przeprowadzenia prób porównawczych. Ponieważ żaden z pozostałych konkurentów nie był gotowy w wyznaczonym na 27 maja terminie, więc USAAC przesunął rozstrzygnięcie konkursu na sierpień. Zanim to nastąpiło, 30 lipca podczas jednego z lotów próbnych prototyp myśliwca Northrop 3A został utracony w wypadku. Z kolei samolot zaproponowany przez niewielką firmę Wedell-Williams nigdy nie wyszedł poza fazę wstępnego szkicu, choć w październiku 1935 r. USAAC zamówił komplet dokumentacji projektowej pod oznaczeniem wojskowym XP-34. W tej sytuacji na placu boju pozostały jedynie samoloty Curtiss Model 75 i Seversky SEV-1XP.