ORP Wodnik w 1977 r. manewruje przed kolejnym wyjściem w morze. Fot. zbiory Muzeum MW/Stanisław Pudlik

W poprzednim numerze „Mórz i Okrętów” przedstawiona została długa i zawiła historia projektowania okrętów szkolnych dla polskiej Marynarki Wojennej. Poniżej ciąg dalszy losów okrętów, które otrzymały kodową nazwę Łabędź.

Po 15 latach przymiarek, zmian koncepcji i wymagań dwa okręty szkolne proj. 888 zostały oddane w 1976 r. do dyspozycji Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej (WSMW).

Opis konstrukcji

Okręty proj. 888 otrzymały kadłub stalowy z poprzecznym układem wiązań, całkowicie spawany ręcznie, półautomatycznie lub automatycznie. Jednostki budowano metodą blokową, kadłub powstał z trzech sekcji, natomiast pokładówka z pięciu. Styki montażowe umieszczono na jednej płaszczyźnie. Burty również otrzymały poprzeczny układ wiązań, natomiast nadbudówka (dziobówka) i pokładówki mieszany. W środkowej części kadłuba zaprojektowano dno podwójne wykorzystane przede wszystkim na różne zbiorniki eksploatacyjne. Jednostki dostały stępki przeciwprzechyłowe na obu burtach, rozciągające się od 27 do 74 wręgi, czyli od IV do VIII przedziału. Na pokładzie głównym w obrębie pokładówki (dolnej) dodano nadburcie o wysokość 1,1 m. Projektanci dali gwarancję na dwuprzedziałową niezatapialność jednostek. Zgodnie z przepisami mogą one żeglować w dowolnym rejonie kuli ziemskiej. W celu poprawy stateczności można zgodnie z projektem dołożyć 15 t balastu.
W kadłubie zaplanowano 10 poprzecznych grodzi wodoszczelnych, dzielących jego wnętrze na 11 przedziałów. Grodzie te umieszczono na wręgach 101, 91, 80, 71, 60, 50, 35, 25, 16 i 3 – patrząc od dziobu, bowiem numeracja grodzi zaczyna się od rufy. W przedziałach w kadłubie, znów patrząc od dziobu, rozplanowano następujące pomieszczenia:
• Przedział I – skrajny dziobowy mieści tylko magazyn farb;
• Przedział II – przedzielony na dwa magazyny, pierwszy na łańcuchy kotwiczne (komory łańcuchowe), drugi części zapasowych;
• Przedział III – zajął magazyn elektryczny oraz pomieszczenie mieszkalne dla 21 podchorążych;
• Przedział IV – tu z kolei zaprojektowano pomieszczenie mieszkalne dla 24 podchorążych oraz centralnie w płaszczyźnie symetrii wzdłużnej kadłuba przechodzącą do góry komorę amunicyjną z podajnikiem;
• Przedział V – to dwa rozplanowane na burtach pomieszczenia mieszkalne, każde dla 15 marynarzy, zaś centralnie w płaszczyźnie symetrii położone jest pomieszczenie przetwornic i centrala artyleryjska;
• Przedział VI – podzielono na dwa pomieszczenia mieszkalne, każde dla 18 podchorążych oraz wciśnięte pomiędzy nie pomieszczenie żyroskopu;
• Przedział VII – pierwsze z trzech pomieszczeń siłowni okrętowej, w nim umieszczono oba silniki główne;
• Przedział VIII – tu umieszczono mechanizmy tzw. siłowni pomocniczej z trzema zespołami prądotwórczymi oraz kotłownię z pomocniczym pionowym kotłem wodnorurkowym;
• Przedział IX – w nim na całej szerokości kadłuba rozplanowano CSS, czyli centrum sterowania siłownią, a za nim pomieszczenie hydroforów i maszynowni dla chłodni prowiantowej;
• Przedział X – w całości zajmuje duża chłodnia prowiantowa, podzielona według asortymentu;
• Przedział XI – to pomieszczenie elektrohydraulicznej maszyny sterowej oraz niewielkie magazynki ze sprzętem awaryjnym i przeciwchemicznym.
Pokład główny zajęła nadbudówka ciągnąca się od dziobu do śródokręcia, która następnie płynnie przechodzi w pierwszy poziom pokładówki. Znów idąc od dziobu w nadbudówce tej rozplanowano następujące pomieszczenia: w skrajniku dziobowym, co chyba nikogo nie zdziwi, ulokowano magazyn bosmański; za nim sporych rozmiarów węzeł sanitarny z ubikacjami, umywalnią, rozbieralnią, pralnią, suszarnią, składem brudnej bielizny i magazynem środków czystości; dalej po obu stronach korytarza zaprojektowano jedno pomieszczenie mieszkalne dla sześciu podchorążych i pięć dla chorążych i podoficerów (trzy- lub czteroosobowe). Na prawej burcie znaleziono miejsce dla biblioteki z czytelnią, mesy podoficerskiej i dużej mesy podchorążych i marynarzy. To ostatnie pomieszczenie łatwo przekształcić w salę dydaktyczną. Na drugiej burcie z kolei urządzono mesę oficerską, która jest jednocześnie salonem reprezentacyjnym okrętu. Do obu mes „doklejono” pentry.