Sener Polska, lider innowacji w dziedzinie technologii kosmicznych, pracuje nad stworzeniem modeli lotnych mechanizmów, które będą stanowić część satelity w misji Vigil Europejskiej Agencji Kosmicznej.  Projekt ten, realizowany na podstawie kontraktu z firmą Leonardo, wymaga zaawansowanej wiedzy z zakresu inżynierii systemowej i doświadczenia w realizacji misji łączących aspekty ochrony kosmicznej i badań naukowych. Misja Vigil ma przyczynić się do lepszej ochrony Ziemi i infrastruktury orbitalnej przed zjawiskami słonecznymi, a z perspektywy polskiego sektora kosmicznego może stać się jednym z projektów, w którym istotna część systemów powstanie w kraju.  

Vigil jako pierwsza europejska misja ma skupić się na nieprzerwanym monitorowaniu aktywności słonecznej oraz pogody kosmicznej i dostarczać danych na temat związanych z nimi potencjalnych zagrożeń dla infrastruktury w kosmosie i na Ziemi. W jej ramach Sener Polska będzie odpowiedzialny za opracowanie mechanizmu otwierania osłon, który odegra kluczową rolę w zabezpieczaniu instrumentu heliograficznego (HI) przed zanieczyszczeniami zarówno podczas przygotowań do startu, jak i w trakcie wyniesienia na orbitę. Po dotarciu na miejsce docelowe, w punkcie Lagrange’a L5, panel mechanizmu otworzy się, umożliwiając działanie instrumentu w przestrzeni kosmicznej.

Modele lotne – projekt na najwyższym poziomie

Ze względu na złożoność projektu, opracowanie mechanizmów do misji Vigil oznacza dla Sener Polska wejście na kolejny poziom zaawansowania technologicznego. Jak wyjaśnia Michał Podkowik, Project Manager w Sener Polska:

Opracowywany mechanizm musi sprostać wyzwaniom związanym z działaniem w ekstremalnie niskich temperaturach oraz specyficznych warunkach punktu L5, w którym będzie pracować. Nasi inżynierowie zaprojektują urządzenie oparte na mechanizmach HDRM i DEM, łącząc je z panelem kompozytowym, aby dostarczyć w pełni kompleksowe rozwiązanie.

System powstający na potrzeby Vigil obejmuje trzy modele: strukturalny do testów, kwalifikacyjny oraz finalny, w pełni lotny. Sener Polska jest jednym z niewielu polskich przedsiębiorstw pozyskujących kontrakty na dostarczenie tak złożonych mechanizmów we wszystkich tych wersjach, także lotnych, które jako część statków kosmicznych polecą w przestrzeń kosmiczną. Tworząc mechanizmy dla Vigil, Sener Polska wykorzysta doświadczenie zdobyte w misjach, takich jak Athena czy PROBA-3.

Mechanizmy do Vigil będą polskim produktem

Co istotne, mechanizmy do Vigil zostaną w całości wykonane w Polsce. Sener Polska, jako główny wykonawca, będzie współpracować z partnerami krajowymi i międzynarodowymi przy zakupie komponentów oraz przeprowadzaniu testów środowiskowych na poziomie instrumentu, które zostaną zrealizowane w laboratorium Łukasiewicz - Instytutu Lotnictwa (ILOT).

Prace rozpoczną się w grudniu 2024 roku i potrwają do lipca 2027 roku. Sener Polska realizuje zadanie na podstawie kontraktu z firmą Leonardo S.p.A., która odpowiada za główny instrument HI, natomiast za cały statek kosmiczny odpowiedzialny będzie Airbus Defence and Space.

Misja Vigil z potencjałem na duży udział krajowych firm

Zaangażowanie Sener Polska w tak zaawansowany projekt pokazuje, że polskie firmy są gotowe do realizacji złożonych i innowacyjnych zadań w międzynarodowych projektach kosmicznych. Także mechanizmy i urządzenia, które będą opracowywane na potrzeby Vigil w przyszłości, korespondują z kompetencjami posiadanymi przez krajowe przedsiębiorstwa i instytucje sektora kosmicznego. Oznacza to, że Vigil ma szansę stać się ważną dla Polaków misją, w której przedstawiciele krajowego sektora będą mieli znaczny udział, jednak o realizacji kolejnych projektów w jej ramach zadecydują przedstawiciele krajów członkowskich ESA podczas Rady Ministerialnej, zaplanowanej na listopad 2025 roku.

Już dzisiaj Sener stara się budować konsorcja z potencjalnymi partnerami biznesowymi w celu zwiększenia obecności Polski w misji VIGIL.

O misji Vigil ESA

Misja Vigil, realizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA), będzie pierwszą inicjatywą w Europie, która 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, skupi się na monitorowaniu aktywności słonecznej i pogody kosmicznej. Satelita zostanie umieszczony w punkcie Lagrange'a L5, który jest oddalony o 150 milionów kilometrów od Ziemi. Obserwacja Słońca z takiej perspektywy umożliwi wykrycie niebezpiecznej aktywności słonecznej oraz pozwoli ocenić siłę i prędkość wiatru słonecznego zmierzającego w stronę Ziemi, co zapewni cenny czas na przygotowanie się do ich potencjalnych skutków. To także projekt, w którym Sener Polska wykorzysta swoje doświadczenie i technologie, które nie tylko odpowiadają na potrzeby misji Vigil, ale również mają potencjał do zastosowania w przyszłych misjach kosmicznych, stanowiąc fundament dla dalszych innowacji w tym obszarze.

Dane zbierane przez Vigil będą istotne dla operatorów satelitarnych, sieci energetycznych, systemów telekomunikacyjnych oraz agencji kosmicznych, które będą mogły z wyprzedzeniem podejmować działania ochronne. Wczesne ostrzeżenia mogą zapobiec zakłóceniom w działaniu krytycznej infrastruktury, a także zwiększyć bezpieczeństwo astronautów, którzy znajdą się poza zasięgiem ochronnego pola magnetycznego Ziemi.

Źródło: Sener Polska.