18 kwietnia w Iranie przypada Dzień Armii Islamskiej Republiki Iranu, który w tym roku nie był oficjalnie obchodzony (odwołano defiladę) ze względu na zagrożenie epidemiologiczne. Niemniej irańskie media nadawały okolicznościowe reportaże o funkcjonowaniu sił zbrojnych. Jeden z wyemitowanych materiałów pokazał funkcjonowanie nowych posterunków radiolokacyjnych i pracujące na nich stacje radiolokacyjne.

Pierwszy z nich to nowo oddany posterunek w górach na południe od miasta Bandar-e Abbas nad cieśniną Ormuz. W ubiegłym roku wciąż trwała budowa tego posterunku, który najwyraźniej tej wiosny rozpoczął dyżury. Iran umieścił tam rodzimą stacjonarną stację radiolokacyjną wczesnego ostrzegania typu Khalij Fars (Chalidż-e Fars, czyli Zatoka Perska), nazywaną też Nazir. Jej zespół antenowy składa się z 14 indywidualnych masztów antenowych po kilkanaście metrów wysokości, każdy z antenami nadawczymi i odbiorczymi, ustawionych na planie okręgu, co zapewnia 360° pokrycia w azymucie. Budowa anten wskazuje, że Khalij Fars pracuje w metrowym paśmie VHF (inne informacje mówią o paśmie HF) i ma być radarem trójwspółrzędnym. Zasięg wykrywania stacji ma wynosić ok. 800 km. Jest to druga stacja tego typu. Pierwszą ustawiono we południowo-wschodnim Iranie. Taka lokalizacja obu stacji wskazuje na chęć nadzoru radiolokacyjnego południowo-wschodniej części Iranu i zapewnienie wczesnego ostrzegania od strony Morza Arabskiego. Można zakładać, że obie stacje Khalij Fars zwiększają też na tych kierunkach dokładność wskazań czterech pozahoryzontalnych stacji wczesnego ostrzegania typu Ghadir (rosyjskie typu Riezonans-NE) o zasięgu ok. 1100 km, ustawionych w głębi irańskiego terytorium.

Trójwspółrzędna stacja radiolokacyjna Moragheb. Fot. defapress.ir

Drugi pokazany posterunek radiolokacyjny został wyposażony w nową stację radiolokacyjną typu Moragheb (inna latynizacja to Moraqeb; pol. czujny, świadomy). Jest to dookólna stacja radiolokacyjna z elektronicznie sterowanym fazowanym szykiem antenowym, pracująca w centymetrowym paśmie S, o zasięgu 400 km. O ile sam radar, zamontowany na naczepie, jest ustawiony na pozycji (razem z naczepą systemu zasilania stojącą nieopodal), to stanowisko dowodzenia z konsolami operatorskimi mieści się w schronie, 150 m poniżej poziomu gruntu (posterunek także jest w terenie górzystym, więc schron jest wydrążony w górze, na której ustawiono radar).

Stanowisko dowodzenia posterunku radiolokacyjnego wyposażonego w radar Moragheb. Fot. defapress.ir

Moragheb to niewątpliwie nowoczesne urządzenie. Wcześniej ten typ radaru był nazywany w Iranie Meraj-4 (lub po prostu Radar M4). Po raz pierwszy pokazano go publicznie w październiku 2015 r. Ma być także stosowany jako stacja wczesnego wykrywania w rakietowym systemie przeciwlotniczym Bavar-373. Stacja ma odznaczać się wysoką odpornością na przeciwdziałanie radioelektroniczne, wykorzystując metody typowe dla nowoczesnych stacji z elektronicznym skanowaniem fazowym (m.in. szybkie przestrajanie częstotliwości sygnału sondującego, niski poziom listków bocznych, kompresja impulsu, filtracja, analiza pracy wykrytych nadajników WRE, celowe omijanie wybranych sektorów obserwacji utrudniające wykrycie pozycji radaru itp.). Źródła irańskie mówią, że Meraj-4 jest wyposażony w antenę aktywną (ang. AESA). Zagadkowe pozostają okoliczności powstania tak zaawansowanej stacji radiolokacyjnej (także w kontekście potrzebnej do jej produkcji bazy elementowej). Stacja jest produkowana w Specjalnej Strefie Ekonomicznej Sziraz (ang. SEEZ), w której mieszczą się m.in. firmy: Iran Telecommunication Manufacturing Co. (ITMC), Electronic Components Industries (ECI), Iran Telecommunication Industries (ITI) i Shiraz Electronic Industries. Wiadomo, że w tym wieku prace nad stacjami z elektronicznym skanowaniem fazowym Iran prowadził we współpracy z armeńskim Erywańskim Naukowo-Badawczym Instytutem Telekomunikacji (Jeriewanskij NII Sriedstw swiazi – JerNIISS lub Yerevan Telecommunication Research Institute). Tak miała powstać irańska stacja Najm-802.