4 sierpnia, podczas odbywającego się w Kielcach Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego (MSPO) 2024, doszło do podpisania listu intencyjnego pomiędzy korporacją Northrop Grumman oraz podmiotami krajowymi otwierającego drogę do zacieśnienia współpracy obejmującej samoloty wczesnego ostrzegania E-2D Advanced Hawkeye.

Listy intencyjne podpisano z Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych oraz firmą Exence. Zgodnie z deklaracjami otwierają one drogę do możliwości zacieśnienia współpracy związanej z samolotami E-2D Advanced Hawkeye. W przypadku polskiego przemysłu, kluczowymi elementami, które mogą zostać wykorzystane do wsparcia eksploatacji E-2D mogą być naziemne urządzenia obsługi technicznej oraz serwisowanie i wsparcie eksploatacji.

Powyższa inicjatywa jest związana z zainteresowaniem Ministerstwa Obrony Narodowej zakupem fabrycznie nowych samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia, które zastąpią obecnie wdrażane do linii Saab 340AEW (używane na okres przejściowy). Biorąc pod uwagę fakt, że w ramach programu modernizacji 44. Bazy Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach planowana jest budowa nowego hangaru postojowo-obsługowego przeznaczonego dla trzech samolotów, nie można wykluczyć, że taka będzie docelowa liczba maszyn nowego typu.

Northrop Grumman jest jednym z dwóch (potencjalnych) dostawców maszyn tej klasy. Głównym rywalem wydaje się być Saab (GlobalEye).

Wśród atutów E-2D Advanced Hawkeye można wymienić fakt, że jest to obecnie najpopularniejszy samolot wczesnego ostrzegania nowej generacji na świecie. Dotychczas producent dostarczył ponad 65 seryjnych samolotów, które trafiły do lotnictwa morskiego Stanów Zjednoczonych oraz Japonii. Portfel zamówień obejmuje około 40 sztuk – poza Stanami Zjednoczonymi i Japonią mowa także o Francji (3).

Należy pamiętać, że konstrukcja (wyposażona w wielofunkcyjną stację radiolokacyjną Lockheed Martin AN/APY-9) może stać się latającą platformą dostarczającą krytyczne dane do systemu dowodzenia IBCS (który jest wdrażany w Wojsku Polskim wraz z zestawami obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej Patriot PAC-3+). Dodatkowo, dzięki funkcji obserwacji ziemi oraz powierzchni morza, może stać się elementem zwiększającym możliwości operacyjne innych rodzajów Sił Zbrojnych – jako stanowisko dozoru obszaru morskiego może choćby wskazywać cele dla lądowych baterii obrony wybrzeża uzbrojonych w przeciwokrętowe pociski Kongsberg NSM, a w przyszłości także współpracować z fregatami budowanymi w ramach programu Miecznik. W przypadku kooperacji z siłami naziemnymi, dane mogą być wykorzystywane dla pododdziałów rozbudowywanej i modernizowanej artylerii.