7 maja br. w stoczni koncernu Navantia w Kartagenie przy pomocy doku pływającego zwodowany został prototypowy okręt podwodny typu S-80 Isaac Peral. Jest to kolejny, po chrzcie tej jednostki, który odbył się 22 kwietnia br., namacalny dowód na to, że notujący ogromne opóźnia program budowy hiszpańskich okrętów podwodnych nowego pokolenia, najgorsze chwile ma już za sobą i nareszcie zaczyna być realizowany zgodnie z założeniami.

Historia tego programu sięga wrześniu 2003 r., kiedy to hiszpański rząd zatwierdził zakup nowych okrętów dla Armada Española. 24 marca 2004 r., między przedsiębiorstwem Izar (poprzednik Navantii) a hiszpańskim Ministerstwem Obrony popisana została umowa na budowę czterech okrętów podwodnych typu S-80. Zawarty wtedy kontrakt miał wartość 1,756 mld EUR, która w 2010 r. została zwiększona do 2,212 mld EUR. Zakładano wówczas, że pierwszy okręt zostanie dostarczony w październiku 2011 r., zaś pozostałe w rocznych odstępach.

W listopadzie 2012 r. Navantia poinformowała hiszpańską marynarkę wojenna o poważnych problemach technicznych dotyczące masy tych jednostek. Z powodu błędu w czasie projektowania okazało się, że będzie ona o 100 ton większa niż zakładano, co zagrażało pływalności okrętu w położeniu nawodnym. Konieczna stała się pomoc amerykańskich specjalistów zarówno z US Navy, jak i z należącej do koncernu General Dynamics stoczni Electric Boat w Groton w stanie Connecticut, którzy pracowali w ramach programu FMS (Foreign Military Sales). W celu likwidacji problemu z pływalnością konieczne było zmodyfikowanie projektu i zwiększenie długości okrętów z 71 do 81 m poprzez dodanie trzech nowych sekcji kadłuba, co spowodowało również wzrost wyporności jednostek z ok. 2200 do ok. 3000 t.

W lipcu 2016 r. Ministerstwo Obrony w Madrycie zaakceptowało wyniki krytycznego przeglądu programu budowy tych okrętów i uznano, że jest on gotowy do odmrożenia i ponownego przejścia do fazy produkcyjnej. Co zrozumiałe, problemy te spowodowały wzrost kosztów całego programu, które w 2014 r. oszacowano na 3 mld EUR, zaś w 27 lipca 2018 r. hiszpańska rada ministrów określiło maksymalny pułap wydatków w ramach tego programu na 3,935 mld EUR. Zmiany w projekcie samych okrętów, jak i w programie ich budowy były tak duże, że po jego restarcie określany jest on niekiedy, jako S-80 Plus.

19 grudnia 2018 r. podpisana została umowa na dostarczenie czterech okrętów według zmodyfikowanego projektu. Pozwoliło to na wznowienie prac konstrukcyjnych przy budowie poszczególnych jednostek. Stopień zaawansowania pierwszego okrętu uniemożliwił kontynuowanie prac przy nim po zmianie projektu. Tak, więc jego budowa musiała rozpocząć się od nowa, zaś jego kadłub, jedynie bez sekcji dziobowej, czeka na decyzję o dalszych losach w hali stoczni w Kartagenie. W myśl nowej umowy dostawa okrętu podwodnego Isaac Peral (S-81) zaplanowano na wrzesień 2022 r., Narciso Monturiol (S-82) na czerwiec 2024 r., Cosme García (S-83) na kwiecień 2026 r., zaś Mateo García de los Reyes (S-84) na sierpień 2027 r.

Jeszcze na początku ubiegłego roku wydawało się, że programowi nic już nie zagraża i do końca roku prototyp zostanie zwodowany a poszczególne okręty będą wchodziły do służby zgodnie z zatwierdzonym w 2018 r. harmonogramem. Na przeszkodzie realizacji tych założeń stanęła jednak pandemia COVID-19. Spowodowała ona zarówno zaburzenia w realizacji prac w stoczni w Kartagenie, jak również w wydajności międzynarodowego łańcucha dostaw, z którego pochodzi znacząca cześć wyposażenia niezbędnego do ukończenia jednostek.

Z ostatnich informacji wynika, że prototypowy Isaac Peral rozpocznie próby morskie na początku 2022 r., a banderę podniesie rok później. Zgodnie z obecnymi deklaracjami okręt ten ma osiągnąć gotowość operacyjną w drugiej połowie 2023 r., chociaż bardziej realne jest, że nastąpi to w 2024 r. Należy się spodziewać, że również w przypadku pozostałych okrętów pandemia opóźni termin ich dostarczenia przynajmniej o rok. Mają one wchodzić do służby co dwa lata, tak więc należy się spodziewać, że nastąpi to w latach 2025-2029.