29 sierpnia Grupa Niewiadów S.A. ‒ zintegrowane w ramach holdingu prywatne polskie przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją dostarczaniem amunicji, uzbrojenia, pojazdów specjalnych i sprzętu wojskowego ‒ zorganizowała na terenie zakładów w Niewiadowie konferencję prasową poświęconą planom budowy fabryki amunicji wielkokalibrowej.

Grupa Niewiadów S.A. zainaugurowała swoją działalność 11 listopada 2022 r., a w jej skład wchodzą obecnie: Zakłady Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o., producent amunicji i innych wyrobów pirotechnicznych; EG Polska Sp. z o.o., spółka handlowa specjalizująca się w imporcie oraz eksporcie towarów strategicznych i GN-Logistics Sp. z o.o., specjalizującą się w transporcie amunicji oraz towarów strategicznych, z własnymi magazynami oraz składem celnym, która będzie operatorem logistycznym wszystkich firm wchodzących w skład grupy.
Integralną częścią grupy stanie się wkrótce – aktualnie powstający – Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Niewiadów. Będzie on odpowiedzialny za całokształt przedsięwzięć związanych oceną możliwości pozyskiwania i wdrażania nowych typów uzbrojenia dla Sił Zbrojnych RP, analizy rozwoju i modernizacji uzbrojenia będącego w ich wyposażeniu, jak również pozyskiwania różnego rodzaju dotacji z krajowych oraz unijnych instytucji związanych z wdrażaniem nowoczesnych rozwiązań i technologii w uzbrojeniu. OBR Niewiadów prowadził będzie na własnym poligonie badania dynamiczne własnych wyrobów, jak również wyrobów dostarczanych przez zleceniodawców oraz współproducentów krajowych jak i zagranicznych.

Obecnie Zakłady Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o. produkują szeroki asortyment amunicji i pirotechniki, w tym m.in. 81 mm granaty do stawiania zasłon aerodyspersyjnych GAk-81. Przychód firmy w roku 2023 przekroczył 85 mln PLN. Fot. Andrzej Kiński.

Analizując potrzeby Sił Zbrojnych RP, przebieg aktualnie trwających konfliktów zbrojnych, w tym przede wszystkim wojny na Ukrainie, a także zdolności produkcyjne podmiotów polskich i zagranicznych, Grupa Niewiadów za swój główny cel uznała uruchomienie montażu, a następnie produkcji wielkokalibrowej amunicji artyleryjskiej, przede wszystkim kalibru 155 mm (ale także 122 i 152 mm, czołgowej 120 i 125 mm czy moździerzowej 120 mm). W ocenie przedstawicieli grupy, biorąc pod uwagę obecne plany rozbudowy Wojsk Rakietowych i Artylerii, zapotrzebowanie SZ RP na amunicję 155 mm może sięgnąć w nieodległej perspektywie 3 mln kompletów (z uwzględnieniem zapasów na czas „W”.
Wspomniana fabryka amunicyjna ma powstać na terenie Zakładów Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o., położonych na terenie gminy Ujazd w województwie łódzkim. Powstały one na bazie firmy Produkcja Specjalna ZSP „Niewiadów” w upadłości likwidacyjnej, która 1 sierpnia 2019 r. została kupiona na drodze przetargu sądowego przez Works 11 Sp. z o.o. i pod koniec 2020 r. wniesiona aportem do nowo powołanej spółki Zakłady Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o. Zaletą tej lokalizacji jest położenie w centralnej Polsce, w pobliżu kluczowych drogowych i kolejowych szlaków komunikacyjnych oraz w sąsiedztwie planowanego Centralnego Portu Komunikacyjnego, a także wojskowych obiektów magazynowych. Obecnie, po zakupie kolejnych części dawnych zakładów, teren będący własnością Grupy Niewiadów to dziś ok. 70 ha. Firma dysponuje wykwalifikowaną kadrą i wszystkimi niezbędnymi koncesjami (w tym ważną bezterminowo koncesją na produkcję amunicji) oraz pozwoleniami umożliwiającymi produkcję i obrót wyrobami specjalnymi. W razie potrzeby możliwe jest pozyskanie kolejnych terenów inwestycyjnych, a rozwojowi biznesu sprzyja pełne wsparcie lokalnych władz samorządowych.
W nieodległej perspektywie w skład infrastruktury zakładu wejdą: budynki produkcyjne spełniające wymagania bezpieczeństwa przy operowaniu materiałami wybuchowymi (strefy bezpieczeństwa, obwałowania); budynki i powierzchnie magazynowe umożliwiające jednoczesne składowanie amunicji i materiałów wybuchowych o ekwiwalencie 1 100 000 kg TNT (1100 ton); poligon doświadczalny; bocznica kolejowa z rampą przeładunkową i sieć dróg wewnętrznych.

Pakowanie wyrobów finalnych w ZPS Niewiadów, w tym przypadku granatów GAk-81. Fot. Andrzej Kiński.

Obecnie finalizowany jest etap modernizacji (de facto odbudowy) siedmiu budynków magazynowych o powierzchni użytkowej 3886 m², który obejmie także reaktywację połączenia kolejowego.
Przygotowywany jest także poligon doświadczalny z trzema osiami strzelniczymi (długość 100, 200 i 500 m), aparaturą pomiarową oraz własnym stanowiskiem balistycznym z lufą 155 mm. Jego uruchomienie planowane jest w przyszłym roku.
Trwają też prace porządkowe i przygotowawcze do uruchomienia elaboracji oraz kompletacji średnio- i wielkokalibrowej amunicji artyleryjskiej. Remontowany jest budynek produkcyjny, zarezerwowane zostały u producenta dwie z trzech planowanych linii elaboracji skorup pocisków materiałem kruszącym. Planowana jest budowa nowoczesnej lakierni i linii do produkcji opakowań. Zakład ma być w dużym stopniu zautomatyzowany, co zmniejszy liczbę ludzi niezbędnych do najbardziej niebezpiecznych faz procesu produkcji i zwiększy bezpieczeństwo ogólne.

Grupa Niewiadów przygotowuje się do kompletowania, a docelowo produkcji 155 mm amunicji artyleryjskiej przy współpracy z partnerami zagranicznymi. Fot. Andrzej Kiński.

W ostatniej kolejności planowany jest zakup i modernizacja budynku biurowego, budynku w którym ulokowana zostanie produkcja zapłonników oraz budynku, w którym ulokowany zostanie Ośrodek Badawczo-Rozwojowy.
Projekt uruchomienia produkcji amunicji 155 mm – w pierwszej kolejności elaboracji pocisków i kompletacji amunicji z elementów pochodzących od dostawców zewnętrznych – jest bardzo zaawansowany. W przypadku zawarcia umowy na dostawę amunicji, Grupa Niewiadów jest w stanie w ciągu kilku miesięcy rozpocząć dostawy gotowej amunicji importowanej z Indii. Odpowiada ona wszystkim standardom NATO i produkowana jest na licencji szwedzkiej firmy Bofors przez India Munitions Limited. W przypadku partii przeznaczonych dla SZ RP bądź innych państw NATO, przedstawiciele szwedzkiej firmy zapewnią kontrolę i odbiór produkcji wg standardów obowiązujących w NATO. Podpisany list intencyjny dotyczy, poza zapewnieniem długofalowej współpracy, także dostawy ok. 130 000 kompletów amunicji (zapalnik, zapłonnik, klasyczny pocisk odłamkowo-burzący M77B i pocisk HEER z gazogeneratorem, system modułowych ładunków miotających BMCS). Pierwszych 20 000 kompletów mogłoby zostać dostarczonych w ciągu krócej niż roku od podpisania umowy.

System modułowych ładunków miotających, zgodny ze standardem JBMOU, byłby importowany z Indii, choć jest dziełem szwedzkiego Boforsa. Analogiczny jest produkowany m.in. przez zakłady Nammo. Fot. Andrzej Kiński.

Później India Munitions Limited zapewniałaby dostawy skorup pocisków do elaboracji i modułowych ładunków miotających. Zapalniki dostarczałaby niemiecka firma Junghans, zaś zapłonniki M82G VOP Nováky a.s. ze Słowacji. Indywidualne, wielorazowe opakowania transportowe pochodziłyby z kanadyjskiej firmy Myers. W przypadku wszystkich kluczowych elementów amunicji zawarto z ich dostawcami obowiązujące listy intencyjne bądź umowy przedwstępne. Dotyczy to także producentów oprzyrządowania technologicznego. Przykładowo słowacka firma Konštrukta ‒ Industry, a.s. gwarantuje dostawę pierwszych linii elaboracji amunicji po 15 miesiącach od podpisania umowy.

Jeden z wyremontowanych magazynów... Fot. Andrzej Kiński.

...i jego wnętrze. Fot. Andrzej Kiński.

Plany zakładają zdolność do dostarczenia przez Grupę Niewiadów 120 000 kompletów amunicji rocznie (własna elaboracja z wykorzystaniem trzech linii elaboracji), a docelowo 180 000 kompletów (trzy linie elaboracji, własna produkcja skorup), a także zapłonników i opakowań do przechowywania oraz transportu. Zagwarantowane jest przekazanie niezbędnej dokumentacji technicznej i technologicznej przez Boforsa. Łączny koszt niezbędnych inwestycji szacowany jest na do 250 mln PLN.Jeśli Grupa Niewiadów zawarłaby wieloletnie umowy na dostawę amunicji z Ministerstwem Obrony Narodowej bądź zamówienie w ramach umowy o współpracy z Polską Grupą Zbrojeniową, w pełni realne jest zwiększenie stopnia polonizacji produkowanej amunicji. W tym celu Grupa Niewiadów podpisała list intencyjny z czeską firmą ŽĎAS, Inc., dotyczącą dostawy linii do produkcji skorup pocisków. Oczywiście, wymagałoby to dodatkowych nakładów. Kompleks nowoczesnej kuźni mógłby zostać uruchomiony po upływie ok. dwóch lat od zawarcia umowy. Wydajność linii pozwalałaby na wyprodukowanie do 300 000 skorup różnego typu rocznie.

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Grupy Niewiadów będzie wkrótce dysponował własnym poligonem, umożliwiającym rozwój i odbiór wyrobów. Na razie testowane są tam obecne wyroby ZPS Niewiadów. Na zdjęciu odpalenie granatu GAk-81 z wyrzutni systemu 902W Tucza bwr BWR-1S. Fot. Andrzej Kiński.

Na początku sierpnia w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia w Zielonce odbyła się konferencja dotycząca opracowania i wdrożenia do produkcji polskiej amunicji 155 mm do armatohaubic Krab i K9, której gospodarzem była Grupa Niewiadów S.A. Poza Grupą Niewiadów, wzięli w niej udział przedstawiciele zakładów amunicyjnych Polskiej Grupy Zbrojeniowej, ale także zagranicznych podmiotów przemysłowych, mających doświadczenie w produkcji komponentów amunicji artyleryjskiej (m.in. bułgarskiego holdingu Arsenal) oraz instytutów naukowo-badawczych tj. WITU i Bofors Test Center. Celem tego spotkania było zainicjowanie procesu projektowania i wdrożenia do produkcji nowej amunicji 155 mm. W planach jest zawiązanie szerokiego konsorcjum podmiotów polskich i zagranicznych, które będą docelowo produkowały amunicję dział Krab i K9. Głównym założeniem projektu jest opracowanie własnej dokumentacji wyrobu, co pozwoli samodzielnie produkować w Polsce kompletną amunicję, swobodnie ją rozwijać, a także eksportować bez ograniczeń licencjodawcy.
Andrzej Kiński na podstawie informacji Grupy Niewiadów S.A.