Przeciwlotniczy rakietowy wóz bojowy 6F-17E
Serbia jest pierwszym państwem europejskim, które wzmocniło swoją obronę przeciwlotniczą poprzez zakup tego systemu, kontynuując zresztą, zapoczątkowany przed kilkoma laty, kierunek pozyskiwania zaawansowanego uzbrojenia przeciwlotniczego (i nie tylko) w Chińskiej Republice Ludowej.
Publiczna prezentacja pojedynczego przeciwlotniczego rakietowego wozu bojowego 6F-17E na kołowym podwoziu specjalnym Dongfeng EQ2280DY30 w układzie 6×6 zestawu HQ-17AE, a także pojazdu transportowo-załadowczego 6R-17E na podwoziu ciężarówki Shaanxi SX2306 w układzie 8×8, była elementem pokazu sprzętu VS, zorganizowanego z okazji 635. rocznicy bitwy na Kosowym Polu 27 czerwca br. w Kruševacu. W kontekście Serbii mówi się o zakupie sprzętu dwóch baterii, ale oficjalnego potwierdzenia tej informacji brak. Bazując na dostępnych informacjach, w skład baterii wchodzą: cztery przeciwlotnicze rakietowe wozy bojowe, dwa pojazdy transportowo-załadowcze, dwa pojazdy transportowe i dwa samochody warsztatowe.
Obecność tak egzotycznego systemu uzbrojenia, jakim jest HQ-17AE, w uzbrojeniu europejskiego państwa nie jest już dziś wielkim szokiem, ale nadal wzbudza duże zainteresowanie i pozostaje czymś wyjątkowym. Dla Serbii to logiczny krok po zakupie rakietowego systemu przeciwlotniczego średniego zasięgu FK-3 (szerzej w WiT 5/2022).
Serbski przeciwlotniczy wóz bojowy 72W6E-4 rakietowo-artyleryjskiego systemu przeciwlotniczego Pancyr-S1 prowadzi ogień z 30 mm armat 2A38M do celów naziemnych podczas ćwiczeń na poligonie Pasuljanske Livade.
HQ-17AE stał się drugim systemem przeciwlotniczym chińskiej produkcji w uzbrojeniu 250. Brygady Rakietowej Obrony Przeciwlotniczej (250. raketna brigada za protivvazduhoplovna dejstva) z dowództwem w koszarach Banjica pod Belgradem. Zakup HQ-17AE wydaje się być bardziej podyktowany pragmatyzmem, a nie względami technicznymi, i jest wynikiem komplikacji sytuacji polityczno-militarnej po rozpoczęciu kolejnej fazy wojny na Ukrainie po 24 lutego 2022 r.
Według serbskich mediów zakup kolejnego chińskiego systemu przeciwlotniczego dla VS był reakcją na brak możliwości kontynuowania zaplanowanych zakupów w Rosji dalszych zestawów bateryjnych hybrydowego systemu przeciwlotniczego 96K6-E Pancyr-S1. Od 2020 r. VS eksploatują jedną baterię rosyjskiego systemu rakietowo-artyleryjskiego z sześcioma przeciwlotniczymi wozami bojowymi 72W6-E4, trzema pojazdami transportowo-załadowczymi 73W6-E2 oraz stanowiskiem dowodzenia i kierowania ogniem 19S3-E3.
Każdy wóz bojowy uzbrojony jest w dwie dwulufowe 30 mm armaty automatyczne 2A38M z 700 nabojami i 12 przeciwlotniczych pocisków kierowanych 57E6-E (eksportowa wersja pocisków 95Ja6) o zasięgu do 20 km. W planach był zakup co najmniej kolejnych dwóch zestawów bateryjnych, nieoficjalnie wskazywano nawet, że mogą być one w zmodernizowanej odmianie Pancyr-S1M z ulepszonym systemem uzbrojenia.
Poza radarami wykrywania i śledzenia celów cechujących się większymi zasięgami, znaczącemu zwiększeniu ulec miała w nim liczba wykrywanych i śledzonych celów oraz czas obróbki informacji, co przekłada się na czas reakcji. Kluczową zmianą jest jednak dostosowanie do odpalania pocisków kierowanych 57E6-EM (eksportowy wariant rakiety 23Ja6). Jej zasięg skośny sięga 30 km (minimalny 1200 m), a zakres wysokości zwalczanych celów zamyka się w przedziale od 15 m do 18 000 m.
Przemysł obronny Federacji Rosyjskiej priorytetowo traktuje obecnie zwiększone zamówienia własnych sił zbrojnych, co nie pozostaje bez wpływu na realizację umów eksportowych, problem stanowi także embargo na import uzbrojenia z Rosji, którego celem jest ograniczenie wpływów rosyjskiego kompleksu przemysłowego. Z jednej strony utrudnia ono dostarczenie kolejnych egzemplarzy uzbrojenia i sprzętu wojskowego do Serbii przez Rosję, z drugiej jego zakup mógłby poskutkować negatywnymi konsekwencjami dla Serbii. Notabene, z serbskiej perspektywy, nie ma technicznych sposobów zapłacenia za taką transakcję.
Po 24 lutego 2022 r. Belgrad stara się ograniczyć, dotychczas bardzo dobre, relacje z Moskwą (z racji obecnego statusu Kosowa Serbia nie uznaje przyłączenia Krymu, Donbasu i południowych regionów dawnej Ukrainy do Federacji Rosyjskiej, choć sankcji wobec Rosji nie wprowadziła), rozszerzając za to relacje z Pekinem (głównie ekonomiczne) i w perspektywie długofalowej nadal deklarując orientację na Zachód, także w sferze militarnej (czego przykładem może być zamiar zakupu samolotów wielozadaniowych Dassault Rafale we Francji, o czym w kwietniu tego roku wspominał prezydent Aleksandar Vučić).
W przeciwieństwie do tej z Rosją, współpraca wojskowo-techniczna Serbii z Chińską Republiką Ludową rozwija się. Poza rakietowymi systemami przeciwlotniczymi FK-3 i HQ-17AE obejmuje ona także kilka typów bezzałogowych rozpoznawczo-uderzeniowych systemów powietrznych wraz z uzbrojeniem (CH-92 i CH-95), środki bojowe do bezzałogowców lokalnej produkcji i konstrukcji, a także sprzęt samochodowy oraz inżynieryjny.
Pierwsze informacje o braku możliwości pozyskania systemów Pancyr-S1M w Rosji pojawiły się w serbskich mediach jeszcze w 2023 r. Te pogłoski miały swą kulminację jesienią ub.r., kiedy najpierw podczas belgradzkiej wystawy uzbrojenia Partner-2023 (25–28 września 2023 r.) chiński przemysł obronny zaprezentował model przeciwlotniczego rakietowego wozu bojowego systemu HQ-17AE (ale także elementów innych systemów przeciwlotniczych), a potem – podczas spotkania Forum Inicjatywy Pasa i Szlaku, które odbyło się w dniach 17–18 października ub.r. w Pekinie – ówczesny minister obrony Republiki Serbii Miloš Vučević otrzymał od swego chińskiego odpowiednika Li Shangfu (zdymisjonowanego w grudniu ub.r.) model HQ-17AE. Zapewne wówczas umowa na dostawę tego systemu znajdowała się już w fazie realizacji.
Zobacz więcej w nowym wydaniu czasopisma Wojsko i Technika >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
