Najnowszy strategiczny okręt podwodny Kniaz’ Władimir zmodernizowanego proj. 955A Boriej-A wszedł do służby w ubiegłym roku. Według deklaracji dowódcy WMF adm. Nikołaja Jewmienowa, w bieżącym roku w jego ślady pójdzie kolejna jednostka – Kniaz’ Oleg. Okręty te mają bardziej dopracowany pod względem hydrodynamicznym kadłub.

Obchodzony w Federacji Rosyjskiej 19 marca dzień marynarza-podwodniaka był okazją przedstawienia przez dowódcę Wojenno-Morskowo Fłota, adm. Nikołaja Jewmienowa, w wywiadzie opublikowanym w czasopiśmie rosyjskich sił zbrojnych „Krasnaja Zwiezda”, planów na najbliższą przyszłość dotyczących sił podwodnych. To głównie dzięki nim rosyjska marynarka wojenna jest nadal jedną z najsilniejszych na świecie. Rosja utrzymała bowiem w służbie i nadal inwestuje w atomowe okręty podwodne, w tym uzbrojone w strategiczne pociski balistyczne, będące bardzo istotnym elementem jej triady jądrowej.

Według Jewmienowa poziom praktycznego wyszkolenia załóg okrętów podwodnych Wojenno-Morskowo Fłota umożliwia im realizację skomplikowanych i zakrojonych na szeroką skalę zadań. Doskonalą oni swoje umiejętności zarówno w ćwiczeniach różnego stopnia, jak też w czasie rejsów bojowych. Rosyjskie okręty podwodne w 2020 r. spędziły łącznie w morzu 2700 dni, a przez dwa miesiące bieżącego roku już ponad 400. W latach 2020–2021 wykonały przeszło 60 ćwiczeń bojowych z praktycznym użyciem uzbrojenia torpedowego, rakietowego i minowego. Między innymi prowadzą wspólne szkolenia z jednostkami nawodnymi w zwalczaniu celów nawodnych, z wykorzystaniem pocisków rakietowych systemu 3R14 Kalibr-PŁ. W tym roku planowany jest wzrost intensywności szkolenia bojowego okrętów podwodnych. Do tej pory wykonały one już około dziesięciu ćwiczeń tego rodzaju.

Pierwszymi rosyjskimi „boomerami” IV generacji są jednostki proj. 955 Boriej. W latach 2013–2014 podniesiono bandery na trzech okrętach tego typu: Juriju Dołgorukim (na zdjęciu), Aleksandrze Niewskim i Władimirze Monomachu.
Co ciekawe, do budowy ich kadłubów wykorzystano sekcje nieukończonych lub utylizowanych wielozadaniowych okrętów podwodnych proj. 971 Szczuka-B.

Nowe rosyjskie „boomery”

Zgodnie z deklaracją dowódcy floty, do końca tego roku WMF wzmocniona zostanie przez trzy atomowe okręty podwodne budowane w stoczni PO „Siewmasz” w Siewierodwińsku. Będą to: strategiczny K-552 Kniaz’ Oleg proj. 955A Boriej-A oraz dwie jednostki wielozadaniowe proj. 885M Jasien´-M – K-561 Kazan’ i K-573 Nowosibirsk. W tym roku zostaną również położone stępki dwóch kolejnych okrętów podwodnych z pociskami balistycznymi proj. 955A – Dmitrij Donskoj i Kniaz’ Potiemkin. Równolegle z produkcją jednostek IV generacji z napędem jądrowym, trwają prace nad V pokoleniem wielozadaniowych i strategicznych atomowych okrętów podwodnych.

Budowa i wprowadzanie do służby strategicznych okrętów podwodnych IV generacji typów Boriej/Boriej-A (proj. 955/955A) stanowią realizację zapisów doktryny morskiej Rosji, mają pozwolić na utrzymanie na właściwym poziomie liczebnym i technicznym strategicznego komponentu obydwu flot oceanicznych – Północnej i Oceanu Spokojnego. Dotychczas WMF zasiliły trzy jednostki pierwotnego proj. 955 Boriej – K-535 Jurij Dołgorukij, K-550 Aleksandr Niewskij i K-551 Władimir Monomach, na których bandery podniesiono w latach 2013–2014 oraz K-549 Kniaz’ Władimir, będący pierwszą jednostką zmodernizowanego proj. 955A, która weszła do służby 12 czerwca 2020 r.

Aktualnie w Siewierodwińsku trwa wyposażanie i budowa czterech kolejnych okrętów proj. 955A. Pierwszy z nich – Kniaz’ Oleg – został zwodowany 16 lipca 2020 r., natomiast stępki pozostałych: Gienieralissimusa Suworowa, Impieratora Aleksandra III i Kniazia Pożarskiego położono w latach 2014–2016. Umowa na budowę dwóch następnych „boomerów” proj. 955A, które jak wspomniano będą nosiły nazwy Dmitrij Donskoj i Kniaz’ Potiemkin, została podpisana w lipcu 2020 r. Zawarcie tego kontraktu planowane było pierwotnie na 2019 r., zaś rozpoczęcie ich budowy miało nastąpić 9 maja 2020 r., aby uświetnić 75. rocznicę zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami. Przydzielone zostaną im zapewne numery stoczniowe 209 i 210, ponieważ będą one szóstą i siódmą jednostką tego typu. Najprawdopodobniej ich stępki zostaną położone z rocznym opóźnieniem podczas obchodów kolejnego dnia zwycięstwa, czyli 9 maja br. Należy się spodziewać, że okręty te wejdą do służby w drugiej połowie obecnego dziesięciolecia i wzmocnią Flotę Północną.

Nowo budowane i modernizowane jednostki wielozadaniowe

Najnowszymi wielozadaniowymi okrętami podwodnymi z napędem jądrowym są jednostki proj. 885 Jasien´ i 885M Jasien´-M. Spośród nich w służbie znajduje się jedynie prototypowy K-560 Siewierodwinsk, na którym podniesiono banderę 17 czerwca 2014 r. Druga jednostka serii – K-561 Kazan’, będąca jednocześnie pierwszym okrętem zmodyfikowanego proj. 885M, nadal nie weszła do służby, mimo że zwodowano ją 31 marca 2017 r., zaś na stoczniowe próby morskie wyszła 25 września 2018 r. Już w maju 2019 r. poinformowano, że konieczne jest zmodyfikowanie systemów pomocniczych Kazania, które nie spełniają wymagań zamawiającego. Prace te zajęły cały 2020 r. i według deklaracji Siewmasza, okręt gotowy był do przekazania odbiorcy na początku tego roku. Najwidoczniej nie wszystko jednak działa jak należy, skoro w ostatnich dniach pojawiła się informacja, że zdanie tej jednostki ponownie przesunięto, tym razem na lipiec.
Wydarzenia te jednak nie zahamowały seryjnej budowy kolejnych okrętów tego typu. Aktualnie poza trzecią jednostką serii – K-573 Nowosibirsk, która przechodzi próby na uwięzi i ma być przekazana flocie do końca roku, sześć dalszych znajduje się w różnych fazach budowy. Są to w kolejności: K-571 Krasnojarsk (jego wodowanie zaplanowano na sierpień br.), K-564 Archangielsk, Pierm’, Uljanowsk, Woronież i Władiwostok. Położenie stępek tych dwóch ostatnich okrętów nastąpiło 20 lipca 2020 r.