Demonstrator wozu dowodzenia szczebla batalionu zmotoryzowanego-zmechanizowanego/dywizjonu artylerii Heron 6×6 powstały na bazie pierwszego prototypu P1 kołowego pojazdu opancerzonego TADEAS 6×6. Jego pierwsza publiczna prezentacja miała miejsce podczas, zorganizowanej przez Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej, XIII Międzynarodowej Konferencji Naukowej EKSPLOBALIS_2024 „TECHNOLOGIE OBRONNE – innowacyjne rozwiązania współczesnego sprzętu wojskowego”.
Pierwsze doświadczenia, najpierw z prób, a potem także liniowej eksploatacji wozów dowodzenia na bazie pojazdu Waran 4×4, jak również analiza potrzeb Sił Zbrojnych RP i bezpośrednie konsultacje z przedstawicielami wojska, skłoniły konstruktorów Huty Stalowa Wola S.A. do zainicjowania prac nad większym pojazdem, który w pierwszym rzędzie mógłby posłużyć jako baza wozów dowodzenia wyższego szczebla organizacyjnego (dywizjon/batalion), ale także do innych zastosowań specjalistycznych.
Należy w tym miejscu nadmienić, że do podobnych wniosków doprowadziły prowadzone kilkanaście lat temu studia związane z podsystemem dowodzenia i kierowania ogniem dywizjonowego modułu ogniowego (DMO) 155 mm samobieżnych haubic na podwoziu kołowym Kryl oraz DMO 122 mm wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych Langusta. Wówczas rozważano zastosowanie na szczeblu baterii dowodzenia DMO pojazdów terenowych z nadwoziem typu furgon, bazujących na ciężarówkach Jelcza w układzie 6×6, które zastąpiłyby wozy dowódczo-sztabowe ADK-11/ADK-11T na podwoziu Star 266.
W ubiegłorocznych ćwiczeniach eksperymentalnych FEX 23 wziął udział pojazd opancerzony TCV/Nexter TITUS 6×6. Posłużył on jako demonstrator koncepcji wozu dowodzenia na podwoziu trzyosiowym.
Obecnie powrócono do koncepcji wyposażenia trzech dywizjonów Langust Wojsk Rakietowych i Artylerii Wojsk Lądowych w system dowodzenia i kierowania ogniem, ale zasadniczym impulsem zainicjowania prac nad pojazdem opancerzonym w układzie 6×6 były, opracowane jeszcze w 2022 r., założenia do podsystemu dowodzenia DMO polowych wyrzutni rakietowych dalekiego zasięgu Homar, zunifikowanego dla pododdziałów wyposażonych w wyrzutnie M142 HIMARS (Homar-A) i K239PL (Homar-K).
W każdym dywizjonie ma być, nie licząc podsystemu rozpoznania z trzema wozami rozpoznania stanowisk startowych na jeszcze nie wybranym nośniku, dziewięć wozów dowodzenia na Waranach (trzy WD dowódców baterii i sześć WD dowódców plutonów ogniowych), a także dwa WD szczebla dowództwa dywizjonu – dowódcy i szefa sztabu dywizjonu. Te ostatnie miałyby właśnie wykorzystywać większe nośniki w układzie 6×6. Oczywiście, Huta Stalowa Wola S.A. zadeklarowała gotowość dostarczenia, we współpracy z partnerami, odpowiedniego pojazdu wraz ze specjalistycznym wyposażeniem.
Jeśli chodzi o nośnik, zwrócono się do czeskiej firmy Tatra Defence Vehicle a.s., mającej w swej ofercie pojazd tej klasy TITUS 6×6, opracowany wspólnie z francuską firmą Nexter (obecnie KNDS France). Tatra Defence Vehicle a.s. to siostrzana spółka Tatra Trucks a.s., z którą już wcześniej Huta Stalowa Wola S.A. owocnie współpracowała w programie Waran 4×4, bazą którego jest czeski pojazd Patriot II (szerzej m.in. w WiT 9 i 12/2021, 9/2023). Obydwie wspomniane spółki należą do czecho-słowackiego prywatnego holdingu obronnego Czechoslovak Group (CSG).
Swoistą weryfikacją koncepcji był udział wypożyczonego TITUS-a w pierwszych ćwiczeniach Field Experimentation Exercise (FEX) 23, które odbyły się w dniach 12–16 czerwca 2023 r. na terenie Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych – Dęba. Ich celem było sprawdzenie nowych modeli organizacyjnych pododdziałów bojowych, z uwzględnieniem nowo pozyskanego, a także dopiero oferowanego przez przemysł, sprzętu wojskowego oraz nowoczesnych i przełomowych technologii zastosowanych na polu walki w czasie konfliktu na Ukrainie. Pojazd nie miał zabudowanego wyposażenia specjalistycznego, a jego udział w FEX-ie służyć miał zaprezentowaniu możliwości, jakie daje większe nadwozie, oraz zweryfikowaniu jego możliwości trakcyjnych w trudnym terenie.
Pokaz wypadł pomyślnie, ale jednocześnie ujawnił potrzebę wprowadzenia poważnych modyfikacji w nośniku, a w zasadzie opracowania go od podstaw. Nie wchodząc zbyt głęboko w szczegóły, chodziło o zoptymalizowanie pojazdu do polskich potrzeb (np. inny rozstaw osi, obniżenie wysokości przedziału załogi), ale także uwzględnienia praw własności intelektualnej do rozwiązań zastosowanych w TITUS-ie, a zatem jego „czechizacji”.
Założenia do projektu pojazdu przekazano Tatra Defence Vehicle a.s. w październiku ub.r., na początku maja 2024 r. czeska firma ukończyła kompletowanie prototypu P1, a w połowie miesiąca był już w Polsce w celu zabudowy wyposażenia, z jakim miał zostać zademonstrowany na tegorocznych ćwiczeniach FEX 24 (o czym dalej).
Powstały pojazd został nazwany TADEAS 6×6, co jest akronimem od TAtra DEfence Armoured Solution (Opancerzone Rozwiązanie Tatra Defence). Podobnie jak TITUS bazuje ona na odmianie 6×6 podwozia Tatra 815-7 z centralną ramą nośną i niezależnym pneumatycznym zawieszeniem kół (miechy powietrzne uzupełniają amortyzatory teleskopowe), ale o zmienionym rozstawie osi – 2592 + 2150 mm. W porównaniu z TITUS-em drugą oś przesunięto ku tyłowi w celu uzyskania bardziej optymalnego rozłożenia masy. Pierwsza i trzecia oś jest skrętna, dzięki czemu promień skrętu wynosi jedynie 7–8 m! Koła wyposażone są w opony o rozmiarze 16.00 R20 i mają centralny układ regulacji ciśnienia. Pneumatyczne zawieszenie umożliwia zmianę prześwitu w znacznym zakresie – 280÷495 mm, co poprawia własności terenowe.
Każda oś ma techniczny limit obciążenia 10 t, zatem dopuszczalna masa całkowita pojazdu sięgać może 30 ton. Z racji limitów przepisów o ruchu drogowym DMC jest jednak ograniczona do 25 ton.
Pierwszy prototyp otrzymał chłodzony powietrzem, ośmiocylindrowy, widlasty, turbodoładowany silnik wysokoprężny Tatra T3-928-RE Euro III, dostępny w nastawach: o mocy 300 kW/408 KM i maksymalnym momencie obrotowym 2100 Nm, o mocy 340 kW/462 KM i 2250 Nm oraz 365 kW/496 KM i 2265 Nm.
Opcjonalnie można zamontować jednostki napędowe chłodzone cieczą Caterpillar C9.3B o mocy 395 kW/537 KM i 2000 NM bądź 447 kW/608 KM i 2265 Nm albo Cummins ISL o mocy 373 kW/500 KM. Silnik przekazuje moment obrotowy poprzez automatyczną skrzynię biegów Allison 4500SP z sześcioma biegami do jazdy do przodu i biegiem wstecznym (opcjonalnie ZF Ecolife II lub ZF TraXon) i dwustopniową przekładnię rozdzielczą Tatra.
Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
