Modernizacja polskiej obrony przeciwlotniczej w 2016 r. Raytheon w 2016 r. systematycznie informował o postępach prac nad nową stacją radiolokacyjną z antenami typu AESA zbudowanymi w technologii GaN. Raytheon oferuje ten radar w programie Wisła, ale także jako przyszły LTAMDS dla US Army. Fot. Raytheon

W ubiegłym roku Ministerstwo Obrony Narodowej dokonało rewizji „Planu modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP na lata 2013-2022”, przygotowanego przez poprzedni rząd. Biorąc pod uwagę umowy zawierane przez obecne kierownictwo resortu obrony widać, że obrona przeciwlotnicza pozostaje jednym z głównych kierunków wzmacniania potencjału bojowego Wojska Polskiego.

Miniony rok nie przyniósł żadnych rozstrzygnięć w dwóch programach dotyczących obrony przeciwlotniczej, które budziły dotąd najwięcej emocji, czyli Wisła i Narew. Nie mniej w pierwszym z nich MON swoimi decyzjami przywrócił faktyczną konkurencję rynkową. Wyraźnie też określił oczekiwania polskiej strony odnośnie współpracy z przemysłem skupionym w Polskiej Grupie Zbrojeniowej S.A. W 2016 r. resort obrony zawarł też umowy, które na długie lata przesądzą o kształcie najniższej warstwy polskiej obrony przeciwlotniczej. Byliśmy też świadkami doniosłych wydarzeń w historii polskiej radiolokacji.

Systematyczna budowa najniższego piętra

Z obecnej perspektywy widać, że najlepiej przebiega wdrażanie tych systemów przeciwlotniczych, które powstały siłami polskiego przemysłu i krajowego zaplecza badawczo-rozwojowego. Tuż przed nastaniem 2016 r., bo jeszcze 16 grudnia 2015 r., Inspektorat Uzbrojenia MON podpisał z PIT-RADWAR S.A. umowę na dostawę łącznie 79 egzemplarzy Samobieżnego Przeciwlotniczego Zestawu Rakietowego (SPZR) Poprad za 1,0835 mln PLN. Będą one dostarczane w latach 2018–2022 do pułków i dywizjonów OPL Wojsk Lądowych. Można śmiało powiedzieć, że będzie to pierwsze tak zasadnicze wzmocnienie potencjału tych jednostek po 1989 r. Tym bardziej, że trudno wskazać konkretny typ uzbrojenia, który Poprady zastąpią. Jest to raczej wypełnienie olbrzymiej luki, z istnienia której zdawano sobie sprawę już od dwóch dekad.
Mniej więcej w tym samym czasie z powodzeniem zakończono próby Przeciwlotniczego Systemu Rakietowo-Artyleryjskiego (PSR-A) Pilica, opracowanego przez konsorcjum, którego liderem technicznym jest ZM Tarnów S.A. Otworzyło to drogę do podpisania umowy o wartości 746 155 165,41 PLN, co nastąpiło 24 listopada ubiegłego roku. Umowa zakłada przygotowanie projektu wykonawczego przez ZM Tarnów S.A. w ciągu sześciu miesięcy. Jego oceną zajmie się zespół powołany przez szefa Inspektoratu Uzbrojenia MON. Jeżeli zespół zgłosi swoje uwagi do projektu, zostaną one dołączone do projektu wykonawczego i wówczas na bazie tej dokumentacji powstanie prototypowy system Pilica, który będzie wzorcem do produkcji seryjnej zgodnym z wymaganiami wojska. Czas dostawy sześciu baterii przewidziano na lata 2019–2022.
Zarówno w SPZR Poprad, jak i PSR-A Pilica głównym „efektorem” rakietowym jest kierowany pocisk rakietowy Grom, produkowany przez MESKO S.A. Biorąc jednak pod uwagę zaplanowany terminarz dostaw, można zakładać, że docelowo oba systemy będą strzelać najnowszymi pociskami Piorun, będącymi wynikiem dalszego ewolucyjnego rozwoju Przenośnego Przeciwlotniczego Zestawu Rakietowego (PPZR) Grom. Tym bardziej, że MON zawarł już w ubiegłym roku pierwszą umowę na dostawę Piorunów w wersji przenośnej. Podpisano ją 20 grudnia. Za 932,2 mln PLN MESKO S.A. dostarczy w latach 2017–2022 420 mechanizmów startowych i 1300 pocisków rakietowych. Według zapowiedzi MON otrzymywać je będą zarówno jednostki operacyjne Wojska Polskiego, jak i właśnie formowane oddziały Wojsk Obrony Terytorialnej. Zarówno wyrzutnie SPZR Poprad, jak i PSR-A Pilica są dostosowane do zakładania nowych Piorunów w miejsce Gromów. Uruchomienie produkcji pocisków Piorun jest tym większym sukcesem, że mówimy o wyrobie całkowicie polskim – skonstruowanym przez pracowników Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowego Telesystem-Mesko Sp. z o.o. i Wojskowej Akademii Technicznej. A jednocześnie o najwyższych parametrach w tej klasie pocisków rakietowych na świecie (zwalczanie celów na wysokości 10-4000 m i odległości do 6000 m).