Benito Mussolini snuł plany budowy wielkiego imperium kolonialnego. Włoski dyktator rościł sobie pretensje do afrykańskich posiadłości Wielkiej Brytanii i Francji.

W ostatnich dziesięcioleciach XIX w. większość atrakcyjnych ziem Czarnego Lądu miała już swych europejskich władców. Włosi, którzy dołączyli do grona kolonizatorów dopiero po zjednoczeniu kraju, zainteresowali się nie do końca spenetrowanym przez Europejczyków Rogiem Afryki. Ekspansję kolonialną w regionie wznowił w latach 30 XX w. Benito Mussolini.

Początki obecności Włochów w rogu Afryki sięgają 1869 r., kiedy to prywatna kompania żeglugowa odkupiła od lokalnego władcy teren w Zatoce Asab na wybrzeżu Morza Czerwonego, by stworzyć tam port dla swych parowców. W tej sprawie doszło do sporu z Egiptem, który twierdził, że ma prawo do tego terenu. 10 marca 1882 r. port Asab odkupił rząd Włoch. Trzy lata później Włosi wykorzystali osłabienie Egiptu po klęsce w wojnie z Abisynią i bez walki przejęli kontrolowaną przez Egipcjan Massawę – po czym rozpoczęli infiltrację w głąb Abisynii, aczkolwiek przyhamowała ją porażka w bitwie z Abisyńczykami, stoczonej 26 stycznia 1887 r. koło wioski Dogali.

Rozszerzanie kontroli

Włosi starali się opanować terytoria nad Oceanem Indyjskim. W latach 1888-1889 włoski protektorat zaakceptowali władcy sułtanatów Hobyo i Madżirtin. Nad Morzem Czerwonym okazja do ekspansji nadarzyła się w 1889 r., gdy po śmierci cesarza Jana IV Kassy w bitwie z derwiszami pod Gallabat w Abisynii wybuchła wojna o tron. Wtedy Włosi proklamowali powstanie kolonii Erytrea nad Morzem Czerwonym. Ich działania miały wówczas poparcie Brytyjczyków, którym nie w smak było rozszerzanie francuskiego Somali (dzisiejsze Dżibuti). Należące wcześniej do Abisynii ziemie nad Morzem Czerwonym zostały oficjalnie scedowane na rzecz Królestwa Włoch przez późniejszego cesarza Menelika II w traktacie podpisanym 2 maja 1889 r. w Uccialli. Pretendent do abisyńskiego tronu zgodził się na oddanie kolonizatorom prowincji Akele Guzai, Bogos, Hamasien, Serae oraz części Tigraj. W zamian obiecano mu włoską pomoc finansową i militarną. Ów sojusz jednak nie przetrwał długo, bo Włosi mieli zamiar kontrolować całą Abisynię, którą ogłosili swoim protektoratem.
W 1891 r. zajęli oni miejscowość Ataleh. W następnym roku uzyskali od sułtana Zanzibaru na 25 lat w dzierżawę porty Brava, Merca i Mogadiszu. W 1908 r. włoski parlament przyjął ustawę, w której wszystkie posiadłości w Somalii scalono w jedną strukturę administracyjną – Włoskie Somali, która formalnie zyskała status kolonii. Jednak do 1920 r. Włosi realnie kontrolowali tylko somalijskie wybrzeże.
W reakcji na to, że Włosi traktują Abisynię jak swój protektorat, Menelik II wypowiedział traktat z Ucciali i na początku 1895 r. wybuchła wojna włosko-abisyńska. Początkowo sukcesy odnosili Włosi, jednak 7 grudnia 1895 r. Abisyńczycy zmasakrowali liczącą 2350 żołnierzy włoską kolumnę pod Amba Alagi. Następnie oblegli w połowie grudnia garnizon w mieście Mekelie. Włosi poddali je 22 stycznia 1896 r. w zamian za swobodne odejście. Włoskie marzenia o opanowaniu Abisynii zakończyły się wraz z kompromitującą klęską ich wojsk w stoczonej 1 marca 1896 r. bitwie po Aduą. Ze zgrupowania liczącego 17,7 tys. Włochów i Erytrejczyków pod dowództwem generała Oresto Baratieriego, gubernatora Erytrei, zginęło około 7 tys. żołnierzy. Kolejne 3-4 tys., w tym wielu rannych, dostało się do niewoli. Abisyńczycy, którzy mieli około 4 tys. zabitych i 8-10 tys. rannych, zdobyli tysiące karabinów i 56 dział. Wojnę zakończył traktat pokojowy podpisany 23 października 1896 r., w którym Włochy uznały niepodległość Abisynii.

Druga wojna z Abisynią

Zwycięstwo zapewniło Abisyńczykom kilkadziesiąt lat względnego spokoju, gdyż Włosi zwrócili swą uwagę na basen Morza Śródziemnego i znajdujące się tam terytoria rozkładającego się Imperium Osmańskiego. Po zwycięstwie na Turkami Włosi zyskali kontrolę nad Libią i wyspami Dodekanezu; niemniej jednak sprawa podboju Etiopii powróciła za rządów Benito Mussoliniego.
Na początku lat 30 XX w. zaczęły mnożyć się incydenty na granicach Abisynii z włoskimi koloniami. Włoskie oddziały zapuszczały się w głąb jednego z dwóch niepodległych wówczas w Afryce państw. 5 grudnia 1934 r. doszło do zbrojnego starcia włosko-abisyńskiego w oazie Ueluel; kryzys zaczął się zaogniać. Aby uniknąć wojny, politycy Brytyjscy i Francuscy próbowali mediacji, ale nie przyniosły one efektu, bo Mussolini parł ku wojnie.
3 października 1935 r. Włosi wkroczyli do Abisynii. Najeźdźcy mieli przewagę technologiczną nad Abisyńczykami. Przed rozpoczęciem wojny do Somali i Erytrei wysłano setki samolotów, pojazdów pancernych i dział. Podczas walk, aby złamać opór przeciwnika, Włosi prowadzili zmasowane naloty bombowe, użyli też gazu musztardowego. Decydująca dla przebiegu wojny była bitwa stoczona 31 marca 1936 r. pod Marchew, w której pokonane zostały najlepsze jednostki cesarza Haile Selasie. 26 kwietnia 1936 r. włoska kolumna zmechanizowana rozpoczęła tzw. Marsz Żelaznej Woli (Marcia della Ferrea Volontà), którego celem była stolica Abisynii – Addis Abeba. Włosi wkroczyli do miasta o godzinie 4:00 5 maja 1936 r. Cesarz wraz rodziną udał się na wygnanie, ale wielu jego poddanych kontynuowało walkę partyzancką. Włoskie wojska zaś zaczęły stosować brutalne pacyfikacje, by stłumić wszelki opór. Mussolini rozkazał, aby wszyscy schwytani partyzanci byli zabijani.