1 maja stocznię Jiangnan Shipyard w Szanghaju opuścił najnowszy i jak dotąd największy okręt zbudowany dla Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej lotniskowiec Fujian (Fújiàn Jiàn, 18) typu 003, rozpoczynając tym samym pierwszy etap zakrojonych na szeroką skalę prób morskich.

Pierwszy etap prób morskich, w przypadku tak rewolucyjnego dla MW ChALW okrętu jakim jest bez wątpienia Fujian, obejmie przede wszystkim sprawdzenie funkcjonowania siłowni okrętowej pod różnymi obciążeniami, a także stabilność napięcia w rozległej sieci elektro– energetycznej. MW ChALW oficjalnie nie ujawniła gdzie i jak długo okręt będzie realizował testy, niemniej chińska administracja bezpieczeństwa morskiego wydała ostrzeżenie nawigacyjne obejmujące obszar znajdujący się w odległości ok. 80 Mm od Szanghaju, z okresem ważności od 1 do 9 maja. Na czas prób okręt otrzymał eskortę w postaci niszczyciela Hangzhou (136) proj. 956E.

Fujian jest trzecim okrętem lotniczym, który zbudowany został dla MW ChALW, jest to jednak pierwszy tego typu okręt całkowicie zaprojektowany w Kraju Środka oraz pierwszy „prawdziwy” lotniskowiec typu CATOBAR (Catapult Assisted Take-Off Barrier Arrested Recovery). Oznacza to, że start maszyn z jego pokładu odbywać się będzie nie z wykorzystaniem skoczni, jak ma to miejsce w przypadku dwóch starszych okrętów: Shandong (17, typu 002) oraz Liaoning (16, typu 001). Oba te okręty należą bowiem do typu STOBAR (short take-off, barrier-arrested recovery). Należy podkreślić, że Fujian otrzymał katapulty elektromagnetyczne EMALS (Electromagnetic Aircraft Launch System), a nie parowe, które znajdują się na pokładach 10 z 11 amerykańskich superlotniskowców. Tym samym Chiny, kraj raczkujący w programach lotniskowcowych, dogoniły pod tym względem USA. Jedynym obecnie nosicielem EMALS na świecie jest bowiem amerykański superlotniskowiec Gerald R. Ford (CVN 78) typu Gerald R. Ford.

Aircraft carrier Fujian sets off for her maiden voyage.

The music chosen by the PLA navy official Weibo account is called "When That Day Comes".

When that day comes, we will be ready and we will triumph. pic.twitter.com/BB2flkBblf

— Zhao DaShuai 东北进修🇨🇳 (@zhao_dashuai) May 1, 2024

Budowę najnowszego lotniskowca MW ChALW, w stoczni Jiangnan Shipyard w Szanghaju, zainicjowano w marcu 2015 roku (według innych danych nastąpiło to w lutym 2016 roku). Wodowanie odbyło się z kolei 17 czerwca 2022 roku. Fujian legitymuje się wypornością pełną ok. 85 000 ton przy wymiarach 320 (292 na LW) x 76 (39,5 na LW) x 12,0 m. Napęd składa się z czterech turbin parowych, które wytwarzają energię dla czterech silników elektrycznych, z których każdy obraca jednym wałem napędowym. Całkowita moc tak skonfigurowanego układu napędowego wynosi 192 MW i umożliwia rozpędzenie jednostki do prędkości 31 węzłów. Zapas paliwa pozwolić ma na przebycie 14 000 Mm przy prędkości ekonomicznej 16 węzłów. Grupa lotnicza składać ma się z 60-70 maszyn w tym: samolotów wielozadaniowych Shenyang J-15T Flying Shark (Flanker-X2) oraz Shenyang J-35 Gyrfalcon  (znany także jako FC-31 lub J-31), samolotów walki elektronicznej Shenyang J-15D, jak również samolotów wczesnego ostrzegania Xi'an KJ 600. Na pokładzie stacjonować mają także śmigłowce w tym między innymi: maszyny do zwalczania okrętów podwodnych Harbin Z-20F oraz wielozadaniowe wiropłaty Harbin Z-9. Transport maszyn pomiędzy hangarem a pokładem startowym zapewnić mają dwie windy o wymiarach 20 x 15 m i udźwigu do 40 ton. Jak już wspomniano wcześniej okręt posiada trzy katapulty elektromagnetyczne o długości 90 m. 

Obronę okrętu w bezpośredniej bliskości zapewniają cztery 18-pojemnikowe wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych HHQ-10 oraz cztery 11-lufowe systemy artyleryjskie typu H/PJ-11X kal. 30 mm (które otrzymały nowe, wcześniej niewidziane na żadnym innym okręcie, stacje radiolokacyjne). Systemy te rozmieszczone zostały, po jednym rakietowym i artyleryjskim, na czterech sponsonach wokół pokładu startowego zapewniając tym samym pełny 360° zakres rażenia środków napadu powietrznego.

Cechą charakterystyczną nowego lotniskowca jest bez wątpienia jego bardzo wysoka wyspowa nadbudówka, która wraz z niewielkim masztem głównym mierzy niemal 40 m wysokości (od pokładu startowego). W jej strukturze, a także na maszcie zaobserwować można bardzo dużo anten różnych systemów elektronicznych. Podstawowym systemem radiolokacyjnym, którego anteny ścianowe zainstalowano na powierzchniach nadbudówki jest pracujący w paśmie E/F (2–4 GHz) trójwspółrzędny radar typu H/LJG-346 w najnowszej odmianie sygnowanej literą B (tożsamy z tym jaki trafił na pokłady niszczycieli typu 055). Każda z czterech anten o wymiarach 4,3x4,3 m składa się z 5000 elementów nadawczo–odbiorczych wykonanych przy tym w technologii GaN. Na topie masztu zainstalowana została, ukryta wewnątrz kopuły, antena pracującego w paśmie G/H (5-6 GHz) radaru H/LJQ-364. Okręt ma wyjątkowo mocno rozbudowane systemy walki elektronicznej, których anteny wyraźnie widać na topie masztu głównego poniżej kopuły radaru H/LJQ-364. Ciekawostką, niespotykaną na żadnym innym okręcie tej klasy jest rozmieszczenie głowic systemów optoelektronicznych na dziobie w narożnikach pokładu startowego.

Fujian, według oficjalnie ujawnionego harmonogramu, wejść ma do służby pod koniec 2025 roku lub na początku 2026. Wszystko oczywiście zależy od przebiegu prób morskich, a te biorąc pod uwagę konstrukcję nowego okrętu oraz mnogość nowych, wcześniej nieinstalowanych systemów, mogą przebiegać w różnym tempie. Wprowadzenie do służby trzeciego lotniskowca umożliwi Chinom zwiększenie intensywności działań operacyjnych przez co najmniej jedną grupę lotniskowcową. W bieżącym bowiem roku żaden z dwóch lotniskowców nie został wysłany na misję. Liaoning odtwarza gotowość bojową po zakończeniu, 29 lutego bieżącego roku, rocznego remontu. Shandong z kolei realizuje proces szkolenia załogi i obsady lotniczej po zakończonym w grudniu ubiegłego roku patrolu.

5 marca bieżącego roku w trakcie corocznej sesji Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych 14. kadencji, komisarz do spraw politycznych Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej ujawnił ambitne plany, których sztandarowym projektem jest budowa czwartego lotniskowca roboczo określanego jako typ 004. W odróżnieniu od wcześniejszych okrętów 004 napędzany ma być energią jądrową. Budowa kolejnych okrętów lotniczych powiązana jest z koniecznością znacznego zwiększenia liczebności lotnictwa morskiego. Zapewne to było powodem wyrażenia zgody przez najwyższe władze ChRL na przyjęcie w poczet lotników tej elitarnej formacji kobiet. Co więcej, już 25 kwietnia z lotniska Uniwersytetu Lotniczego Sił Powietrznych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej w dystrykcie Zhifu swój pierwszy samodzielny lot wykonała grupa kobiet (wg chińskich źródeł wszystkie urodziły się po 2000 roku).