Tłem uroczystości w Hucie Stalowa Wola S.A. były dwa egzemplarze Borsuka uczestniczące w procesie badań i rozwoju UMPG – prototyp uczestniczący w badaniach kwalifikacyjnych oraz egzemplarz doświadczalny (na zdjęciu), mający służyć m.in. testowaniu nowych rozwiązań w ramach opracowywania wersji specjalistycznych.

W Stalowej Woli podpisana została 28 lutego, zapowiadana od ubiegłego roku, umowa ramowa pomiędzy Polską Grupą Zbrojeniową i Hutą Stalowa Wola S.A. a Agencją Uzbrojenia dotycząca produkcji i dostaw niemal 1400 bojowych wozów piechoty Borsuk i pojazdów specjalistycznych na bazie uniwersalnej modułowej platformy gąsienicowej (UMPG) dla Sił Zbrojnych RP.

Należy dobitnie podkreślić, że jest to na razie umowa ramowa, która nie skutkuje zobowiązaniami finansowymi, ale jako porozumienie stron stanowi bazę do określenia warunków współpracy, które zostaną uszczegółowione w kolejnych umowach wykonawczych. To także podstawa do określenia kierunków i zakresu niezbędnych inwestycji związanych z seryjną produkcją pojazdów oraz jego zespołów w kilku przedsiębiorstwach polskiego przemysłu obronnego, a także rozpoczęcia negocjacji z zewnętrznymi (w tym zagranicznymi) dostawcami zespołów i komponentów w ramach tworzenia, mającego funkcjonować wiele lat, łańcucha dostaw. Na razie zatem nie ma co przywiązywać się do liczby planowanych do zamówienia pojazdów, która może być mniejsza, ale może – oby – również wzrosnąć. Nie ma w niej mowy o kosztach ani terminach dostawy, na razie wyznaczają je ramy obowiązującego Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP na lata 2021–2035.

Na uroczystości zorganizowanej w jednej z hal Huty Stalowa Wola S.A. obecny był wicepremier i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, który zatwierdził podpisany wcześniej przez gen. bryg. Artura Kuptela, szefa Agencji Uzbrojenia, oraz Sebastiana Chwałka, prezesa Polskiej Grypy Zbrojeniowej S.A. i Jana Szwedy, prezesa Huty Stalowa Wola S.A. – jako przedstawicieli konsorcjum realizującego cały program – dokument. Wicepremier Błaszczak określił zawarte porozumienie największym przedsięwzięciem realizowanym przez polski przemysł obronny od co najmniej pół wieku, zapewne odnosząc się do programu opracowania i produkcji odrzutowego samolotu szkolno-treningowego TS-11 Iskra. Ocenił też, że wartość potencjalnych zamówień w ramach programu Borsuk to kilkadziesiąt miliardów złotych: To co wydarzyło się przed chwilą, to zamówienie 1400 bojowych wozów piechoty Borsuk, to największy projekt polskiej zbrojeniówki od 50 lat. HSW to zakłady, które produkują nowoczesną i sprawdzoną broń. Dziś Huta Stalowa Wola to silna marka. Huta Stalowa Wola produkuje broń sprawdzoną w walce na Ukrainie.

Borsuk ma szansę, a wierzę, że tak rzeczywiście będzie, stać się kolejnym znakiem firmowym HSW. Kolejnym, bo nie zapominamy o tym, że właśnie tu powstają tak chwalone Kraby i moździerze samobieżne Rak. I nie jest to przypadek. HSW łączy bowiem w sobie cechy, które pozwalają jej osiągać takie sukcesy. Podstawę stanowi doświadczona załoga, która nie boi się wyzwań, a jednocześnie jest otwarta na nowe rozwiązania. Druga cecha to dobre zarządzanie spółką i jej potencjałem. To pozwoliło zbudować szerokie i zróżnicowane portfolio od sprzętu artyleryjskiego przez inżynieryjny aż po wspomnianego Borsuka. Po trzecie, co równie ważne, to miejsce gdzie dominuje wizja i patrzenie w przyszłość. Tylko tak można podejmować kolejne wyzwania, a takim jest niewątpliwie seryjna produkcja Borsuka – dodał prezes PGZ S.A. Sebastian Chwałek.

Dzisiejsza umowa jest kamieniem milowym w naszym rozwoju, wydarzeniem o wadze historycznej. To doniosła umowa przekraczająca skalą dotychczasowe programy artyleryjskie Regina czy Rak realizowane przez HSW S.A. Zapewnia Hucie Stalowa Wola pewną przyszłość na dekady. To nie tyko kolejny etap biznesowy, w którym materializują się postawione przed nami wyzwania, cele badawcze, pomysły konstrukcyjne czy potwierdzają wizje nowego uzbrojenia. Umowa ta to dla nas solidny krok w przyszłość technologiczną opartą o nową wiedzę i nowe doświadczenia zebrane przy tworzeniu tego pojazdu. Rozpoczyna także intensywny rozwój mocy produkcyjnych by sprostać potrzebom sformułowanym w dzisiejszej umowie ramowej. Borsuk jest efektem dobrej współpracy wielu świetnych inżynierów, technologów, konstruktorów i badaczy. Współpraca ta była bardzo inspirująca dla nas i naszych przyjaciół z konsorcjum. Ten nowoczesny wóz bojowy powstał także dzięki wsparciu ze strony MON oraz Agencji Uzbrojenia. Dziś dziękujemy także oficerom i żołnierzom, którzy nie szczędzili nam swojego konstruktywnego zainteresowania. Jesteśmy gotowi do produkcji seryjnej – zadeklarował ze swej strony prezes HSW S.A. Jan Szwedo.

Konkretów jest na razie niewiele, niemniej przy okazji podpisania umowy w obiegu publicznym pojawiło się kilka nowych informacji. Zacznijmy od samej umowy – jej przedmiotem ma być docelowe zamówienie „ponad 1000” Nowych Bojowych Pływających Wozów Piechoty (NBPWP) Borsuk z wieżami bezzałogowymi ZSSW-30 (bazując na obecnej strukturze pododdziałów zmechanizowanych, 986 dla 17 batalionów i kilkadziesiąt dla pododdziałów szkolnych) oraz „ponad 300” pojazdów na bazie zunifikowanej uniwersalnej modułowej platformy gąsienicowej (UMPG): transporterów rozpoznawczych Żuk, wozów dowodzenia Oset, wozów zabezpieczenia technicznego Gekon, transporterów rozpoznania skażeń Ares i wozów ewakuacji medycznej Gotem. W 2016 r., w ramach wówczas obowiązujęcego PMT 2013-2022, planowany był zakup: 843 bojowych Borsuków (sprzęt 16 batalionów zmechanizowanych), 151 WD Oset, 115 WEM Gotem, 144 GTR Żuk, 76 WZT Gekon, 29 WRS Ares i 128 moździerzy samobieżnych M120G Rak na UMPG. Dawało to liczbę 843 plus 643 pojazdów (bez uwzględnienia potrzeb szkolnictwa), a więc 1486 wozów. Obecne potrzeby są zbliżone – zwiększyła się liczba planowanych do przezbrojenia batalionów, ale nie przewiduje się użycia podwozia Borsuka w M120G (obecnie planowane jest wykorzystanie jako nośnika M120G innego podwozia – LPG z zawieszeniem hydropneumatycznym).

Według przekazanych przez Agencję Uzbrojenia w dniu podpisania umowy informacji, dostawa pierwszych pojazdów – kilku typów – miałaby nastąpić już w latach 2024–2025, co jest terminem niezwykle ambitnym, biorąc pod uwagę, że zawarcie pierwszej (pierwszych?) umowy wykonawczej miałoby nastąpić przed końcem tego roku. Umożliwić miałoby to zakończenie pierwszego, a zarazem zasadniczego etapu – trwających od lata ubiegłego roku – badań kwalifikacyjnych prototypu, co jest planowane na pierwsze półrocze br. Drugi etap badań, dotyczący głównie testów wieży ZSSW-30 w odmianie przystosowanej do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”, nie będzie stanowił przeszkody do zawarcia pierwszej umowy wykonawczej i prac badawczo-rozwojowych dotyczących opracowania wariantów specjalistycznych, mimo że nie nastąpi jeszcze formalne przyjęcie NBPWP Borsuk do uzbrojenia. To może wydarzyć się dopiero po ocenie i zatwierdzeniu wyników pełnego cyklu badań kwalifikacyjnych. Przypomnijmy, że zgodnie z zapisami wielokrotnie aneksowanej umowy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju z 24 października 2014 r. termin zakończenia realizacji pracy „Nowy bojowy, pływający wóz piechoty” upływa 23 czerwca 2024 r. (szerzej m.in. w WiT 9 i 12/2022). Przypomnijmy, że w skład realizującego ją konsorcjum wchodzą, poza Hutą Stalowa Wola S.A. (lider), także: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych OBRUM Sp. z o.o., Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne S.A., Rosomak S.A., Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A., Akademia Sztuki Wojennej, Wojskowa Akademia Techniczna, Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej oraz Politechnika Warszawska.

Planowana wielkość produkcji Borsuków, także dzięki już podjętym zmianom w systemie organizacji produkcji w HSW S.A., obecnie realizowanym i planowanym – w tym dzięki zapowiedzianemu dokapitalizowaniu spółki przez rząd, o czym poinformował niedawno premier Mateusz Morawiecki – ma wynieść początkowo ok. 50 wozów, a więc osiągnąć liczbę pozwalającą na przezbrojenie batalionu zmechanizowanego, a docelowo osiągnąć ponad 100 pojazdów (sprzęt dwóch batalionów). Wiele jednak zależeć będzie od uzyskania odpowiedniego poziomu produkcji wież bezzałogowych ZSSW-30, produkowanych przez konsorcjum HSW S.A. i WB Electronics S.A., które równolegle będą montowane na kołowych bojowych wozach piechoty Rosomak (szerzej w WiT 9/2022), a w perspektywie także ciężkich gąsienicowych bojowych wozach piechoty (patrz artykuł w tym samym numerze „Wojska i Techniki”). Kluczowa jest m.in. zdolność radykalnego zwiększenia produkcji optoelektronicznych przyrządów obserwacyjno-celowniczych przez PCO S.A., a to także wymagać będzie inwestycji. To samo dotyczyć będzie także innych polskich podmiotów uczestniczących w programie jako partnerzy czy poddostawcy.

Nowością było również zaprezentowanie 28 lutego, obok pierwszego prototypu przechodzącego badania kwalifikacyjne, aktualnie kompletowanego, kolejnego doświadczalnego pojazdu, który będzie wykorzystany w programie UMPG. Posłuży on m.in. do testów nowych rozwiązań, które znajdą zastosowanie w innych niż NBPWP pojazdach rodziny, w tym alternatywnych do przyjętych w przechodzącym obecnie testy pojeździe.

28 lutego wicepremier i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak zatwierdził wcześniej podpisaną umowę ramową na dostawę ok. 1400 pojazdów gąsienicowych rodziny Borsuk.

Wkrótce też, jeszcze przed końcem czerwca, oczekiwać należy przekazania wojsku czterech dodatkowych egzemplarzy prototypowych/przedseryjnych NBPWP Borsuk (trzy w wersji podstawowej i jeden w dowódczej), zamówionych w ramach aneksu do umowy z NCBR z 28 kwietnia 2022 r. Ich kompletowanie jest bardzo zaawansowane. Będą one od drugiego półrocza br. poddawane tzw. testom w otoczeniu systemowym w 16. Dywizji Zmechanizowanej (zapewne w 15. Giżyckiej Brygadzie Zmechanizowanej). Wyniki tych badań będą miały wpływ na docelową konfigurację NBPWP Borsuk i posłużą jako baza do modyfikacji wyrobu wprowadzanych w ramach kolejnych transzy produkcyjnych.

Czytaj pełną wersję artykułu