25 października w zakładach Airbus Poland S.A. w Warszawie odbyła się uroczystość formalnego dostarczenia Siłom Powietrznym ostatniego (dwunastego) turbośmigłowego samolotu szkolno-treningowego PZL-130 Orlik TC-II Advanced. Obecnie polskie lotnictwo wojskowe dysponuje 28 maszynami tego typu.

Umowa o głębokiej modernizacji 12 samolotów PZL-130 Orlik TC-I do wersji TC-II Advanced została podpisana 19 grudnia 2017 r., pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia MON, a należącymi do Airbus Defence & Space zakładami PZL Warszawa-Okęcie. Przeprowadzona modernizacja PZL-130 Orlik pozwoliła na wprowadzenie systemu serwisowego opartego o stan techniczny, zamiast kalendarzowego, co skutkuje znacznymi oszczędnościami kosztów operacyjnych (całkowity resurs płatowca wynosi 12 000 godzin lub 40 lat). Okres międzyremontowy został wydłużony do 200 godzin, co także ogranicza koszty eksploatacyjne.

Samoloty powstały poprzez gruntowną modernizację dotychczas używanych w Polsce PZL-130 Orlik TC-I. Dzięki pracom, maszyna oferuje parametry lotu i systemy niezbędne do efektywnego szkolenia pilotów XXI wieku. Jak wskazał Szef Zarządu Wojsk Lotniczych – Zastępca Inspektora Sił Powietrznych, generał brygady pilot Ireneusz Nowak, maszyny mają być wykorzystywane do intensyfikacji procesu szkolenia – potrzeby ludzkie wynoszą bowiem ponad 1000 nowych pilotów, dla wszystkich typów wojskowych statków powietrznych, w ciągu najbliższych dziesięciu lat.

Samolot szkolno-treningowy PZL-130 Orlik TC-II Advanced ma mocniejszy silnik, nowe śmigło i poprawione aerodynamicznie skrzydło, co poprawia komfort lotu i daje większą swobodę manewru. Samolot jest szybszy i zwrotniejszy, pozwala lepiej przygotować podchorążych do latania odrzutowcami. Unowocześniono awionikę, analogowe przyrządy pokładowe zastąpiono wyświetlaczami ciekłokrystalicznymi. Turbośmigłowy PZL-130 Orlik, których macierzystą jednostką jest 42. Baza Lotnictwa Szkolnego w Radomiu, to etap pośredni między samolotem śmigłowym Diamond (Akademicki Ośrodek Szkolenia Lotniczego w Dęblinie), a samolotem odrzutowym M-346 Bielik (41. Baza Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie). Zmodernizowany PZL-130 Orlik TC-II Advanced służy do podstawowego i zaawansowanego (I etap) szkolenia lotniczego pilotów wojskowych w zakresie techniki pilotowania i nawigowania w różnych warunkach atmosferycznych.

Dzięki modernizacji i poprawieniu własności aerodynamicznych łącznie 28 samolotów szkolno-treningowych PZL-130 Orlik TC-II Advanced pozwoli podchorążym Lotniczej Akademii Wojskowej (słynnej dęblińskiej „Szkoły Orląt”) wylatać więcej godzin na tańszym rozwiązaniu, jakim jest Orlik w porównaniu z Bielikiem, co pozwoli zaoszczędzić resursy tych ostatnich, przystosowanych już do taktycznego latania przygotowującego pilotów samolotów bojowych.

Wkrótce do Polski przybędą ostatnie zamówione w firmie Leonardo odrzutowe samoloty szkolenia zaawansowanego (II etap) i taktyczno-bojowego M-346 Bielik. Łącznie 41. Baza Lotnictwa Szkolnego w Dęblinie będzie dysponowała 16 maszynami tego typu (41. BLSz i 42. BLSz wchodzą w skład 4. Skrzydła Lotnictwa szkolnego, z dowództwem w Dęblinie). Kiedy to się stanie w Polsce dobiegnie końca proces modernizacji systemu szkolenia pilotów wojskowych na odrzutowe samoloty bojowe F-16, F-35 i FA-50.

Jerzy Gruszczyński, Łukasz Pacholski