Czołgi M1A2 Abrams z 3rd Armored Brigade Combat Team na strzelnicy poligonu Świętoszów.

14 stycznia, na terenie koszar 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej w Żaganiu, premier Beata Szydło razem z ministrem obrony narodowej Antonim Macierewiczem, w obecności ambasadora Stanów Zjednoczonych Ameryki w RP Paula W. Jonesa i dowódcy 11. LDKPanc. gen. dyw. Jarosława Miki, oficjalnie powitała żołnierzy US Army z przybyłego do Polski 3rd Armored Brigade Combat Team. Wykorzystajmy zatem to wydarzenie do przybliżenia Czytelnikom tego typu jednostek US Army.

3rd Armored Brigade Combat Team (3rd ABCT), czyli 3. Pancerny Brygadowy Zespół Bojowy, to przykład najcięższego, gdyż pancer-
no-zmechanizowanego, manewrowego związku taktycznego US Army, powstałego w ramach koncepcji tworzenia BCT (Brigade Combat Team – Brygadowy Zespół Bojowy), którą to potraktujemy w tym artykule zdawkowo z powodu rozległości zagadnienia względem ograniczonego miejsca na łamach „Wojska i Techniki”. ABCT nie są przeznaczone do częstych dyslokacji i choćby z tej przyczyny przerzut ABCT do Europy jest wydarzeniem samym w sobie. Jednak z wojskowego punktu widzenia, rozmieszczenie ABCT na wschodniej flance NATO jest bardziej gestem politycznym – wobec regionalnych sojuszników Stanów Zjednoczonych, ale także Rosji – byłej już administracji prezydenta Baracka Obamy, niż czynnikiem istotnie zmieniającym bilans sił. Choć w polskich mediach można było usłyszeć na ten temat różne, często karkołomne tezy.

Od brygad do brygadowych zespołów bojowych

W latach 80. XX wieku US Army była zorganizowana według wyzwań zimnej wojny. Stąd zasadniczą siłą Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych były ciężkie (pancerno-zmechanizowane) korpusy armijne, rozmieszczone na przewidywanych teatrach działań wojennych. Chodziło przede wszystkim o Europę, w której siły amerykańskie miały w ramach koncepcji AirLand Battle pokonać wojska Układu Warszawskiego. Uzupełnieniem ciężkich korpusów były lekkie dywizje piechoty, jako siły szybkiego reagowania na całym świecie, także w ramach wsparcia NATO. W latach 80. XX w. US Army zaczęła też otrzymywać uzbrojenie doktrynalnie kluczowe do toczenia AirLand Battle, czyli czołgi M1 Abrams, bojowe wozy piechoty M2 Bradley, polowe wyrzutnie rakietowe M270 MLRS, śmigłowce wielozadaniowe UH-60A Black Hawk i bojowe AH-64A Apache oraz broń przeciwlotniczą – systemy średniego zasięgu MIM-104 Patriot i bliskiego, przenośne FIM-92 Stinger. Olbrzymią rolę w AirLand Battle odgrywało lotnictwo taktyczne, którego zadaniem miała być tzw. izolacja pola walki (ang. air interdiction), czyli niszczenie wojsk drugiego rzutu zanim dotrą na linię frontu. W ten sposób wojska lądowe NATO nie byłyby zmuszone do walki z przeważającymi – co najmniej liczebnie – siłami państw UW. W Stanach Zjednoczonych zapoczątkowano nawet programy zbrojeniowe mające dać US Army oręż do precyzyjnych uderzeń przeciw siłom lądowym, wykonywanych w skali operacyjno-taktycznej w czasie quasi-rzeczywistym (ostatecznie niedokończony program Assault Breaker). Przykładem w historii najnowszej na takie użycie lotnictwa była operacja Desert Storm.
Koniec zimnej wojny i dwublokowej konfrontacji przyniósł koncepcyjne zmiany w US Army w kierunku tworzenia lżejszych, mniejszych, ale strategicznie mobilniejszych sił (tzw. Force XXI), zdolnych do przeprowadzania całego spektrum operacji wojskowych. Także dzięki szerokiemu wykorzystaniu cyfrowych systemów dowodzenia i kierowania. W rezultacie doprowadziło to do utworzenia trzech rodzajów BCT: IBCT (Infantry BCT, początkowo Light BCT – „lekki”), SBCT (Stryker BCT, początkowo Interim Brigade/IBCT) oraz ABCT (początkowo Heavy BCT – „ciężki”). Zasadnicza zmiana polegała na „modułowości” poszczególnych rodzajów BCT, które stały się samodzielnymi jednostkami manewrowymi z własnymi rozbudowanymi strukturami sztabowymi i wsparcia, wydzielonymi z dotychczasowych struktur dywizji oraz korpusów. Te z kolei miały służyć (i służą) jako sztabowe stanowiska dowodzenia i kierowania dla BCT. Przykładem może być właśnie 3rd ABCT ze składu 4th Infantry Division (4. Dywizja Piechoty), która sama jest dobrym odbiciem współczesnej US Army. Dywizja składa się z trzech brygadowych zespołów bojowych (2nd IBCT, 1st SBCT, 3rd ABCT), brygady lotnictwa armijnego (4th Combat Aviation Brigade), dywizyjnej artylerii (DIVARTY, dokładnie Headquarters and Headquarters Battery, 4th Infantry Division Artillery), brygady logistycznej (4th Sustainment Brigade) oraz batalionu dowodzenia (Headquarters and Headquarters Battalion). Wprowadzona reforma sprawiła, że poszczególne BCT stały się logistycznie samodzielne, zdolne do przerzutu i działania jako siły wydzielone z dywizji. Zmalała też rola pułków, które wcześniej zapewniały logistykę swoim batalionom, wystawianym do składu brygad. Teraz BCT także obsługują logistykę swoich batalionów.
US Army zdefiniowała zadania ABCT jako toczenie i wygrywanie potyczek oraz bitew w ramach wspierania prowadzonych operacji i osiągania wyznaczonych celów. ABCT ma zdobywać terytorium nieprzyjaciela, niszczyć jego wojska i pozbawiać go środków kontroli nad lokalną ludnością cywilną.