Od 12 do 16 września grupa przemysłowa skupiająca firmy sektora morskiego i obronnego we Francji Groupement Industriel des Constructions et Armements Navals (GICAN), we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Uzbrojenia (Direction générale pour l’armement, DGA), zorganizowała konferencję prasową na temat szykowanych nowości oraz tournée dla dziennikarzy z kilkunastu państw, w tym naszej redakcji, jako jedynej reprezentującej Polskę.

Euronaval Press Tour jest wydarzeniem cyklicznym poprzedzającym targi uzbrojenia morskiego Euronaval w Paryżu. Wśród licznych prezentacji dorobku francuskich firm przemysłu stoczniowego i obronnego znalazło się uaktualnienie informacji na temat programu lotniskowca atomowego nowej generacji Porte-avions de nouvelle génération (PA NG). Zastąpi on jedyny francuski lotniskowiec Charles de Gaulle.

PANG ma podnieść banderę w 2038 roku, zastępując jednocześnie jedyny dziś lotniskowiec francuski Charles de Gaulle. Fot. Tomasz Grotnik

Formalnie program ruszył 8 grudnia 2020 roku. Podczas wizyty w zakładach Framatome w Le Creusot, 100 lat po zwodowaniu pierwszego w historii francuskiego lotniskowca Béarn, prezydent Republiki Francuskiej Emmanuel Macron oficjalnie ogłosił rozpoczęcie programu budowy nowego okrętu tej klasy dla Marine nationale.

Program PA NG jest zarządzany przez DGA i CEA (Commissariat a l'Énergie Atomique, cywilna Komisja Energii Jądrowej), zaś w celu jego realizacji zawarto umowy z konsorcjum przemysłowym MO Porte-avions i spółką TechnicAtome. Wspomniane konsorcjum zostało sformowane przez Naval Group, największą państwową grupę stoczniową we Francji, i stocznię Chantiers de l’Atlantique. Będą one odpowiedzialne za projekt, budowę okrętu i produkcję jego systemów, w tym część związanej z napędem jądrowym. Natomiast TechnicAtome zajmująca się projektowaniem, konstruowaniem i zagadnieniami związanymi z eksploatacją reaktorów jądrowych o przeznaczeniu wojskowym i cywilnym, która działa pod nadzorem CEA, zlecono opracowanie projektu siłowni jądrowej, na podstawie którego Naval Group wyprodukuje i zintegruje podzespoły napędu lotniskowca.

Obecna faza definicyjna ma określić wygląd przyszłego lotniskowca. Fot. Tomasz Grotnik

Wybór napędu jądrowego do przyszłego Porte-avions de nouvelle génération (PANG) da jednostce swobodę operowania podobną do tej, jaką dysponuje De Gaulle - jedyny nieamerykański okręt tej klasy zasilany atomem. Lotniskowiec ten ma zakończyć służbę w 2038, po 37 latach spędzonych pod trójkolorową banderą. Do tego czasu PA NG ma być przekazany Marine nationale.

Od chwili uruchomienia programu przez Macrona trwa faza studium wykonalności i definicyjna projektu PA NG, która zakończy się w 2025 roku. W jego trzecim kwartale ma być zawarta umowa na budowę jednostki z MO Porte-avions i TechnicAtome.

W oparciu o wyniki obecnych badań i wymagania DGA powstanie projekt wstępny, który ma być gotowy w połowie przyszłego roku. W końcu 2025 roku ma być wykonany przegląd krytyczny systemów, a po nim ma zapaść decyzja o rozpoczęciu fazy rozwoju i produkcji, potwierdzona wspomnianym podpisaniem umowy. W IV kwartale 2028 roku odbędzie się przegląd wstępny projektu technicznego, zaś rok później przegląd krytyczny.

W 2030 roku w stoczni Chantiers de l’Atlantique w Saint-Nazaire, znanej z budowy największych statków i okrętów we Francji, rozpocznie się produkcja jednostki, która potrwa do połowy 2035 roku. Wówczas PA NG odbędzie swój pierwszy rejs - do stoczni Naval Group w Tulonie. Będzie to konieczne, ponieważ zakład w Saint-Nazaire nie dysponuje instalacjami do obsługi napędów jądrowych, co jest konieczne do bezpiecznej instalacji paliwa nuklearnego i rozruchu reaktora.

Do napędu okrętu posłuży siłownia jądrowa zasilana parą wytwarzaną dzięki pracy dwóch reaktorów wodnych ciśnieniowych typu K22 o mocy cieplnej 220 MW każdy. Ich opracowanie zlecono TechnicAtome, zaś w ich produkcję zaangażowane będą Framatome Defense i Naval Group. Będą to największe instalacje wojskowe tego rodzaju powstałe we Francji. Koncepcję K22 oparto na dobrze sprawdzonym modelu K15, opracowanym do pierwszego lotniskowca atomowego Charles de Gaulle i w zmodyfikowanej wersji zastosowanym na podwodnych Barrcudach. Para wodna posłuży do zasilania turbogeneratorów, te z kolei wytworzą prąd elektryczny do czterech silników głównych. Lotniskowiec będzie miał cztery śruby napędowe, które rozpędzą go do 30 węzłów.

Na przełomie 2035 i 2036 roku okręt wyjdzie z Tulonu na pierwsze stoczniowe próby morskie. Cały 2037 roku potrwają próby zdawczo-odbiorcze i przygotowania okrętu do przekazania DGA, a potem Marine nationale. PA NG ma podnieść banderę na początku 2038 roku i pożegnać Charlesa de Gaulle’a.
Na obecnym etapie nie są znane główne dane techniczne lotniskowca. Szacunki DGA określają wyporność pełną na ok. 75 000 ton, długość całkowitą 310 m, długość na linii wodnej 305 m, szerokość maksymalną 85 m, szerokość na linii wodnej 39 m, zanurzenie konstrukcyjne 10,8 m, zaś powierzchnia pokładu lotniczego ma wynieść 17 000 m². Dane te wskazują, że będzie to największy europejski okręt wojenny. Przewyższy lotniskowce brytyjskie i rosyjski, jak też chińskie - przynajmniej na razie. Tak więc będzie to lotniskowiec znacznie większy od De Gaulle’a, który wypiera 42 500 ton i mierzy 261,5 m.

Powietrzny system bojowy przyszłości SCAF, czyli modele samolotu załogowego (w głębi) i aparatu bezzałogowego, które trafią na lotniskowiec PANG. Prezentacja tych makiet odbyła się na Euronaval 2018. Fot. Tomasz Grotnik

Pokład lotniczy i hangar o powierzchni 5000 m² pozwolą pomieścić i obsłużyć grupę lotniczą złożoną z ok. 30 samolotów wielozadaniowych, towarzyszących im bezzałogowych aparatów latających, dwóch samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia Grumman E-2D Advanced Hawkeye oraz śmigłowców. Oprócz hangaru do bazowania, do ich obsługi posłużą dwa podnośniki zlokalizowane na prawej burcie i katapulty elektromagnetyczne General Atomics EMALS (Electromagnetic Aircraft Launch System). Liczba katapult nie jest jeszcze ustalona. Będą dwie lub trzy. Wybór trzech oznacza poprawę parametrów operacyjnych lotniskowca przy jednoczesnych problemach z integracją (zapotrzebowanie energetyczne, przestrzeń instalacji) i kosztami zakupu i eksploatacji. Niedawno zawarto umowę na dostawę EMALS na potrzeby francuskiego programu.

PA NG w obecnej odsłonie przypomina najnowsze lotniskowce US Navy. Jedną z ich cech jest nieduża nadbudówka przesunięta ku rufie. Fot. Tomasz Grotnik

Uzbrojenie, co typowe dla lotniskowców, będzie ograniczone i typowo obronne. Stanowić je będzie rakietowy system obrony powietrznej MBDA PAAMS z pociskami Aster-15 i opracowywane przez Thalesa i Nextera 40 mm systemy artyleryjskie RapidFire Naval. Widoczne na ścianach nadbudówki wyspowej okrętu anteny należą do wielofunkcyjnego systemu radiolokacyjnego Thales SeaFire 500. Załogę ma tworzyć do 2000 osób wraz z personelem lotniczym.