5 sierpnia br. w siedzibie Ministerstwa Obrony Narodowej zostały podpisane dwie kolejne umowy offsetowe dotyczące ustanowienia w polskim przemyśle zdolności w zakresie wsparcia, napraw i obsługi technicznej kluczowych komponentów śmigłowców bojowych Boeing AH-64E Apache Guardian. Ich zawarcie było warunkiem zatwierdzenia przez polski rząd umowy dostawy (LOA, Letter of Offer and Acceptance) 96 śmigłowców tego typu wraz z pakietem towarzyszącym w ramach programu Foreign Military Sales.

Pierwsza z tych umów zawarta została z korporacją Boeing Company, a jej przedmiotem jest realizacja siedmiu zobowiązań offsetowych o łącznej wartości ponad 400 mln PLN. W ramach jej realizacji pozyskane zostaną kompetencje w zakresie: przeprowadzania przeglądów i napraw oraz remontów wybranych zespołów śmigłowców AH-64E w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 S.A. w Łodzi, szkolenia personelu obsługi technicznej AH-64E w Wojskowej Akademii Technicznej oraz oceny sprzętu naziemnej obsługi statków powietrznych wytwarzanego przez Wojskowe Centralne Biuro Konstrukcyjno-Technologiczne S.A. z Warszawy pod kątem ich kompatybilności ze śmigłowcami AH-64E. Z ramienia Boeing Company podpisała ją Brigit Parkinson, szefowa regionalnego działu umów międzynarodowych.

Przedmiotem drugiej umowy offsetowej, zawartej z General Electric Company jest realizacja sześciu zobowiązań offsetowych o łącznej wartości ponad 530 mln PLN. W jej przypadku pozyskane zostać mają kompetencje do obsługi technicznej silników turbowałowych T-700-701D, CT7-2E1 i CT7-8E, stanowiących napęd śmigłowców AH-64E, ale także Leonardo AW149, Leonardo AW101 i Lockheed Martin/Sikorsky S-70i, w WZL Nr 1 S.A. Oddział w Dęblinie. Zobowiązania przewidują transfer technologii i „know-how”, umożliwiających wykonywanie przez ten zakład czynności obsługowych (serwisowych) i naprawczych silników rodziny T-700 do poziomu D (depot level) włącznie. Z kolei Wojskowa Akademia Techniczna będzie zarządzać szkoleniami w zakresie obsługi silników rodziny T-700 dla wojskowych techników obsługi naziemnej i pracowników WZL Nr 1 S.A., którzy będą obsługiwać flotę śmigłowców AH-64 E SZ RP, jak również sukcesywnie przygotowywać  wojskowy personel techniczny. Ze strony General Electric Company podpisała ją Rita Flaherty, wiceprezes ds. sprzedaży i rozwoju biznesu.

Z ramienia Boeing Company umowę podpisała Brigit Parkinson, szefowa regionalnego działu umów międzynarodowych. Fot. Andrzej Kiński

Z ramienia Skarbu Państwa umowy zawarła Agencja Uzbrojenia, a swym podpisem potwierdził je sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda.

Finalnym efektem realizacji zobowiązań offsetowych Boeinga i General Electric będzie ustanowienie nowych zdolności w WZL Nr 1 w Łodzi i w jego Oddziale w Dęblinie, które pozwolą utrzymać przez ten zakład rolę wiodącego podmiotu wspomagającego Siły Zbrojne RP w zabezpieczaniu eksploatacji większości typów eksploatowanych obecnie i w przyszłości śmigłowców oraz umożliwią stopniowe przejście z obsługiwania i napraw techniki postsowieckiej na wsparcie nowo pozyskiwanego sprzętu zgodnego ze standardami NATO. Ponadto Wojskowa Akademia Techniczna pozyska oprzyrządowanie wspierające rozwój laboratorium zaawansowanych konstrukcji kompozytowych oraz zdolności kształcenia i szkolenia w zakresie obsługi technicznej płatowców i ich silników, a także powstanie tam Centrum Szkoleniowe Obsługi Silników WAT. Umowy powinny zostać zrealizowane w okresie pięciu lat od zawarcia.

Niemal rok wcześniej, 25 września, zawarto z korporacją Lockheed Martin pierwszą umowę offsetową w ramach polskiego programu Apache Guardian. Także jej beneficjentem są Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 S.A. z Łodzi, w których utworzone zostanie zaplecze obsługowo-naprawcze istotnych elementów wyposażenia śmigłowców AH-64E . Kontrakt obejmuje dwa zobowiązania o łącznej wartości ok. 300 mln PLN.  Przedmiotem tej umowy jest m.in. pozyskanie zdolności w zakresie wsparcia, napraw i obsługi technicznej kluczowych komponentów śmigłowca AH-64E, używanych w walce i rozpoznaniu, w tym układów naprowadzania oraz wskazywania celów TADS/PNVS. W polskim przemyśle obronnym ustanowione zostaną także zdolności w zakresie diagnozowania i weryfikacji ewentualnych niesprawności oraz częściowego serwisowania stacji radiolokacyjnych kierowania ogniem AN/APG-78 Longbow, w które ma zostać wyposażonych część z planowanych do zakupu śmigłowców AH-64E Pierwsza umowa offsetowa w sprawie zakupu śmigłowców AH-64E Apache podpisana (zbiam.pl).

Ze strony General Electric Company na umowie offsetowej swój podpis złożyła Rita Flaherty, wiceprezes ds. sprzedaży i rozwoju biznesu. Fot. Andrzej Kiński

Podpisanie powyższych trzech umów offsetowych sprawia, że możliwe będzie zatwierdzenie przez polski rząd umowy LOA w ramach programu FMS na dostawę 96 śmigłowców bojowych Boeing AH-64E Apache Guardian wraz z pakietem uzbrojenia, zespołów zapasowych oraz pomocy szkoleniowych i szkoleń personelu, a także wyposażenia naziemnego. Umowa zostanie zawarta najprawdopodobniej jeszcze w połowie sierpnia br. Według informacji przekazanych przez Agencję Uzbrojenia, wiropłaty mają zostać dostarczone w latach 2028‒2032, a pierwszy pododdział w nie wyposażony osiągnąć miałby gotowość operacyjną w 2029 r. Trwają jednak negocjacje, żeby terminy te przyspieszyć.

Śmigłowce bojowe AH-64E Apache Guardian w pierwszej kolejności zostaną skierowane do wsparcia związków taktycznych Wojsk Lądowych rozlokowanych na wschodzie Polski, a więc 18. Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Siedlcach i 16. Dywizji Zmechanizowanej z dowództwem w Olsztynie.

Administracja Stanów Zjednoczonych wydała 21 sierpnia 2023 r. zgodę na sprzedaż Polsce: 96 śmigłowców AH-64E wraz z: 210 silnikami turbowałowymi T700-GE 701D (192 zabudowanymi w płatowcach i 18 zapasowymi), 97 zmodernizowanymi optoelektronicznymi systemami obserwacyjno-celowniczymi AN/ASQ-170 ze zmodernizowanym systemem obserwacji w warunkach nocnych AN/AAR-11 (M-TADS/PNVS, w tym 96 zainstalowanych i jeden zapasowy), 37 zestawami (MMA/REU) stacji radiolokacyjnych AN/APG-78 Longbow FCR (w tym jedna zapasowa), 96 zmodernizowanymi systemami ostrzegania przed opromieniowaniem przez radar AN/APR-48B MRFI (wszystkie zabudowane), 102 systemami ostrzegania przed odpaleniem pocisków przeciwlotniczych AN/AARC-57 CMWS (w tym sześć zapasowych), 204 radiostacjami VHF/UHF AN/ARC-231A z nadajnikiem-odbiornikiem RT-1987 (w tym 12 zapasowych). Wiropłatom miałby towarzyszyć bogaty zestaw uzbrojenia, który poza 30 mm działkami M230 wraz z amunicją, obejmować mógłby: 1844 przeciwpancerne pociski kierowane AGM-114R2 Hellfire, 96 makiet gabarytowo-masowych M36E8 CATM, 460 pocisków kierowanych AGM-179A JAGM, 508 pocisków „powietrze-powietrze” AIM-92K Stinger Block I, 7650 modułów naprowadzania na odbite światło lasera WGU-59/B APKWS II do 70 mm rakiet. Ogólnikowo informacja wspomina także: detektory wykrywania sygnałów radarowych i promieniowania laserowego, transpondery systemu identyfikacji bojowej „swój-obcy”, modemy transmisji danych i terminale standardu Link 16; urządzenia kryptograficzne, automatyczne radiokompasy, dopplerowskie mierniki prędkości, radiowysokościomierze, zestawy systemu nawigacji taktycznej TACAN, odbiorniki systemu nawigacji satelitarnej GPS, wyrzutniki flar i dipoli, wyrzutnie pocisków, zasobniki rakiet, rakiety niekierowane, systemy kontroli i komunikacji z aparatami bezzałogowymi MUMT, urządzenia treningowe (w tym symulatory), hełmy, generatory zasilania w energię elektryczną na ziemi, sprzęt ratunkowy dla załóg, zasobniki transportowe, części zapasowe, narzędzia i sprzęt testowy, usługi szkoleniowe, usługi wsparcia technicznego i logistycznego, wsparcie techniczne rządu Stanów Zjednoczonych i firm realizujących zamówienie na jego zlecenie itp. Całość została wyceniona na maksymalną kwotę 12 mld USD netto, a więc ok. 50 mld PLN! Zapewne zostanie ona zredukowana w toku negocjacji, inny może być także finalny zestaw dodatkowego wyposażenia i uzbrojenia podwieszanego.

Zanim śmigłowce pochodzące z nowej produkcji trafią do Polski, lotnictwo Wojsk Lądowych przejmie czasowo od US Army (na mocy umowy leasingowej) osiem śmigłowców AH-64D Apache, które posłużą do szkolenia w okresie przejściowym. Powinny one trafić do 1. Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych w Inowrocławiu na przełomie 2024 i 2025 r.