Załadunek torpedy ćwiczebnej SET-53M na ORP Orzeł. Fot. archiwum ORP Orzeł

Procedury zakupu nowych okrętów podwodnych mają ruszyć jeszcze w tym roku. Języczkiem u wagi programu Orka będzie zapewnienie zdolności do odpalania rakiet manewrujących dalekiego zasięgu. Ale przecież nie będzie to jedyne uzbrojenie tych jednostek.

Podstawowym orężem okrętów podwodnych pozostają torpedy. Generalnie dzielą się one na te do zwalczania celów nawodnych i podwodnych. Bardzo często dodatkowym uzbrojeniem są miny denne, które skrycie można postawić u wejść do portów czy na ważnych dla nieprzyjaciela szlakach żeglugowych. Zasadniczo są one stawiane z wyrzutni torped, rzadziej stosowane są inne pomysły na ich transport (pojemniki zewnętrzne). Od jakiegoś czasu znacznym wzmocnieniem ofensywnego potencjału zanurzonych okrętów podwodnych są przenoszone wraz z torpedami rakiety przeciwokrętowe. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik możliwe jest ich odpalanie także w zanurzeniu.
Jest więc szansa, że wraz z okrętami pojawi się w Polsce nowoczesne uzbrojenie dla nich. Oczekiwania są spore, tym bardziej, że przez ostatnie kilka dekad różnie z tym bywało. Przyjrzyjmy się więc może czym obecnie dysponują polscy podwodniacy.

Radziecka „supertechnika”

Począwszy od 1946 r. w naszej Marynarce Wojennej zaczęły pojawiać się wzory torped opracowane w Związku Radzieckim. Na okręty podwodne trafiły one w połowie następnej dekady. Tak się złożyło, że z kolejnymi przejmowanymi typami okrętów podwodnych zbudowanych u wschodniego sąsiada, w ich wyrzutniach przychodziły do Polski nowe wzory torped. Z Malutkimi parogazowe 53-39, z Whiskeyami aż dwa, bo 53-39PM i 53-56W (od początku lat 70. dołożono także, do zwalczania okrętów podwodnych elektryczne, samonaprowadzające się na cel SET-53), a z dzierżawionymi Foxtrotami SET-53M (zakup związany był także z dzierżawą niszczyciela ORP Warszawa proj. 61MP). Wszystkie te torpedy, poza SET-53M wykorzystywaną obecnie przede wszystkim na dozorowcu ORP Kaszub proj. 620D (a wcześniej także na kutrach ZOP proj. 918M), już zostały wycofane z użycia. Celowo nie wspomniano w tej wyliczance o zakupach dla ORP Orzeł proj. 877E, bo torpedom tej jednostki trzeba przyjrzeć się bliżej.
W końcu cały czas są jeszcze w uzbrojeniu naszej floty.
Gdy zapadła decyzja o zakupie tego okrętu, wraz z nim miało się też pojawić nowe uzbrojenie. Starsze wzory torped, pochodzące z lat 50. i początku 60., nie przystawały już do tej wówczas nowoczesnej jednostki. Dla Orła wybrano dwa nowe typy. Do zwalczania celów nawodnych kupiono 53-65KE, a do walki z okrętami podwodnymi TEST-71ME.
Ponieważ nie były to takie zwyczajne torpedy, jak te do tej pory używane we flocie, Dywizjon Okrętów Podwodnych, Komenda Portu Wojennego Gdynia oraz 1. Składnica Techniki Morskiej musiały odpowiednio przygotować się na ich przyjęcie. Najpierw sekrety ich budowy, zasady przechowywania i procedury przygotowania do podania na okręt poznawały obsady służb technicznych na lądzie. Torpeda 53-65KE wymagała zakupu dodatkowych elementów wyposażenia do bezpiecznej obsługi jej napędu tlenowego (tzw. tlenowni, która została zlokalizowana na terenie portu). Z kolei na TEST-71ME absolutną nowością był system telekierowania z użyciem kabla nawiniętego na bęben znajdujący za śrubami napędowymi pocisku. Dopiero po zgłębieniu tajników na lądzie do szkolenia mogła przystąpić załoga okrętu. Wyjścia w morze, treningi na sucho i ostatecznie testowe odpalenie obu typów torped zakończyło pierwszy etap szkolenia. Stało się to jednak dopiero rok po podniesieniu na Orle biało-czerwonej bandery.