Dwusilnikowy układ napędowy Mi-2 pozwolił na bezpieczne operowanie na dużych wysokościach, rewolucjonizując ratownictwo górskie. Fot. Lech Zielaskowski

W sierpniu 2016 roku minęła pięćdziesiąta rocznica uruchomienia w zakładach WSK Świdnik seryjnej produkcji śmigłowca Mi-2. W roku bieżącym złoty jubileusz świętują Mi-2 służące w Wojsku Polskim.

Pod koniec lat 50. ubiegłego wieku w biurze doświadczalno-konstrukcyjnym OKB-329 (Opytno-Konstruktorskoje Biuro) kierowanym przez Michaiła L. Mila opracowano koncepcję następcy lekkiego śmigłowca Mi-1. Założono, że nowy śmigłowiec będzie miał zbliżone wymiary, a jego napęd będzie stanowić silnik turbowałowy. Ostatecznie okazało się, że nowy napęd przy niezmienionych wymiarach umożliwia zwiększenie ładunku użytecznego (w tym liczby zabieranych osób), jednak dla zwiększenia bezpieczeństwa eksploatacji oraz zagwarantowania odpowiedniego poziomu mocy napędu w każdym stadium lotu zarekomendowano układ dwusilnikowy. Po zaakceptowaniu tej koncepcji przez władze państwowe 30 maja 1960 r. biuro OKB-329 otrzymało zadanie podjęcia prac nad takim śmigłowcem w wersjach pasażerskiej, rolniczej, transportowo-sanitarnej i szkolnej. Początkowo projekt został oznaczony W-5, później oznaczenie zmieniono na W-2.
Pracami projektowymi kierował bezpośrednio konstruktor prowadzący A. Ch. Sierman, którego później zastąpił A. A. Britwin, natomiast nadzorował cały projekt zastępca głównego konstruktora W. A. Kuźniecow. Równolegle w leningradzkim OKB-117 zespół pod kierownictwem Siergieja P. Izotowa opracował dla nowego śmigłowca silnik turbowałowy GTD-350 o mocy nominalnej 350 KM (257 kW) zwiększonej w toku produkcji do 400 KM (294 kW). W konstrukcji W-2 wykorzystano część podzespołów z wcześniejszego Mi-1, w tym niektóre elementy układu przeniesienia mocy i wirników, W styczniu 1961 r. komisja państwowa zaakceptowała makietę śmigłowca i rozpoczęto budowę pierwszego prototypu W-2. Został on oblatany 22 września 1961 r., za sterami zasiadł pilot Herman W. Ałfiorow. Lot trwał 15 minut i obejmował zawis oraz przemieszczenia na małej wysokości. Pierwszy prototyp miał początkowo wirniki ze śmigłowca Mi-1M, w tym trójłopatowe śmigło ogonowe. Później został on zastąpiony przez układ nośny opracowany specjalnie dla tej konstrukcji, śmigło ogonowe zmieniono na dwułopatowe. 25 września śmigłowiec zaprezentowano oficjalnie przedstawicielom władz partyjnych i państwowych. W grudniu 1961 r. był gotowy drugi prototyp, na którym pierwszy lot wykonał Borys A. Anopow. Z początkiem 1962 r. rozpoczęto program prób fabrycznych i państwowych. Wojsko było zainteresowane przede wszystkim wersjami ogólnoużytkową i sanitarną, dla lotnictwa cywilnego zaś priorytetem była wersja rolnicza. W toku prób ustanowiono kilka rekordów. Pierwszym był rekord prędkości w locie poziomym na odcinku 100 km dla śmigłowców tej kategorii masowej, ustanowiony 14 maja 1963 r. przez B. Anopowa oraz inżyniera prób w locie Ł. Babadżanowa. Ze śmigłowca zdemontowano zbędne oprzyrządowanie, w tym aparaturę pomiarową, koła podwozia głównego zastąpiono niewielkimi rolkami, na goleni przedniej zaś zamontowano lekką płozę. Osiągnięty rezultat to 253,818 km/h. Z kolei w 1965 r. pilotka Tamara W. Rusijan podwyższyła ten wynik do 269,38 km/h.
Śmigłowiec otrzymał pozytywną ocenę i został zarekomendowany do produkcji seryjnej. Na tym etapie, zgodnie z procedurą przyjętą w OKB-329 oznaczenie prototypowe W-2 zmieniono na Mi-2. Podjęta decyzja o ulokowaniu produkcji śmigłowca w Polsce sprawiła, że Mi-2 stał się jedynym statkiem powietrznym konstrukcji radzieckiej nie produkowanym seryjnie w kraju pochodzenia.