Lotniskowce Australii. Melbourne 24 marca 1966 r. odpływa w towarzystwie Sydney (na pierwszym planie), tankowca Supply i fregaty Yarra.

Królewska Marynarka Wojenna Australii (Royal Australian Navy, RAN) w 1944 r. rozpoczęła prace nad zdefiniowaniem jej powojennych potrzeb w zakresie posiadania okrętów. Jako że główną klasą okrętów stały się lotniskowce, Pierwszy Lord Morski Royal Navy (RN) zaoferował Australii HMS Venerable, a w roku następnym – HMS Ocean.

Rząd australijski nie zdecydował się jednak na obsadzenie lotniskowców przed zakończeniem działań wojennych. Oficjalne negocjacje rozpoczęto w kwietniu 1946 r. We wrześniu Admiralicja RN zaproponowała Australii dwa lekkie lotniskowce floty za cenę jednego, tj. 2 750 000 funtów – pod warunkiem, że poniesie ona koszt ewentualnej modernizacji. Uzbrojenie i wyposażenie miało kosztować dalsze 450 000 funtów na jednostkę. W 1946 r. brytyjskie FAA (Fleet Air Arm) oddelegowało trzech wysokich rangą oficerów do Australii w celu pomocy przy tworzeniu lotnictwa morskiego RAN. 3 lipca 1947 r. zdecydowano utworzyć FAA RAN i zakupić dwa lotniskowce typu Majestic (ulepszony typ Colossus) – HMS Terrible i HMS Majestic.
Pierwszy okręt planowano nazwać Sydney, wykorzystując fundusze (427 000 funtów) zebrane w Australii po zatopieniu krążownika ciężkiego Sydney. Rząd australijski podjął 30 marca 1948 r. decyzję o znacznej modernizacji drugiego lotniskowca, który planowano nazwać Melbourne, lecz potrzebny był dopiero od 1953 r. Nazwy obu lotniskowców ogłoszono oficjalnie 27 kwietnia 1948 r. Budowę sześciu brytyjskich lotniskowców typu Majestic rozpoczęto w 1943 r. Kiedy w maju 1946 r. przerwano budowę, dwa wspomniane kadłuby były gotowe w około 80%. Po wybuchu wojny w Korei Australia zdecydowała się obsadzić drugi lotniskowiec i, po rozmowach prowadzonych od czerwca 1951 r., w 1952 r. wypożyczyła HMS Vengeance – lekki lotniskowiec typu Colossus.

Lotniskowiec HMAS Sydney

Lekki lotniskowiec HMS Terrible (R93) został zamówiony 7 grudnia 1942 r. w HM Devonport Dockyard. W maju 1946 r. nieukończony kadłub odstawiono do rezerwy w Devonport. Po zakupie przez Australię prace wznowiono i pod koniec 1948 r. przekazano RAN. Całkowity koszt wraz z uzbrojeniem, wyposażeniem, zapasami i samolotami wyniósł 2 700 000 funtów (sam okręt kosztował około 1 400 000 funtów). Wyposażenie elektroniczne obejmowało dwa radary 227Q i po jednym 293M, 960/281BQ oraz 961. 6 stycznia 1949 r. odbyto próby prędkości, osiągając 24,61 w na pomiarowej mili morskiej. Trzeciego lutego 1949 r. podpisano akt zdawczo-odbiorczy i po zmianie nazwy HMAS Sydney (R17) rozpoczął od 8 lutego próby urządzeń hamowniczych i katapulty z samolotami typu Seafire, Sea Fury, Firefly oraz Avenger.
Katapulta o napędzie hydraulicznym miała długość 46 m i rozpędzała samoloty o wadze do 9 t do 122 km/h (66 w). W latach 1948-1956 lotniskowiec miał namalowaną na pokładzie literę identyfikacyjną K – takie też oznaczenie nosiły samoloty przypisanych dywizjonów pokładowych. Nominalnie był to dywizjon (squadron) 12 myśliwsko-bombowych Sea Fury i dywizjon 12 Firefly – samolotów pełniących rolę ZOP, rozpoznawczą i szturmową. Pierwsze samoloty dywizjonów 805. (Sea Fury FB.11 oznaczane w 1949 i 1950 r. od 100/K do 138/K) i 816. (Firefly AS.6 oznaczane od 220/K do 238/K) wylądowały na pokładzie 13 lutego, a dwa dni później zaokrętowano dowództwo 20. Grupy Lotniczej (Carrier Air Group, CAG).
Po licznych ćwiczeniach załadowano zapasy w Grenoch, samoloty w Glasgow oraz dalsze zapasy i personel w Devonport. Port ten okręt opuścił 12 kwietnia 1949 r., mając na pokładzie 1182 ludzi załogi (w tym lotniczej), 438 marynarzy RN oddelegowanych do RAN, 52 samoloty, 4 kadłuby i 400 t frachtu. Po podróży przez Morze Śródziemne i Ocean Indyjski Sydney przybył do Freemantle w Australii, a następnie zawinął do Melbourne i 25 maja wyładował samoloty w Jervis Bay, aby 28 maja stawić się w Sydney, które stało się macierzystym portem lotniskowca – podane dalej daty rozpoczęcia i zakończenia rejsów dotyczą portu macierzystego.
W dniach od 25 lipca do 1 sierpnia przeprowadzono ćwiczenia z 20. CAG. Od 25 sierpnia Sydney pełnił rolę okrętu flagowego RAN. Pomiędzy 30 sierpnia a 1 października odbył wraz z 20. CAG rejs do Nowej Gwinei i wyspy Manus. Od 7 października do 11 listopada 1949 r. miały miejsce wspólne ćwiczenia z okrętami Nowej Zelandii na wodach południowej Australii. W tym rejsie po raz pierwszy zabrano na pokład amfibię ratowniczą Sea Otter Mk 2 – maszyny te zastąpiły dopiero w 1953 r. śmigłowce. Kolejny rejs szkoleniowy lotniskowiec odbył pomiędzy 11 stycznia a 3 kwietnia 1950 r. po wodach australijskich i nowozelandzkich.
7 czerwca Sydney (bez Grupy Lotniczej) opuścił port macierzysty, udając się na Wyspy Brytyjskie; 24 lipca przybył do Portsmouth. Celem podróży było przywiezienie do Australii 21. CAG w składzie dywizjonów 808. (23 Sea Fury FB.11) i 817. (32 Firefly AS.6), które zaokrętowano 16 października w Glasgow. Lotniskowiec opuścił Portsmouth 26 października, wpływając do Freemantle 27 listopada – i po rozładunku 21. CAG zacumował 8 grudnia 1950 r. w Sydney. Od 24 lutego do 5 kwietnia 1951 r. Sydney wraz z 20. CAG odbył ćwiczenia m.in. w okolicach Tasmanii. Od 24 kwietnia wraz z 21. CAG udał się w planowaną podróż wokół Australii, lecz rejs odwołano i lotniskowiec powrócił do Sydney 19 maja. W okresie od 31 sierpnia 1951 r. do 22 lutego 1952 r. HMAS Sydney odbył rejs do Manus i Japonii, skąd uczestniczył w wojnie w Korei w ramach sił ONZ. W tym czasie napokładzie bazowano trzy dywizjony po 12 samolotów: 805. i 808. wyposażone w Sea Fury FB.11 oraz 817. z Firefly AS.5 (część z dywizjonu 816., uzupełnione w Kure 27 września 1951 r. maszynami 812. dywizjonu z HMS Glory). Z brytyjskiego lotniskowca przebazowano też amerykański śmigłowiec ratowniczy HO3S-1 z dywizjonu HU-1. Na pokładzie było 95 oficerów marynarki i 55 oficerów grupy lotniczej – część z nich z RN. Pomiędzy 3 października 1951 r. a 26 stycznia 1952 r. lotniskowiec odbył siedem patroli bojowych na wody koreańskie, przepływając około 27 tys. Mm, a jego samoloty pokładowe wykonały 2366 wylotów, zużywając 902 bomby, 6359 rakiet niekierowanych i 269 249 pocisków do działek 20 mm. Stracono 10 zestrzelonych samolotów i 7 w wypadkach (w tym 6 uszkodzonych na pokładzie podczas huraganu 13 października) oraz 3 zabitych i 6 rannych.
Podczas powrotu w Hongkongu 27 stycznia przekazano 6 Firefly na HMS Glory, a zaokrętowano samoloty RAF (typów Spitfire i Vampire), które przewieziono do Singapuru. Po remoncie Sydney wznowił ćwiczenia w czerwcu 1952 r., a w sierpniu udał się na północ na wyspę Manus i odwiedził Darwin, po czym wziął udział w operacji „Hurricane” – pierwszej brytyjskiej eksplozji bomby atomowej na wyspach Monte Bello 3 października 1952 r. Sydney wraz z innymi okrętami zabezpieczał 97-kilometrową strefę bezpieczeństwa, bazując dywizjony 805. i 816. Do Sydney lotniskowiec powrócił w listopadzie 1952 r. Po remoncie 25 marca 1953 r. okręt odpłynął przez Kanał Sueski na Wyspy Brytyjskie, zabierając jedynie dywizjon 817. (8 Firefly), aby uczestniczyć w Rewii Koronacyjnej Królowej Elżbiety II 15 czerwca 1953 r. Powrót nastąpił przez Halifax, Baltimore, Jamajkę, Kanał Panamski, Pearl Harbor i Auckland, a port macierzysty osiągnięto 15 sierpnia.
Już 19 września lotniskowiec opuścił Sydney, a 27 października Freemantle, udając się na drugą turę w Korei – tym razem w ramach przestrzegania rozejmu. Bazowano 36 samolotów: dwa dywizjony Sea Fury – 805. i 850., dywizjon 817. z Firefly oraz dwa śmigłowce Sycamore z dywizjonu 723. Lotniskowiec odbył pięć tur z bazy w Kure w Japonii, utracono samolot i śmigłowiec. W drodze powrotnej transportowano 68 samolotów RAAF zaokrętowanych w Iwakumi, z których większość pozostawiono 18 maja 1954 r. w Singapurze. Sydney powrócił do Freemantle 2 czerwca, skąd udał się do Sydney.