Niemiecka strategia bezpieczeństwa jest bardzo zachowawcza. Państwo to ma pełną świadomość, że jego centralne położenie w samym sercu Europy ma kluczowe znaczenie dla stabilizacji i rozwoju całego kontynentu. Niemcy są także najsilniejszą gospodarką w Unii Europejskiej i były nią także nim z UE wystąpiła Wielka Brytania. Na państwie tym ciąży zatem olbrzymia odpowiedzialność za obronność Europy. Tymczasem wielu sojuszników, w tym Stany Zjednoczone, ale także wielu samych Niemców, uważa że kraj ten wydaje zbyt mało na obronność i utrzymuje siły zbrojne zbyt małe w stosunku do potrzeb.
Wynika to jednak z tego, że niemieckie kierownictwo od czasu zakończenia zimnej wojny stawia na „miękką siłę”, czyli na kształtowanie międzynarodowego otoczenia oraz zapewnienie bezpieczeństwa Niemiec za pomocą polityki, dyplomacji, środków ekonomicznych, informacyjnych, odwoływania się do organizacji międzynarodowych, wspierania kontroli zbrojeń, a od 1999 r. także poprzez udział w operacjach pokojowych i stabilizacyjnych.
Wiara w siłę militarnego odstraszania opartego głównie na amerykańskiej broni jądrowej, która ma być udostępniona sojusznikom w razie potrzeby (w tym Niemcom), pozwala na rozbudowywanie instrumentów „miękkiej siły”. Jest to o tyle łatwiejsze, że Niemcy są faktycznie znaczącą siłą ekonomiczną nie tylko w skali europejskiej, ale także światowej, oraz dzięki temu, że politycznie daje im to znaczącą pozycję tak w Europie, jak i w relacjach transatlantyckich oraz w kontaktach z mocarstwami znajdującymi się po drugiej stronie – Federacją Rosyjską i Chińską Republiką Ludową.
Ostatnia niemiecka strategia obronna została zaprezentowana w styczniu 2017 r. w formie dostępnego publicznie dokumentu „Das Weißbuch 2016: Strategische Standort- und Kursbestimmung” – Biała Księga 2016: Przegląd Strategiczny i Określenie Kierunków. Jak z tego wynika, dokument ten powstał już po wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej oraz po siłowym zajęciu Krymu przez Rosję w 2014 r.
Niemiecka Biała Księga nie jest dokumentem normatywnym, a jedynie przeglądem streszczeń z kilku różnych dokumentów normatywnych. Obecna została zatwierdzona 13 lipca 2016 r., bazując na dokumentach powstałych w latach 2014-2016, po zwrocie, jaki wywołała rosyjska agresja na Ukrainę. Od 1969 r., kiedy to pojawiła się pierwsza „Biała Księga”, Niemiecka Republika Federalna opublikowała jedenaście takich dokumentów.
Obecna „Biała Księga” powstała pod osobistym nadzorem ówczesnego ministra obrony Niemiec, Ursuli von der Leyen. Celem dokumentu jest zakreślenie polityki bezpieczeństwa Niemiec i stanowi on wytyczne do planowania obronnego dla wszelkich instytucji zajmujących się kształtowaniem bezpieczeństwa państwa. Jednakże z prawnego punku widzenia, jako że powstał on w MO RFN, nie jest obowiązujący dla innych ministerstw, ale ma dla nich stanowić istotną wskazówkę planistyczną.
W dokumencie w części pierwszej przedstawiono politykę bezpieczeństwa RFN, w drugiej zaś wytyczne do rozwoju Bundeswehry, czyli zarys polityki obronnej. Od razu na samym początku podkreśla się, że środowisko bezpieczeństwa jest kształtowane przez cztery główne organizacje międzynarodowe: Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz Unię Europejską (UE). Ciekawe, że Niemcy wymieniają ONZ i OBWE jako ważne ogniwa bezpieczeństwa, co świadczy o roli, jaką przywiązują do dyplomacji i wszelkich możliwych środków budowy wzajemnego zaufania, a także typowego, ONZ-towskiego „Peace Making” (czynienie pokoju, na co składa się Conflict prevention and mediation, czyli zapobieganie konfliktom i mediacje; Peacekeeping, czyli czasowe wstrzymanie toczącego się konfliktu i szukanie rozwiązań sporu na drodze negocjacji; Peace Enforcement, czyli siłowe zaprowadzenie pokoju poprzez przywrócenie stanu sprzed konfliktu; i Peacebuilding, czyli stabilizacja po konflikcie i pomoc w odbudowie państwa).
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu