Bezzałogowiec Giez tuż przed atakiem.

W dniach 20–21 sierpnia na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w Lipie sprawdzono skuteczność działania Powietrznego Systemu Rażenia Celów Giez, który powstał w polskiej firmie MSP przy współpracy z WITU.

Przeprowadzona próba miała na celu sprawdzenie systemu Giez w warunkach zbliżonych do rzeczywistych. Do jej realizacji platformę bezzałogową wyposażono w głowicę bojową krajowej produkcji typu GTB-1 FAE, optymalną dla celu, jaki miał zostać rażony. Obiektem tym był samochód dostawczy, który znajdował się poza zasięgiem wzroku operatora systemu. Misja została przeprowadzona w trybie automatycznym. Jedyną ingerencją operatora było wskazanie celu na ekranie stacji bazowej i uzbrojenie głowicy bojowej. Testy przeprowadzono w bardzo trudnych warunkach atmosferycznych – przy silnym wietrze z porywami dochodzącymi do 15 m/s i przelotnym deszczu. Mimo tych trudności misja zakończyła się pełnym sukcesem – cel został centralnie trafiony i zniszczony.

Idea

Prace badawczo-rozwojowe nad bezzałogowym statkiem powietrznym (BSP) przeznaczonym do rażenia celów rozpoczęto w firmie MSP w 2016 r. w oparciu o wieloaspektowe analizy trendów i możliwości technicznych. Kluczową decyzją był wybór konfiguracji startu BSP z wyrzutni rurowej, która jest jednocześnie zasobnikiem transportowym, co gwarantuje bardzo dużą mobilność systemu. W efekcie płatowiec otrzymał składane skrzydła i usterzenie, co pozwala na jego umieszczenie w cylindrycznej przestrzeni wewnątrz wyrzutni. W tym celu inżynierowie MSP opracowali unikatowy mechanizm składania skrzydeł i stateczników. W pozycji przedstartowej skrzydła są ułożone nie tylko wzdłuż kadłuba, ale także dodatkowo załamane w poprzek cięciw. Dzięki temu złożony płatowiec mieści się w zasobniku o stosunkowo małej średnicy przy zachowaniu wystarczającej powierzchni nośnej płata. Rozwiązanie zostało opatentowane przez firmę MSP. Wewnątrz zasobnika płatowiec jest chroniony w trakcie transportu, a równocześnie jest gotowy do startu bez konieczności jego wcześniejszego montażu. Znacząco skraca to czas przygotowania systemu do akcji – w optymalnych warunkach do nawet mniej niż minuty. BSP jest wyrzucany z wyrzutni za pomocą pironaboju, a po jej opuszczeniu automatycznie rozkłada skrzydła i usterzenie oraz uruchamia elektryczny zespół napędowy ze śmigłem pchającym.
Istotną zaletą systemu Giez jest wykorzystanie sensora obserwacyjnego niezależnego od głowicy bojowej. Zarówno kamery dziennej (RGB), jak i sensora nocnego (IR), a tym samym może on uzyskać zdolność wykrywania i rozpoznawania celów w warunkach ograniczonej widzialności.
Dodatkowym wyróżnikiem Gza jest pokładowy system spadochronowy, który pozwala na odzyskanie platformy powietrznej w przypadku niewykrycia celu oraz umożliwia prowadzenie szkoleń poligonowych z głowicami ćwiczebnymi i szkolnymi bez narażania płatowca na zniszczenie. Możliwe jest skonfigurowanie systemu Giez w wersji rozpoznawczej z rozszerzonym pakietem obserwacyjnym, montowanym w miejscu głowicy bojowej. Pakiet rozpoznawczy tworzy dwusensorowa, stabilizowana głowica dzienno-nocna. W takiej konfiguracji Giez po wykonaniu oblotu terenu będącego przedmiotem zainteresowania kierowany jest do strefy odzysku, gdzie ląduje na własnym spadochronie.
W celu sprawdzenia nowatorskiej koncepcji systemu, w początkowej fazie prac konstrukcyjno-rozwojowych powstał demonstrator technologii Giez 1.0. Sprawdzono na nim rzeczywiste zachowanie się płatowca o zmiennej geometrii w fazie startu i określono własności lotne układu aerodynamicznego ze skrzydłami skośnymi oraz usterzeniem motylkowym. Sprawdzono też w praktyce możliwości wykonania struktury siłowej płatowca opartej na wysokowytrzymałych kompozytach. W trakcie prac projektowych wykonano kompletną numeryczną analizę aerodynamiczną płatowca, dzięki której udało się zoptymalizować jego osiągi. Dodatkowo opracowano wsad do symulatora lotu używanego podczas prac nad systemem sterowania i modułem celowania optycznego. W ich wyniku powstał autorski system sterowania, wyposażony w dodatkowe funkcje autokorekty. Badania poligonowe potwierdziły, że dzięki niemu Giez ma możliwość atakowania celów niezależnie od kierunku i siły wiatru.