Zaloguj

Bezzałogowe systemy powietrzne w Siłach Zbrojnych RP

Stoisko 12. BBSP z Mirosławca, gdzie stacjonuje Dywizjon Rozpoznania Powietrznego wyposażony w BSP klasy mini Orbiter firmy Aeronautics Defense Systems. Orbitery były pierwszymi bezzałogowcami jakie pozyskało Wojsko Polskie.

Stoisko 12. BBSP z Mirosławca, gdzie stacjonuje Dywizjon Rozpoznania Powietrznego wyposażony w BSP klasy mini Orbiter firmy Aeronautics Defense Systems. Orbitery były pierwszymi bezzałogowcami jakie pozyskało Wojsko Polskie.

Bezzałogowe systemy powietrzne stanowią dziś niezwykle istotny element wyposażenia każdego rodzaju sił zbrojnych i wykonują bardzo różnorodne zadania, przy czym najważniejsze to prowadzenie wielospektralnego rozpoznania obiektów w głębi obszaru przeciwnika oraz obserwacja pola walki, a także zwalczanie obiektów naziemnych i nawodnych, zwłaszcza tych, które są silnie bronione i atak klasycznych statków powietrznych wiązałby się z wielkim ryzykiem utraty personelu latającego oraz obiektów, wymagających natychmiastowego zniszczenia po wykryciu.

Jednocześnie wyeliminowanie załogi statku powietrznego i wielu systemów z tym związanych pozwoliło na zredukowanie wielkości i masy aparatu latającego. Dodatkowo postęp w miniaturyzacji urządzeń elektronicznych pozwolił na zmniejszenie masy ładunku użytecznego, co znów umożliwiło zmniejszenie masy i wielkości statku powietrznego. Mniejszy aparat latający potrzebował jednostki napędowej o mniejszej mocy (ciągu), co z kolei pozwoliło na radykalne zmniejszenie zapasu paliwa i… dalsze zmniejszenie masy i wielkości aparatu. Dzięki temu takie statki powietrzne są nie tylko stosunkowo tanie w zakupie (większa prostota, mniejsze wymiary oraz masa od samolotu lub śmigłowca, łatwiejsze technologie wytwarzania), ale są też znacznie trudniejsze do wykrycia, a zatem i do zwalczania przez środki przeciwlotnicze. Ponadto, ponieważ zużywają mniej paliwa, a ich obsługa techniczna jest znacznie prostsza, niż klasycznego statku powietrznego, to są one znacznie tańsze w eksploatacji.

Ta prostota obsługi i niewielkie rozmiary pozwalają na przekazanie bezzałogowych aparatów latających oddziałom i pododdziałom niskiego szczebla, co z kolei pozwala im na ich szybkie wykorzystanie w razie potrzeby i uzyskanie przewagi nad przeciwnikiem. Nie trzeba już angażować skomplikowanej i biurokratycznej procedury, by prosić siły powietrzne o rozpoznanie z powietrza określonego rejonu lub wykonanie ataku na ważny obiekt w ugrupowaniu nieprzyjaciela, którego aktywność jest groźna dla własnych wojsk, lecz można natychmiast wykorzystać własne bezzałogowe aparaty latające, by uzyskać ten sam efekt, za to szybko i bez nadmiernych komplikacji. Dzięki temu częstotliwość korzystania z rozpoznania powietrznego i obserwacji pola walki przez wiele oddziałów i pododdziałów wojsk lądowych uległa zwielokrotnieniu.

Bezzałogowy statek powietrzny (ang. Unmanned Aerial Vehicle – UAV) to aparat latający, który nie wymaga do lotu załogi obecnej na pokładzie, nie ma możliwości zabierania pasażerów i jest zdalnie sterowany lub wykonuje lot autonomicznie. Jednocześnie bezzałogowy statek powietrzny potrzebuje do działania dodatkowych elementów, które wzajemnie się komunikują i umożliwiają wykonanie powierzonego mu zadania. Taki system jest nazywany bezzałogowym systemem powietrznym (ang. Unmanned Aerial System – UAS) i składa się z następujących elementów: bezzałogowy aparat latający, wymienne wyposażenie zadaniowe, stosowane w zależności od charakteru misji, naziemna stacja kontroli, obsługiwana przez operatora, system komunikacji między stacją kontroli, a aparatem latającym oraz sprzęt pomocniczy, do obsługi i transportu całego systemu.

W NATO bezzałogowe systemy powietrzne (BSP) dzieli się według podstawowych kryteriów, czyli masy, długotrwałości lotu oraz realizowanych zadań:
» Klasa I, to systemy o masie do 150 kg, o długotrwałości lotu do 6 godzin, wykorzystywane do wsparcia działań na poziomie taktycznym, szczebel – drużyna, pluton, kompania, batalion, pułk, brygada;
» Klasa II, to systemy o masie od 150 do 600 kg, o długotrwałości lotu do 24 godzin, wykorzystywane do wsparcia działań na poziomie taktycznym, szczebel – dywizja;
» Klasa III, to systemy o masie powyżej 600 kg, o długotrwałości lotu do 40 godzin, operujące na wysokościach powyżej 3000 m, wykorzystywane do wsparcia działań na poziomie operacyjnym i strategicznym.
Ponadto, w wymienionych klasach bezzałogowych systemów powietrznych istnieje dodatkowy podział, w którym główne kryteria techniczne stanowi masa, promień działania oraz pułap. Według tych kryteriów Klasa I dzieli się na:
» BSP mikro (ang. Micro; bliskiego zasięgu), o masie do 2 kg, wykorzystywane na szczeblu drużyny, plutonu, o promieniu działania do 5 km i pułapie operacyjnym do 60 m nad poziomem terenu;
» BSP mini (ang. Mini; bardzo krótkiego zasięgu), o masie od 2 do 20 kg, wykorzystywane na szczeblu kompanii, batalionu, pułku o promieniu działania do 25 km i pułapie operacyjnym do 915 m nad poziomem terenu;
» BSP małe taktyczne (ang. Small Tactical; krótkiego zasięgu), o masie od 20 do 150 kg, wykorzystywane na szczeblu brygady, o promieniu działania do 50 km i pułapie operacyjnym do 1525 m nad poziomem terenu.
W Klasie II nie ma dodatkowego podziału i obejmuje ona BSP taktyczne (ang. Tactical; średniego zasięgu) o masie od 150 do 600 kg, wykorzystywane na szczeblu dywizji, o promieniu działania do 150 km i pułapie operacyjnym do 5485 m nad poziomem terenu. Natomiast w Klasie III wyróżnia się:
» BSP operacyjne (dalekiego zasięgu), średnia wysokość, duża długotrwałość lotu (ang. Medium Altitude, Long Endurance – MALE), wykorzystywane do wsparcia dowództw operacji połączonych, o promieniu działania ponad 500 km oraz pułapie operacyjnym do 13 715 m nad poziomem morza;
» BSP strategiczne (bardzo dalekiego zasięgu), duża wysokość, duża długotrwałość lotu (ang. High Altitude, Long Endurance – HALE), wykorzystywane do wsparcia dowództwa strategicznego, o promieniu działania ponad 3000 km oraz pułapie operacyjnym do 19 800 m nad poziomem morza.

Od 2010 r. Wojska Specjalne dysponują m.in. pojedynczym taktycznym BSP krótkiego zasięgu Boeing Insitu ScanEagle.

Od 2010 r. Wojska Specjalne dysponują m.in. pojedynczym taktycznym BSP krótkiego zasięgu Boeing Insitu ScanEagle.

W przededniu wstąpienia Polski do NATO (co ostatecznie miało miejsce 12 marca 1999 r.) zamierzenia związane z modernizacją techniczną Sił Zbrojnych RP zostały określone w 15-letnim programie przebudowy SZ RP „Armia 2012” (1998-2012), przyjętym przez rząd Włodzimierza Cimoszewicza we wrześniu 1997 r. Przewidywał on redukcję liczebności armii z 220 do 160 tys. żołnierzy oraz miał zagwarantować pełną interoperacyjność (zdolność do wspólnego działania) SZ RP z Sojuszniczymi Siłami Zbrojnymi NATO. Obejmował on 11 programów operacyjnych dotyczących: sprzętu rozpoznania i walki elektronicznej, łączności i dowodzenia, indywidualnego wyposażenia żołnierza, sprzętu obrony przeciwlotniczej, obrony przeciwpancernej, śmigłowców wielozadaniowych i uderzeniowych, sprzętu lotniczego, artylerii lądowej, sprzętu pancernego, bojowych wozów opancerzonych, sprzętu morskiego oraz pozostałego. Dodatkowo planowano realizację programu rządowego związanego z pozyskaniem dla Sił Zbrojnych RP wielozadaniowych samolotów bojowych.

Plan ten został skrytykowany w styczniu 1998 r. przez nowego ministra Obrony Narodowej, Janusza Onyszkiewicza, ze względu na brak możliwości jego sfinansowania. Zaplanowane środki w budżecie MON miały wystarczać jedynie na pokrycie ok. 50% zdefiniowanych w planie „Armia 2012” potrzeb. Przełomem stała się dopiero „Ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP w latach 2001-2006”, przyjęta w maju 2001 r. Ustanowiła ona mechanizm przeznaczania na obronność środków w minimalnej wysokości uzależnionej od Produktu Krajowego Brutto (PKB) w danym roku (1,95%), wyznaczyła minimalne progi dla wydatków majątkowych oraz nakazała MON opracowanie „Programu przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych w latach 2001-2006”, który miał określać m.in. zadania dotyczące unowocześnienia uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Przyjęta w tym zakresie ustawa stała się filarem dla finansowania wydatków obronnych i modernizacji technicznej w kolejnych latach.

Przemysł zbrojeniowy

 ZOBACZ WSZYSTKIE

WOJSKA LĄDOWE

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Wozy bojowe
Artyleria lądowa
Radiolokacja
Dowodzenie i łączność

Siły Powietrzne

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Samoloty i śmigłowce
Uzbrojenie lotnicze
Bezzałogowce
Kosmos

MARYNARKA WOJENNA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Okręty współczesne
Okręty historyczne
Statki i żaglowce
Starcia morskie

HISTORIA I POLITYKA

 ZOBACZ WSZYSTKIE

Historia uzbrojenia
Wojny i konflikty
Współczesne pole walki
Bezpieczeństwo
bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc