Samoloty myśliwskie Fw 190 A-2 należące do 7./JG 2 podczas alarmowego startu, samolot „biała 8” pilotuje Lt. Jacob Augustin.
Niemieckie myśliwce zgrupowane w sześciu dywizjonach miały bronić całego obszaru pomiędzy granicą belgijsko-holenderską na wschodzie, aż do francuskiego wybrzeża Atlantyku na zachodzie, gdzie w bazie Brest stacjonowały ciężkie okręty Kriegsmarine. Punkt ciężkości tych działań znajdował się jednak w najwęższym miejscu kanału w pobliżu portu w Calais. Dodatkowo na tym terenie stacjonowało kilka samodzielnych eskadr szkolnych i doskonalenia operacyjnego, które jednakże dysponowały bardzo ograniczoną wartością bojową. JaFü 2 i 3 (Jagdfliegerführer 2 i 3, czyli dowództwa myśliwców) odpowiedzialne za ten obszar dysponowały latem 1941 r. przeciętnie około 200 samolotami myśliwskimi.
Wobec wielkości chronionego obszaru oraz faktu, że od czerwca 1941 r. dywizjony Fighter Command rozpoczęły ofensywę nad Francją mającą na celu wciągnięcie do walki myśliwców Luftwaffe i zadanie im maksymalnych strat, siły Luftwaffe okazały się całkowicie niewystarczające do wykonania powierzonych im zadań. Tym bardziej, że 200 myśliwcom Luftwaffe RAF mógł przeciwstawić około 65 dywizjonów myśliwskich liczących około 1000 myśliwców, w większości typu Supermarine Spitfire.
Dowództwo Luftwaffe uznało, że liczebnej przewadze RAF należy przeciwstawić przewagę jakościową. Używany wcześniej powszechnie myśliwiec Messerschmitt Bf 109 E-7 zastąpiony został w JG 2 przez nową wersję, Bf 109 F-2, która posiadała znaczną przewagę nad myśliwcami brytyjskimi typu Hawker Hurricane czy Supermarine Spitfire Mk II. Tymczasem JG 26 użytkująca jeszcze samoloty Bf 109 E-7 miała stopniowo zostać przezbrojona w najnowsze myśliwce niemieckie typu Focke-Wulf Fw 190 A-1. Ponieważ nowe myśliwce znajdowały się jeszcze w fazie końcowego rozwoju, jako pierwszy do przezbrojenia wytypowany został II./JG 26, którym dowodził Hptm. Walter Adolph. Pozostałe dwa dywizjony miały tymczasowo otrzymać samoloty Bf 109 F-2.
Wybrana grupa pilotów oraz mechaników II./JG 26 miała okazję zapoznać się z nowym typem samolotu już od marca 1941 r.
w E-Stelle Rechlin, gdzie testowano przedprodukcyjne egzemplarze Fw 190 A-0. W lipcu 1941 r. personel dywizjonu wrócił z Niemiec i w bazie Le Bourget pod Paryżem zapoznał pozostałych pilotów i mechaników z nowym sprzętem. Jako pierwsza samoloty Fw 190 A-1 otrzymała 6./JG 26, którą dowodził Oblt. Walter Schneider.
Ponieważ brytyjski wywiad we Francji działał bardzo sprawnie już 13 sierpnia 1941 r. Ministerstwo Lotnictwa przekazało wszystkim jednostkom RAF specjalny raport zatytułowany: „Myśliwiec Fw 190”, gdzie można było przeczytać: Jak do tej pory zbudowano pewną liczbę egzemplarzy tego nowego myśliwca, jednakże informacje na ten temat są jeszcze daleko niepełne. Jego koncepcja oparta jest o amerykańskie rozwiązania konstrukcyjne, samolot ma być dolnopłatem z relatywnie krótkim kadłubem i skrzydłami o rozpiętości około 9 metrów. Jednostką napędową samolotu jest ten sam silnik w układzie podwójnej gwiazdy, którym napędzane są bombowce Do 217. Silnik wyposażony jest w bezpośrednio napędzane wentylatory, aby utrzymać temperaturę jego pracy w akceptowalnych granicach. Raportowano również, że maszyna posiada śmigło o bardzo dużej średnicy, a podwozie jest bardzo wysokie, aby zapewnić łopatom śmigła dostateczny prześwit do powierzchni pasa. Według bardzo przybliżonych szacunków prędkość Fw 190 ma wynosić od 590 do 610 km/h na wysokości pomiędzy 5500-6000 m.1
Personel 6./JG 26 podczas pogotowia bojowego, w tle Fw 190 A-1, „brązowa 10”.
Do pierwszej walki powietrznej z udziałem Fw 190 A-1 doszło wieczorem 14 sierpnia 1941 r. podczas odpierania operacji „Circus 73”. Sześć bombowców Blenheim otrzymało zadanie przeprowadzenia nalotu na zakłady Shell w Marquise. Eskortę bombowców stanowiły samoloty polskiego skrzydła myśliwskiego bazującego w Northolt. Podczas bitwy powietrznej w rejonie Dunkierki piloci Fw 190 A-1 zgłosili dwa zestrzelenia myśliwców Spitfire. Swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne o 18:30 zgłosił Lt. Heinz Schenk, a siedem minut później, o 18:37, swoje 17 zwycięstwo powietrzne uzyskał Oblt. Walter Schneider.
Kolejny sukces Fw 190 z 6./JG 26 zapisały na swoje konto 16 sierpnia 1941 r., podczas odpierania operacji „Circus 74”, gdy Fw. Willy Mackenstedt zestrzelił Spitfire w rejonie Gravelines o 9:25. Pierwszą stratę bojową 6./JG 26 poniósł 21 sierpnia 1941 r. podczas walki z brytyjskimi Spitfire. Samolot Fw 190 A-1, W.Nr. 10 002, brązowa 2, otrzymał postrzał w silnik i musiał przymusowo lądować w pobliżu Moorseele, jego uszkodzenia oszacowano na 80%, maszyna została złomowana. Pilot, Ofw. Walter Meyer, został ranny. 29 sierpnia podczas odpierania operacji „Circus 88” niemiecka artyleria przeciwlotnicza pomyłkowo zestrzeliła w okolicy Dunkierki samolot Fw 190 A-1, W.Nr. 0008, który pilotował Lt. Heinz Schenk. Samolot rozbił się na plaży na południe od portu grzebiąc w swoich szczątkach pilota.
Koniec sierpnia i pierwsza połowa września 1941 r. to w II./JG 26 okres intensywnych lotów ćwiczebnych podczas, których piloci sztabu dywizjonu i pozostałych dwóch eskadr zapoznawali się z nowym samolotem. W tym okresie uszkodzone zostały trzy myśliwce, w 20% Fw 190 A-1, W.Nr. 0035, czarna 5, przymusowe lądowanie wskutek błędu pilotażu, w 10% Fw 190 A-1, W.Nr. 0031, podczas przymusowego lądowania i w 10% Fw 190 A-1, W.Nr. 0009, biała 16, wskutek awarii podwozia.
17 września 1941 r. podczas odpierania operacji „Circus 95” swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne za sterami Fw 190 uzyskał dowódcza 4./JG 26, Oblt. Kurt Ebersberger, który o 15:36 strącił Spitfire w pobliżu Boulogne. Było to jego 12 zestrzelenie od początku wojny.
Następnego dnia, 18 września, osiem Fw 190, które prowadził dowódca II./JG 26, Hptm. Walter Adolph, eskortowało niemiecki zbiornikowiec w pobliżu Ostendy. Statek został bezskutecznie zaatakowany przez trzy bombowce Blenheim z 88 dywizjonu RAF. Jeden z bombowców zestrzelił o 11:15 Ofw. Willi Roth z 4./JG 26, jako swoje 12 zwycięstwo powietrzne. Dowódca niemieckiej formacji chwilę krążył nad miejscem, gdzie brytyjski bombowiec wpadł do morza, a wówczas sam został zestrzelony przez Spitfire z 41 dywizjonu RAF, który pilotował weteran Bitwy o Anglię, P/O Cyryl Bubbage. Hptm. Walter Adolph, który zaczął karierę pilota myśliwskiego w składzie Legionu Condor w Hiszpanii, gdzie strącił jednego przeciwnika, a do chwili śmierci miał na koncie 25 zwycięstw powietrznych, zginął we wraku Fw 190 A-1, W.Nr. 0026, czarne <<+. Jego ciało morze wyrzuciło na brzeg dopiero trzy tygodnie później. Tymczasem, P/O Bubbage, po powrocie do bazy zgłosił zestrzelenie samolotu Curtiss Hawk 75, który w dużych ilościach został zdobyty przez Niemców po zakończeniu kampanii francuskiej w czerwcu 1940 r.
Nowym dowódcą II./JG 26 mianowany został Hptm. Joachim Müncheberg, dotychczasowy dowódca 7./JG 26 z 56 zwycięstwami powietrznymi na koncie. 20 września 1941 r. podczas obrony przed nalotami w ramach operacji „Circus 100 A, B i C” piloci Fw 190 zestrzelili dwa Spitfire. O 16:52 swoje 13 zwycięstwo powietrzne uzyskał Oblt. Kurt Ebersberger z 4./JG 26, a pięć minut później swojego 8 przeciwnika zestrzelił Oblt. Karl Borris z 6./JG 26.
Następnego dnia, 21 września, podczas walki powietrznej w ramach operacji „Circus 101” w ciągu 10 minut, pomiędzy 16:25 a 16:35, cztery Spitfire, bez strat własnych, zestrzelili piloci 6./JG 26, Lt. Robert Weiß (1)2, Oblt. Karl Borris (9) i Oblt. Walter Schneider (18 i 19). Prawdopodobnie dwa z zestrzelonych Spitfire należały do polskiego dywizjonu 315, który jako jedyny zameldował walkę z myśliwcami z gwiazdowym silnikiem i zestrzelenie trzech z nich, które rozpoznano, jako Bloch MB 151 lub Fiat G.50.
Piloci II./JG 26 powtórzyli swój sukces już 27 września 1941 r. podczas odpierania operacji „Circus 103 B” zgłaszając zestrzelenie w ciągu pięciu minut (pomiędzy 15:35 a 15:40) pięciu Spitfire. Zwycięstwa powietrzne zapisali na swoje konta: ze Stab II./JG 26 – Lt. Paul Keller (2), z 4./JG 26 – Oblt. Kurt Ebersberger (14), z 5./JG 26 – Oblt. Harry Koch (8) i Ofw. Heinrich Bierwirth (1), a z 6./JG 27 – Oblt. Wilhelm-Friedrich Galland (2).
Podczas walk w ramach operacji „Circus 108 A i B” w dniu 13 października 1941 r. zestrzelenie jednego Spitfire zameldował dowódca II./JG 26, Hptm. Joachim Müncheberg (57). Tego dnia RAF zdobył pierwszy film z fotokarabinu polskiego pilota z dywizjonu 303, Sgt. Mieczysława Adamka, na którym widać było samolot Fw 190 A.
21 października RAF wysłał w rejon Pas de Calais pięć skrzydeł myśliwskich oraz dywizjon bombowców Blenheim. Po jednym zestrzelonym Spitfire zgłosili piloci 4./JG 26, Oblt. Kurt Ebersberger (15) i Oblt. Hermann Segatz (16), ich ofiarą padli lotnicy z 609 dywizjonu RAF, F/O Ortmans oraz Sgt. Palmer. 5 listopada para Fw 190 A należących do 4./JG 26 przechwyciła w pobliżu Gravelines dwa Spitfire z 611 dywizjonu RAF, Fw Adolf Glunz zapisał na swoje konto zestrzelenie jednego Spitfire, we wraku samolotu zginął Sgt. Dales.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
