Lotniskowiec eskortowy USS Block Island (CVE 21), 15 października 1943 r. Na pokładzie samoloty torpedowo-bombowe Avenger i myśliwskie Hellcat. Fot. NHHC

29 maja 1944 r. w okolicach Madery, niemiecki okręt podwodny U 549 zatopił skutecznym atakiem torpedowym lotniskowiec eskortowy USS Block Island, a także uszkodził niszczyciel eskortowy Barr, nim sam padł ofiarą jednego z niszczycieli grupy poszukującej TG 21.11. W tym okresie, gdy straty U-Bootów na Atlantyku były bardzo duże, a ich sukcesy już znikome, akcja ta zasługuje na szczególną uwagę.

Już w pierwszym kwartale 1944 r., z powodu olbrzymiej skuteczności alianckich sił ZOP, akcje niemieckich „wilczych stad” na Atlantyku odeszły do przeszłości, bo dowództwo U-Bootwaffe rozwiązało grupy okrętów podwodnych i odtąd kierowało swoje jednostki na atlantyckie patrole w taki sposób, by działały pojedynczo i w miejscach, gdzie będą miały większą szansę na sukcesy. To ostatnie było wybitnie utrudnione z powodu, którego Niemcy nie znali – dzięki złamaniu przez Brytyjczyków kodów morskiej Enigmy, niemieckie meldunki radiowe w tym okresie były szybko rozszyfrowywane, a ich treść znana Sprzymierzonym (i to z reguły dużo wcześniej, nim konkretny U-Boot mógł na miejsce wytyczone rozkazami dotrzeć). Często niemieckie okręty podwodne szły na dno po ataku alianckich okrętów i samolotów już w trakcie drogi do swego sektora bojowego. Alianci jednak musieli używać informacji rozsądnie, by Niemcy nie zorientowali się, że ich kody zostały złamane. Dlatego stwarzali pozory przecieku niektórych informacji innymi drogami, wykorzystywali tylko część z nich, a zatopienia U-Bootów starali się dokonywać w taki sposób, by spotkania z okrętami nawodnymi Sprzymierzonych wyglądały na przypadkowe.

Misja bojowa U 549

Jednym z U-Bootów, realizujących nadal wyjątkowo trudne zadanie dalszej walki na Atlantyku, był U 549 – okręt podwodny typu IX C/40. Jego budowę rozpoczęto 28 września 1942 r. w stoczni Deutsche Werft AG w Hamburgu, jednostkę wodowano 28 kwietnia 1943, a do służby w Kriegsmarine weszła 14 lipca 1943. W maju 1944 r. U 549 był jednym z okrętów 10. Flotylli U-Bootów.
Ten typ U-Boota, o wymiarach 76,7 x 6,9 x 4,7 m i wyporności nawodnej 1120 t i podwodnej 1232 t (maksymalnie 1545 t), cechował większy zasięg od typu IX C. Wynosił on 13 850 Mm (przy utrzymywanej prędkości 10 w. na
powierzchni) i 63 Mm w zanurzeniu przy prędkości 4 w. Wadą tych okrętów był 37-sekundowy czas zanurzenia – uważany przez Niemców za bardzo długi (rekompensowało go nieco wyposażenie U 549 w Schnorchel, czyli „chrapy”).
U-Boot tego typu osiągał maksymalną prędkość około 19 w. na powierzchni (na silnikach wysokoprężnych) i 7,3 w. w zanurzeniu (przy użyciu silników elektrycznych). Zanurzenie maksymalne okrętu wynosiło około 230 m. U-Boot był uzbrojony w 4 dziobowe i 2 rufowe wyrzutnie kal. 533 mm i zabierał w rejs bojowy łącznie 22 torpedy. Pierwotne uzbrojenie artyleryjskie tych U-Bootów składało się z armaty kal. 105 mm, działka plot. kal. 37 mm i 2 plot. kal. 20 mm, ale z czasem na „dziewiątkach” rezygnowano z armaty pokładowej na rzecz instalowania silniejszego uzbrojenia plot.
i szybkostrzelnych nowych działek kal. 37 mm i poczwórnych Vierling kal. 20 mm L/65. Jednostki te w 1944 r. miały Naxos FuMB 7 – wykrywacze fal alianckiego 10-centymetrowego radaru typu 271. Niemiecki okręt tego typu mógł również zabrać na specjalną misję 44 miny morskie typu TMA, które mógł postawić z wykorzystaniem wyrzutni torpedowych. Załoga tego U-Boota liczyła 57 oficerów i marynarzy.
14 maja 1944 r. dowodzony przez 26-letniego kpt. mar. Dietleva Krankenhagena U 549 wypłynął z bazy Lorient na swój drugi patrol bojowy, skierowany rozkazami na wody brazylijskie. U-Boot ten był jednostką dysponującą Schnorchelem, był więc o wiele trudniejszy do wykrycia przez alianckie siły ZOP, zwłaszcza przez patrole powietrzne.
Rejs U-Boota nie uszedł uwadze kryptologów amerykańskich, którzy na podstawie rozszyfrowywanych komunikatów Enigmy przypuszczali nawet, że niemiecki okręt kieruje się ku wybrzeżom Argentyny z „tajnym wyposażeniem radiowym i agentami”. To ostatnie podejrzenie najprawdopodobniej nie odpowiadało prawdzie, bo według informacji niemieckich – rejs U-Boota miał być normalnym patrolem bojowym. Rozkaz przechwycenia U 549 otrzymała grupa poszukująca (TG 21.11), w składzie której znajdował się lotniskowiec eskortowy USS Block Island (CVE 21), ze współdziałającymi z nim niszczycielami eskortowymi: USS Barr (DE 576) – którym dowodził kpt. mar. Henry Hamilton Love, USS Ahrens (DE 575) dowodzony przez kpt. mar. Morgana H. Harrisa, USS Robert I. Paine (DE 578) oraz USS Eugene E. Elmore (DE 686). Grupą, nazywaną wówczas (jak inne podobne) popularnie „hunter-killers” lub „U-Boat killers” – dowodził kmdr Francis Massie Hughes.