Pokaz poligonowy w Ałabino – strzela czołg T-90. Fot. Miroslav Gyűrösi.

Międzynarodowe Forum Wojskowo-Techniczne Armija 2016, bo tak brzmi oficjalna nazwa przedsięwzięcia, które odbyło się w Moskwie w dniach 6–11 września br., jest doskonałym przykładem działania podjętego na polecenie najwyższych władz, ale też i dowodem na to, że nawet takie wsparcie nie prowadzi automatycznie do rozwiązania wszelkich problemów.

Żeby lepiej zrozumieć specyfikę wystaw cyklu Armija, należy spojrzeć na to przedsięwzięcie z nieco szerszej perspektywy. Imprezy służące promocji własnego przemysłu obronnego są organizowane w Federacji Rosyjskiej od ponad 20 lat. O ile jednak salon MAKS (Mieżdunarodnyj awiacionno-kosmiczeskij salon), o profilu lotniczo-rakietowo-kosmicznym, organizowany w latach nieparzystych, od razu zyskał uznanie i jest od samego początku organizowany w tym samym miejscu – na lotnisku w Żukowskim, to imprezy prezentujące uzbrojenie i sprzęt dla wojsk lądowych miały mniej szczęścia. Zaczęto je organizować nieco później i niemal za każdym razem w innym miejscu. Odbywały się one, jako wyraz ambicji lokalnych producentów i władz, w Niżnym Nowgorodzie, Niżnym Tagile, Omsku… W 2004 r. w Moskwie po raz pierwszy zorganizowano – w zamyśle komplementarną do MAKS-a – wystawę MWSW (Mieżdunarodnyj sałom woorużenija i wojennoj techniki), ale każdą imprezę przygotowywała inna firma i od początku uczyła się na własnych błędach.

Początki Armii

Dopiero w 2010 r. zdecydowano o organizacji rosyjskiego odpowiednika kieleckiego Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Żukowskim, korzystając z tamtejszej bazy wystawienniczej, stworzonej na potrzeby salonów MAKS. W tej lokalizacji nie było jednak mowy o żadnych pokazowych strzelaniach, nawet z broni małokalibrowej, podczas gdy w Omsku i Tagile strzelały czołgi, wyrzutnie rakietowe… Ostatecznie w 2014 r. prezydent Władimir Putin wydał polecenie zorganizowania centrum edukacji patriotycznej, w którym miały być także organizowane imprezy o charakterze wystawienniczo-promocyjnym. Budowę obiektu, nazwanego Park „Patriot”, rozpoczęto w tym samym roku na skraju wielkiego podmoskiewskiego poligonu, należącego do sławnych dywizji: Kantemirowskiej i Tamańskiej, a także, niemniej słynnych, Instytutu Naukowo-Badawczego Broni Pancernej (obecnie 38. NII MO RF) i bazy lotniczej w Kubince. Obiekt przylega do tzw. szosy mińskiej, prowadzącej z Moskwy na zachód, w niewielkiej odległości od której przebiega także magistrala kolejowa, po której kursują również pociągi podmiejskie zapewniające łatwy dojazd ze stolicy Rosji.
Pierwsze Międzynarodowe Forum Przemysłu Obronnego zorganizowano w nowym miejscu w dniach 16–19 czerwca 2015 r., ale był to z kilku powodów „falstart”. Po pierwsze, budowa obiektu nie została jeszcze ukończona. Po drugie, za kilka tygodni w Moskwie miał się rozpocząć salon MAKS, a po trzecie – po kolejnych kilku tygodniach, na początku września, miała się odbyć – po raz dziesiąty – lądowa impreza Russian Expo Arms w Niżnym Tagile. Jest oczywiste, że odbywające się w niewielkim odstępie czasowym imprezy odbierają sobie wzajemnie tak wystawców, jak i widzów.