22 marca w, należących do Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A., Wojskowych Zakładach Motoryzacyjnych S.A. odbyła się uroczystość przekazania wojskowym muzealnikom niszczyciela czołgów Achilles IIC wyremontowanego przez poznańskie zakłady.

Niszczyciele czołgów Achilles IC i IIC, stanowiące konwersję amerykańskiego przeciwpancernego działa samobieżnego M10 Wolverine na podwoziu czołgu M4A2 Sherman (M10A1 na bazie M4A3), powstałą poprzez przezbrojenie go z 76,2 mm amerykańskiej armaty M7 w brytyjską 17-funtową QFSA Mk V – tego samego kalibru, ale o dłuższej lufie i strzelającą skuteczniejszą amunicją (w tym podkalibrową). Pomiędzy majem 1944 r. a kwietniem 1945 r. przebudowano w ten sposób 1017 wozów M10, spośród 1648 otrzymanych przez Wielką Brytanię w ramach programu Lend-Lease.

W Achillesy z „17-funtówkami” Brytyjczycy wyposażyli także pododdziały artylerii przeciwpancernej Polskich Sił Zbrojnych. Wiosną 1944 r. otrzymał je 1. pułk artylerii przeciwpancernej 1. Dywizji Pancernej. Z kolei pod koniec 1944 r. pierwsze wozy tego typu trafiły do 7. pułku artylerii przeciwpancernej 2. Korpusu Polskiego, na początku 1945 r. włączony do 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej. Oba pułki wzięły aktywny udział w walkach na terenie Francji, Belgii, Holandii i Niemiec (1. pułk) oraz Włoch (7. pułk). Już po zakończeniu działań wojennych, w Achillesy uzbrojono także nowosformowany 2. pułk artylerii przeciwpancernej 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej.

Zdekompletowany wrak Achillesa IIC (m.in. bez armaty) został odnaleziony przez szefa ówczesnego Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu ppłk. Tomasz Ogrodniczuka w Belgii, na poligonie w Braaschaat niedaleko Antwerpii, gdzie przez 30 lat służył jako cel do strzelań. Został on w 2015 r. przekazany polskiemu Ministerstwu Obrony Narodowej przez resort obrony Królestwa Belgii i do stolicy Wielkopolski dotarł 26 czerwca 2015 r. Wkrótce trafił on na remont do Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych S.A., które już wcześniej podjęły współpracę ze znajdującym się „po sąsiedzku” muzeum w zakresie renowacji jego eksponatów (m.in. StuG IV, a remont przechodzi czołg PzKpfw III). Prace trwały ponad trzy lata i były bardzo skomplikowane z racji złego stanu pojazdu. Niezbędne było zdobycie wielu jego elementów i zespołów, w tym armaty. Tę ostatnią udało się zakupić Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, którego poznańskie Muzeum Broni Pancernej od jesieni 2015 r. jest oddziałem zamiejscowym.

Efekt prac specjalistów poznańskich WZMotów można było podziwiać 22 marca, kiedy pojazd został uroczyście przekazany Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Broni Pancernej przez Polską Grupę Zbrojeniową oraz Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne. Z ramienia PGZ i WZM S.A. pojazd przekazali Sebastian Chwałek, członek zarządu PGZ S.A. i Elżbieta Wawrzynkiewicz, prezes WZM S.A., zaś odebrali go Witold Głębowicz, zastępca dyrektora MWP i ppłk Tomasz Ogrodniczuk, szef MBP. Swój list do uczestników uroczystości skierował także minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, a odczytał go płk Rafał Miernik, dowódca 12. Wielkopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, mającej swe dowództwo w Poznaniu.

Na co zwrócił uwagę ppłk Ogrodniczuk, wydarzenie miało miejsce w 100. rocznicę przekazania przez francuski 505. pułk czołgów Maetigny les Bains pierwszych czołgów Renault FT dla polskiego 1. pułku czołgów, co rozpoczęło  historię broni pancernej w odrodzonym Wojsku Polskim.

Tradycje i historia polskiego oręża są niezwykle istotne dla Polskiej Grupy Zbrojeniowej − powiedział Sebastian Chwałek − Cieszę się, że mogliśmy dołożyć swoją cegiełkę do powiększenia zasobów poznańskiego muzeum o ten niezwykły eksponat.

Gdy tylko dotarły do nas informacje, że do Poznania trafi zabytkowy, unikatowy niszczyciel czołgów, którego używali polscy żołnierze podczas II wojny światowej, natychmiast zaproponowaliśmy swoją pomoc − poinformowała prezes Wawrzynkiewicz.

Wyremontowany Achilles opuścił o własnych siłach halę poznańskich zakładów, choć − na razie − dzięki zastępczemu silnikowi. Już siłami pracowników muzeum będzie sukcesywnie doposażany, w miarę dostępności oryginalnego wyposażenia pojazdu. Otrzyma także oznaczenia 2. dywizjonu 1. pułku artylerii przeciwpancernej 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.

Już wkrótce Achillesa, a także kilkadziesiąt innych, często w skali naszego kraju unikatowych, wozów bojowych i pojazdów wojskowych, będzie można obejrzeć w nowej siedzibie Muzeum Broni Pancernej Oddziału Muzeum Wojska Polskiego na ulicy 3 Pułku Lotniczego w poznańskiej dzielnicy Ławica.