Polska Grupa Zbrojeniowa.

Powstała w grudniu 2013 roku Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. jest obecnie największym i najważniejszym podmiotem branży obronnej w Polsce. Firma, będąca spółką matką kilkudziesięciu przedsiębiorstw, w tym dawniej należących do Grupy Bumar (obecnie Polski Holding Obronny Sp. z o.o.) i Wojskowych Zakładów Remontowo-Produkcyjnych, stanowi urzeczywistnienie koncepcji konsolidacji polskiego państwowego przemysłu zbrojeniowego. Niemal cztery lata po jej utworzeniu, możliwe jest wyciągnięcie pierwszych wniosków z jej funkcjonowania.

Pomysł na konsolidację państwowej części polskiego przemysłu obronnego (ppo) w ramach jednego podmiotu nie jest pomysłem nowym, a wywodzi się jeszcze z lat 90. i opiera o szereg dokumentów natury strategicznej. Pośród tych najważniejszych w kontekście podjętych decyzji warto wymienić: „Strategię przekształceń strukturalnych przemysłowego potencjału obronnego w latach 2002–2005" oraz „Strategię konsolidacji i wspierania rozwoju polskiego przemysłu obronnego w latach 2007–2012". Chociaż aż do roku 2013 nie było pewne, który wariant konsolidacji zostanie zrealizowany (istniały dwa – koncentracja wokół istniejącej grupy Bumar lub wokół zupełnie nowego podmiotu, który okazał się zwycięski), jej przyczyny były dobrze znane. Znalazły się wśród nich:

• kłopoty organizacyjne związane ze schedą po wielkim przemyśle zbrojeniowym z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej;
• problemy finansowe wielu przedsiębiorstw ppo, wynikające z niewystarczającego poziomu zamówień ze strony Ministerstwa Obrony Narodowej i załamania dotychczasowych rynków eksportowych;
• wewnętrzna konkurencja polskich państwowych zakładów zbrojeniowych o kontrakty krajowe;
• relatywnie niska, szczególnie w stosunku do dużych podmiotów zachodnich, innowacyjność;
• słabe wyniki eksportowe wielu zakładów państwowego ppo po 1989 r.;
• globalny trend konsolidacji przemysłu zbrojeniowego;
• brak wystarczająco dużego podmiotu, który mógłby wejść w relacje partnerską z dużymi przedsiębiorstwami zagranicznymi.

Pomimo rozdźwięków na temat sposobu konsolidacji wśród ekspertów, polityków, związkowców i pozostałych osób zainteresowanych tematem, finalną decyzję ogłoszono we wrześniu 2013 roku w trakcie Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego, a już 5 grudnia Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

Charakterystyka podmiotu

Chociaż PGZ S.A. nie jest spółką Skarbu Państwa sensu stricto, w rzeczywistości jednak jest ona przedsiębiorstwem całkowicie zależnym od rządu. Podmiotami mającymi udziały w PGZ są: Skarb Państwa (40,1%), Polski Holding Obronny Sp. z o.o. (30,98%) i Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. (28,91%). Jednocześnie ARP S.A. jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa, a właścicielem PHO Sp. z o.o. w 84,04% jest również Skarb Państwa. Nie trzeba dodawać, że sytuacja taka ma zarówno dobre i złe strony. Początkowo (do 16 listopada 2015 roku) nadzór właścicielski nad PGZ S.A. sprawowało Ministerstwo Skarbu Państwa, a obecnie zadanie to leży w gestii Ministerstwa Obrony Narodowej. Spółka skupia obecnie ponad 60 przedsiębiorstw i wraz z nimi tworzą one Grupę Kapitałową PGZ. Do najważniejszych podmiotów wchodzących w skład Grupy zaliczyć można dawne spółki Grupy Bumar (np. PCO S.A., PIT-Radwar S.A., Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy S.A., Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A., Zakłady Chemiczne Nitro-Chem S.A.), Wojskowe Przedsiębiorstwa Remontowo-Produkcyjne (w tym Rosomak S.A.), Huta Stalowa Wola S.A., Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A. oraz kilkanaście innych przedsiębiorstw mniej lub bardziej związanych z sektorem zbrojeniowym.