Z kilkunastomiesięcznym opóźnieniem rozpoczęto budowę pierwszej korwety typu Pohjanmaa. Program ten napotkał w Finlandii podobne problemy, co Miecznik w Polsce. Prototypy obydwu okrętów powinny pojawić się w zbliżonym czasie na morzu, wtedy będziemy mogli porównać owoce prac sojuszników z NATO z akwenu Bałtyku.

Finlandia buduje korwety

30 października w stoczni Rauma Marine Constructions Oy w Raumie rozpoczęto palenie blach do produkcji sekcji kadłubowych pierwszej korwety typu Pohjanmaa, przeznaczonej dla Sił Morskich Republiki Finlandii (Merivoimat). Przekaz medialny z okazji uroczystości określił ten projekt jako „najważniejszy dla obrony narodowej kraju”. Jednak zanim rozpoczęto budowę prototypu, był on pod ostrzałem krytyki, zaliczył duże opóźnienia i eskalację kosztów. Dla Finów jednostki te są tym samym, czym dla nas Mieczniki. Nie oznacza to bynajmniej, że należy je porównywać bez zastrzeżeń. Za to warto przyjrzeć się zasadniczemu programowi okrętowemu najnowszego członka NATO, a jednocześnie naszego bałtyckiego sąsiada.

Cztery jednostki typu Pohjanmma (pol. Ostrobotnia) powstają w ramach programu Laivue 2020 (LV2020; Dywizjon 2020). Sklasyfikowano je jako korwety wielozadaniowe (Pohjanmaa-luokan monitoimikorvetin). Ich przeznaczeniem będzie zwalczanie celów nawodnych, podwodnych i powietrznych, stawianie min oraz dozór akwenów zainteresowania zarówno w operacjach krajowych, jak i sojuszniczych. Wraz z korwetami Merivoimat uzyska nowe możliwości, w tym: zwalczanie celów lądowych, tworzenie świadomości sytuacyjnej rejonu w czasie rzeczywistym, rozpoznania sygnałowego SIGINT, pełniejszą współpracę z innymi rodzajami Sił Obrony Finlandii (Puolustusvoimat) oraz większe zdolności monitorowania i oddziaływania na cele podwodne.

Okręty mają realizować te zadania w trudnych warunkach archipelagów Finlandii, niezależnie od warunków hydrometeorologicznych, w tym w okresie zimowego zalodzenia Bałtyku, z perspektywą co najmniej 30-letniej służby. Aby to osiągnąć, zaprojektowano lokalnie największe okręty w fińskiej historii. Choć ich sylwetka nie zdradza awangardowych rozwiązań, system walki skonfigurowano dość zaskakująco, wykorzystując przy tym szereg najnowszych rozwiązań dostępnych na rynku.

❚ Fiński Miecznik

Korwety typu Pohjanmaa mają zastąpić wycofany ze służby w 2013 r. stawiacz min o tej samej nazwie (w służbie 1979–2013; od 2016 r. statek hydrograficzny Pohjanmeri), cztery okręty rakietowe typu Rauma (w sł. od 1990 r.) i dwa stawiacze min typu Hämeenmaa (w sł. od 1992 r.). Przygotowania do tej operacji rozpoczęły się już w 2008 r., kiedy to Puolustusvoimat przeprowadziły prace badawczo-rozwojowe związane z nowym sprzętem. Projekt został wpisany do programu rządowego 29 maja 2015 r. We wrześniu tego samego roku minister obrony Jussi Niinistö upoważnił Siły Obrony Finlandii do uruchomienia projektu LV2020.

We wrześniu 2016 r. Dowództwo Logistyczne Sił Obrony Finlandii (Puolustusvoimien logistiikkalaitos) i Rauma Marine Constructions Oy (RMC) podpisały list intencyjny w sprawie budowy okrętów. Stocznia z Raumy była tradycyjnym dostawcą okrętów dla Merivoimatu, ale ostatnimi jednostkami bojowymi tam powstałymi były małe okręty rakietowe typu Hamina (cztery w latach 1996–2006; wówczas była to Aker Finnyards) o wyporności 250 t. Oznaczało to, że firma nie ma doświadczenia, ani nawet zaplecza technicznego do zaprojektowania i budowy skomplikowanych korwet wielozadaniowych. Mimo to rząd zdecydował o budowie okrętów lokalnie, nie zaś powierzenia zadania doświadczonemu producentowi zagranicznemu.

Finlandia buduje korwety

W celu realizacji programu RMC powołała spółkę zależną RMC Defence Oy. Wkrótce Dowództwo Logistyczne zaczęło poszukiwania dostawcy systemu zarządzania walką. W tym przypadku jego nabycie poprzedził jednak międzynarodowy przetarg, który obejmował procedurę negocjacyjną. Jego zwycięzcą został Saab AB. W 2017 r., mimo wątpliwości, RMC Defence zawarła umowę o wartości 7,5 mln EUR na opracowanie projektu wstępnego korwet.

W październiku 2018 r. sygnowano kolejny list intencyjny, tym razem w sprawie budowy czterech okrętów za 1,232 mld EUR. W tej kwocie 647,6 mln EUR obejmowało produkcję platform, zaś 412 mln EUR zakup systemu zarządzania walką i wyposażenia elektronicznego oraz uzbrojenia od Saaba.

26 września 2019 r. Puolustusvoimien logistiikkalaitos, RMC, Saab i Merivoimat zawarły umowy na budowę czterech korwet z terminem dostaw do 2028 r. Projekt wstępny został zweryfikowany przez biuro MTG Marinetechnik GmbH z Hamburga. Produkcja prototypu miała rozpocząć się w 2022 r. W tym czasie program był opóźniony o rok, ale wciąż uważano, że problemy z projektowaniem okrętów przez RMC zostaną przezwyciężone, a data zdania jednostek dotrzymana.
Rozpoczęty w 2020 r. projekt techniczny i zamówienia na wyposażenie okrętów są obecnie już prawie sfinalizowane.

Finlandia buduje korwety

Jesienią 2022 r. ruszyło planowanie produkcyjne związane z rozpoczęciem budowy okrętów. Jednak faza projektowania także nie obyła się bez trudności. Ostatnim czynnikiem wpływającym na harmonogram projektowania było dopracowanie wymiarów okrętu. Kształt kadłuba musiał zostać po drodze nieco zmieniony – poszerzony i wydłużony, aby zapewnić zapas wyporności i miejsca na modernizacje w cyklu życia. Pierwotnie okręt mierzył 114×15 m, obecnie jest to 117×16 m, natomiast wyporność pełna wzrosła z 3900 do 4300 t, co w praktyce odpowiada fregacie (eksploatowany w Polsce amerykański typ O. H. Perry ma 4100 t i 135,6×13,7 m).

Kształt kadłuba ma również wpływ na manewrowość i prędkość okrętu. Przewiduje się, że forma kadłuba korwety będzie spełniać wymagania eksploatacyjne nawet pod koniec cyklu życia, czyli w latach 60.

Zobacz więcej materiałów w pełnym wydaniu artykułu w wersji elektronicznej >>