Rok 2015 zapisał się w historii astronautyki jako ten, w którym po raz pierwszy udało się sprowadzić w sposób kontrolowany na powierzchnię naszej planety stopień rakiety. Co więcej, w odstępie zaledwie czterech tygodni osiągnęły ten sukces dwie firmy. Palma pierwszeństwa – dość niespodziewanie – przypadła firmie Blue Origin i jej konstrukcji New Shepard, drugim miejscem zadowolić się musiała SpaceX ze swym Falconem. Jak zobaczymy, żadna to ujma, gdyż obie konstrukcje są gabarytowo nieporównywalne, a profile ich lotów zasadniczo różne.

New Shepard

Założycielem, właścicielem i szefem Blue Origin jest jeden z najbogatszych ludzi świata, multimiliarder Jeffrey Preston (Jeff) Bezos (ur. 1964 r.), któremu sławę i majątek przyniosła wymyślona i kierowana przez niego gigantyczna księgarnia internetowa Amazon. Nazywana skrótowo Blue, powstała we wrześniu 2000 r. i przyjęła zasady swojego szefa – wszystkie swe prace przeprowadza w głębokiej tajemnicy. Bardzo niewiele wiadomo o lotach testowych prekursorów systemu New Shepard, nazwanych Charon i Goddard.
Pierwszy lot Charona miał miejsce w 2005 r. W tym samym czasie Blue Origin rozpoczęło opracowywanie własnego silnika BE-3. W trakcie prac nad nim wykonano 450 zapłonów na hamowni, a łączny czas działania osiągnął 30 000 s. Do pierwszego lotu Goddarda PM-1 doszło w 2006 r., a jego cięższego następcy Goddard PM-2 w 2011 r. Były to najpierw niewielkie podskoki (pierwszy na wysokość 96 m), mające potwierdzić możliwość lądowania pionowego. Ostatni lot PM-2 w sierpniu tego samego roku na wysokość 13,7 km zakończył się fatalnie – z powodu utraty stabilizacji trzeba było aktywować system autodestrukcji rakiety.
Znacznie lepiej przebiegała budowa modułu załogowego, gdyż zamierzeniem firmy było stworzenie nie samej rakiety, lecz systemu umożliwiającego balistyczne loty pasażerów tuż ponad umowną granicę kosmosu. Sześcioosobowa kapsuła o objętości 15 m3 została zbudowana, przetestowana i certyfikowana dla tych celów. Kolejny ważny krok Blue wykonała 29 kwietnia ubiegłego roku. Po raz pierwszy przeprowadzono wówczas lot testowy pełnego systemu New Shepard. Jego nazwa nawiązuje oczywiście do Alana B. Sheparda, pierwszego amerykańskiego astronauty, który wykonał balistyczny lot kosmiczny w statku Mercury w maju 1961 r.
System składa się z odzyskiwanej kapsuły załogowej wielokrotnego użytku CC (Crew Capsule), wynoszonej przez moduł napędowy PM (Propulsion Module) – jednostopniową rakietę wielokrotnego użytku, funkcjonującą w wersji VTOL (Vertical Take Off and Landing), to jest pionowego wzlotu i lądowania. Moduł napędowy jest zasilany wspomnianym już silnikiem BE-3. Wykorzystuje on kriogeniczne materiały pędne (ciekły wodór i ciekły tlen) i ma możliwość regulacji ciągu w niespotykanie szerokim zakresie – od 18% (89 kN) do 100% (490 kN). Zadaniem PM jest wertykalne rozpędzenie kapsuły i wyniesienie jej na wysokość niewiele przekraczającą 100 km, czyli osiągnięcie tzw. linii Kármána, uznawanej przez FAI jako granica kosmosu. Po wykonaniu zadania moduł PM rozkłada podpory, a w ostatniej fazie ponownie uruchamia silnik, po czym łagodnie ląduje w pobliżu miejsca startu. Sama kapsuła po wykonaniu lotu opada na spadochronach. Jest ona wyposażona w system ratunkowy typu pchacz (pusher), uruchamiany w wypadku awarii grożącej eksplozją modułu napędowego.