W czternastym dniu rosyjskiej agresji sytuacja militarna nie uległa poważniejszym zmianom. Siły Zbrojne Ukrainy powstrzymywały rosyjską ofensywę na wszystkich kierunkach, a do walk dochodziło głównie na obrzeżach atakowanych miast. Według Kijowa armia rosyjska ma mobilizować rezerwy w miejscach stałej dyslokacji i przesuwać na Ukrainę kolejne jednostki. Ukraińcy podkreślają istotną rolę Białorusi w zabezpieczeniu logistycznym rosyjskiej agresji.

Na kierunku poleskim walki trwają głównie w okolicach Kijowa, a siły przygotowane do obrony miasta utrzymują stałą gotowość do odparcia uderzenia. 9 marca siły rosyjskie miały przeprowadzać przegrupowanie do uderzenia na Kijów i rotację pododdziałów na pierwszej linii walk, co siły ukraińskie wykorzystały do przeprowadzenia natarcia na m. Borodzianka i Makarów. Zakończyło się ono zadaniem przeciwnikowi strat, ale nie zmieniło zajmowanych pozycji. Na południowy zachód od Kijowa wojska agresora mają kontynuować działania zaczepne w rejonie fastowskim, obrońcy mieli jednak odeprzeć rosyjskie natarcie na Fastów.

Na kierunku siewierskim główne walki toczą się na północno-wschodnich obrzeżach Kijowa i Browarów. Batalionowa grupa taktyczna (BGT) agresora miała zorganizować przeprawę przez rzekę Trubiż (lewy dopływ Dniepru) i zablokować trasę E95 (główna droga wylotowa z Kijowa na północny wschód) 10 km od granic stolicy. Szczególnie ciężkie walki miały być toczone na obrzeżach Browarów. Natarcie rosyjskie miało zostać zatrzymane pod m. Bohdaniwka i Welyka Dymerka (30 km na północny wschód od centrum Kijowa). W związku z poniesionymi pod Czernihowem stratami agresor miał wprowadzić do działań rezerwową BGT z 55. Brygady Zmechanizowanej 41. Armii Ogólnowojskowej (AO) Centralnego Okręgu Wojskowego (OW). Kolejną dobę bombardowane były Sumy, Ochtyrka i Trostianec. Wszystkie drogi w kierunku Sum i Trostianca miały zostać zablokowane w związku z ruchem kolumn agresora.

Na kierunku słobodzkim siły rosyjskie miały utworzyć rubież na linii Siewierodonieck–Sumy, skąd prowadzone są działania w kierunku zachodnim do linii Dniepru i w rejonie Charkowa. Szczególnie zacięte walki toczą się wokół tego ostatniego miasta – Rosjanie kontynuują bombardowania i ostrzał artyleryjski, ale wojsko ukraińskie miało odzyskać pełną kontrolę nad graniczącą z nim od północy m. Dergacze. Na południu agresor miał poszerzyć pas natarcia na zachód od Iziumu (miasto jest prawie całkowicie zniszczone) do m. Petriwśke i Hruszuwacha.

Na kierunku donieckim siły rosyjskie (do 7 BGT) kontynuują działania na rzecz wyparcia sił ukraińskich do zachodnich granic obwodu ługańskiego i północnych granic obwodu donieckiego. Po przegrupowaniu wznowiły natarcie na Siewierodonieck i Rubiżne, a po opanowaniu rejonu starobielskiego doszły do Swatowe (55 km na północ od Siewierodoniecka). W obawie przed okrążeniem siły ukraińskie miały wyrównać linię frontu i wycofać się na zachód. W obwodzie donieckim – po częściowym osiągnięciu linii granicznej z obwodem zaporoskim – agresor przemieścił siły na północ i przystąpił do ostrzału miejscowości na północ od Gorłówki, walki toczyły się także w m. Marjinka (30 km na zachód od Doniecka). W okolicach oblężonego Mariupola do najcięższych walk miało dojść wzdłuż tzw. zielonych korytarzy, które w założeniu przeznaczone były do ewakuacji ludności.

Na kierunku taurydzkim linia rosyjskiej ofensywy zaczęła się przesuwać na północ. Wojska agresora miały zostać zatrzymane w m. Nowoworoncowka na prawym brzegu Dniepru, 60 km na południowy wschód od Krzywego Rogu, stanowiącego cel natarcia. W obwodzie zaporoskim jednostki agresora doszły do m. Roziwka, 45 km na północny zachód od Mariupola. Okrążony jest Mikołajów, a siły rosyjskie zajmują północne dzielnice miasta. Na północny zachód od Mikołajowa Siły Zbrojne Ukrainy utworzyły nowy kierunek obrony – południowobużski. Siły ukraińskie wciąż powstrzymują na nim Rosjan w okolicach Wozniesienska (niepowodzeniem zakończyła się próba forsowania rzeki Boh), co zmusiło ich do zaprzestania działań w kierunku Południowoukraińskiej Elektrowni Jądrowej.

Ukraiński resort obrony wskazuje, że wstrzymywana jest ofensywna operacja rosyjskich sił zbrojnych. Niektóre jednostki rosyjskie straciły skuteczność bojową co zmusza do ściągania dodatkowych rezerw. Rośnie rola działań lokalnych formacji obrony terytorialnej i oddziałów ochotniczych. Władze apelują do społeczeństwa, by skupiło się na niszczeniu rosyjskich systemów walki elektronicznej i rozpoznania elektronicznego oraz kolumn z paliwem i zaopatrzeniem. Prezydent Ukrainy podpisał ustawę „O zapewnieniu udziału ludności cywilnej w obronie Ukrainy”, która daje podstawę prawną do spontanicznego organizowania „totalnej obrony”, w tym daje mieszkańcom prawo do otrzymania broni palnej i amunicji. Cywile zostali zwolnieni z odpowiedzialności karnej za użycie broni palnej przeciwko agresorowi.

Szef MSZ Dmytro Kułeba ostrzegł, iż z uwagi na brak prądu w nieczynnej elektrowni w Czarnobylu (gdzie składowane jest zużyte paliwo) istnieje zagrożenie radioaktywnego wycieku. Wezwał do dopuszczenia na obiekt brygady remontowej dla przywrócenia zasilania, gdyż rezerwowe generatory diesla zaprojektowane są na pracę jedynie przez 48 godzin. Ukraiński operator Ukrenerho zadeklarował rozpoczęcie napraw linii przesyłowej pomimo ryzyka ostrzału. Łukaszenka po rozmowie z Putinem oświadczył, że Białoruś bada możliwość dostarczenia własnej energii elektrycznej do Czarnobyla.

Na zajętych terenach Rosjanie kontynuują działania pacyfikacyjne. W obwodzie chersońskim Gwardia Narodowa zatrzymała ponad 400 Ukraińców pod zarzutem stawiania oporu i udział w manifestacjach antyrosyjskich. Działania te będą przybierać charakter operacji karnej wspieranej przez FSB. Kontynuowana jest operacja psychologiczna mająca wpłynąć na obniżenie morale ludności cywilnej. W okupowanym Berdiańsku przekazywane są informacje o możliwości uzyskania rosyjskich paszportów. Siły rosyjskie terroryzują miejscowych dziennikarzy i zmuszają do rozpowszechniania dezinformacji. W Melitopolu podawane są komunikaty o rozpoczęciu akcji siewnej zapewniające, że miejscowi rolnicy uzyskają dostęp do rosyjskiego rynku. Organizowane są inscenizacje odbierania przez podstawione osoby rosyjskiej pomocy humanitarnej.

Rosja po raz pierwszy przyznała się do złego przygotowania operacji wojskowej i wysłania na Ukrainę żołnierzy z jesiennego poboru nieprzygotowanych do działań w warunkach bojowych. Potwierdzono, że wielu młodych żołnierzy dostało się do ukraińskiej niewoli, co spowodowało ostrą reakcję Putina, który wydał rozkaz wycofania poborowych z Ukrainy. Polecił również, aby prokuratura wojskowa wskazała osoby odpowiedzialne za podjęcie takiej decyzji.

Rosyjskie Ministerstwo Obrony twierdzi, że od początku operacji wojskowej zniszczono 2911 ukraińskich obiektów infrastruktury wojskowej, 97 samolotów, 107 bezzałogowych statków powietrznych, 141 przeciwlotniczych systemów rakietowych obrony przeciwlotniczej, 86 stanowisk radarowych, 986 czołgów i innych opancerzonych pojazdów bojowych 107 wieloprowadnicowych systemów rakietowych, 368 dział artyleryjskich i moździerzy polowych, 749 pojazdów kołowych.

Ze stref objętych działaniami wojennymi (m.in. z Sum, Enerhodaru, Hostomela, Borodianki, Buczy) ewakuowano ponad 45 tys. osób. Przewieziono ich na podstołeczny poligon, gdzie urządzono obóz dla uchodźców. Według relacji ewakuowanych Rosjanie dokonują grabieży, zastraszają ludność i mordują mieszkańców. Najtragiczniejsza sytuacja utrzymuje się w oblężonym Mariupolu, gdzie 9 marca Rosjanie zbombardowali szpital położniczy. Rosjanie nadal nie dopuszczają do miasta konwojów humanitarnych i blokują ewakuację ludności. Władze Mariupola szacują, że w wyniku blokady i ostrzałów zmarło 1,3 tys. mieszkańców.

9 marca granicę z Polską przekroczyło 117 tys. osób, łącznie od początku inwazji do Polski wjechało 1,43 mln osób. Pociągi ewakuacyjne Kolei Ukraińskich wywiozły już 1,8 mln osób ze wschodu i południa do zachodnich regionów Ukrainy, kolejne 147 tys. przetransportowały za granicę, po raz kolejny zwiększają liczbę połączeń do Polski i Czech. W obwodach lwowskim i iwanofrankiwskim, a także w Odessie od 14 marca wznawiają pracę szkoły i uczelnie wyższe (w trybie online).

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju udzieli 2 mld euro pomocy Ukrainie (odroczenie spłaty pożyczek, wsparcie płynności firm, pomoc w relokacji), a w krajach przyjmujących uchodźców dofinansuje usługi komunalne dla uchodźców. Izba Reprezentantów USA zatwierdziła 13,6 mld dolarów wsparcia dla Ukrainy, które ma być przeznaczone na pomoc wojskową, gospodarczą i humanitarną (inicjatywę musi poprzeć Senat).

10 marca w Antalyi doszło do spotkania ministrów spraw zagranicznych Rosji i Ukrainy, Siergieja Ławrowa i Dmytra Kułeby w obecności, odgrywającego rolę pośrednika, szefa MSZ Turcji, Mevlüta Çavuşoğlu. Według strony rosyjskiej rozmawiano głównie o problemach humanitarnych, gdyż Rosja stoi na stanowisku, że rokowania, które miałyby doprowadzić do uregulowania konfliktu, powinny być prowadzone wyłącznie między delegacjami na Białorusi.  Ławrow ujawnił, że w tych rokowaniach strona rosyjska przekazała delegacji ukraińskiej projekt dokumentu mającego regulować warunki zawieszenia broni i czeka na odpowiedź Kijowa. Powtórzył też dotychczasowe stanowisko rosyjskie o konieczności „demilitaryzacji i denazyfikacji”, stwierdzając zarazem, że nie ma miejsca żadna napaść Rosji na Ukrainę. Odpowiadając na pytania o zbombardowanie szpitala położniczego w Mariupolu, stwierdził że budynek został przekształcony w punkt oporu przez batalion Azow i innych radykałów, zaś pacjenci i personel byli ewakuowani. Minister Kułeba stwierdził, że dla strony ukraińskiej najważniejsze jest przynajmniej tymczasowe zawieszenie broni i uzgodnienie korytarzy humanitarnych. Zarazem odrzucił możliwość kapitulacji Ukrainy. Według sondażu z 3–4 marca 79% Ukraińców sprzeciwia się uznaniu okupowanych terenów Donbasu za część Rosji, 75% jest przeciwnych uznaniu Krymu za część Rosji, a 56% odrzuca rosyjskie żądanie, że Ukraina nie może zostać członkiem NATO.

Autorzy: Andrzej Wilk, Piotr Żochowski.

Współpraca: Jadwiga Rogoża, Witold Rodkiewicz.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.