W dniach 11-16 sierpnia ciężkie walki trwały na froncie zaporoskim, gdzie Ukraińcy utrzymują mają inicjatywę i prowadzą działania zaczepne. W efekcie pogłębia się wyłom we froncie rosyjskiej 58. Armii pomiędzy wsiami Robotyne i Werbowe. Według oceny części rosyjskich półoficjalnych kanałów wojskowych oddziały agresora w rejonie tej pierwszej miejscowości znajdują się w trudnym położeniu.

Ukraińcy kontynuują także działania zaczepne w pasie obrony rosyjskich 5. i 36. Armii na południe od Wełykiej Nowosiłki. Punkt ciężkości natarcia znajduje się na styku obu tych armii, przebiegającym wzdłuż rzeki Mokre Jały. Jednocześnie siły ukraińskie stale atakują Rosjan na skrzydłach w okolicach Pryjutnego i Kermenczyka (wsie oddalone o około 10 km od osi głównego natarcia). W wyniku tych działań Rosjanie – prawdopodobnie w dniach 11-12 sierpnia – zostali wypchnięci z Urożajnego (co potwierdził Kijów 16 sierpnia) i zajęli pozycje po obu brzegach Mokrych Jał na wysokości wsi Zawitne Bażanja.

Trwają lokalne walki nad dolnym Dnieprem, gdzie Ukraińcy jeszcze w czerwcu i lipcu odtworzyli przyczółki na prawym brzegu rzeki w okolicach zniszczonego mostu Antonowskiego oraz na części wysp, położonych pomiędzy Chersoniem a Hołą Prystanią. Prawdopodobnie udaje im się także utrzymać przyczółek w pobliżu wsi Kozaczi Łaheri (w połowie drogi pomiędzy Nową Kachowką a Chersoniem), zdobyty w pierwszych dniach sierpnia. Działania ukraińskich grup dywersyjno-rozpoznawczych w tym rejonie pozwoliły także na przeprowadzenie w dniach 8-13 sierpnia skutecznej akcji psychologicznej w rosyjskich sieciach społecznościowych. Ukraińcy opublikowali wtedy kilka filmów z wziętymi do niewoli w tym rejonie jeńcami, co wywołało falę komentarzy po stronie rosyjskiej, zwiększając poczucie zagrożenia i zwracając uwagę na wykorzystanie oddziałów złożonych wyłącznie z rezerwistów do walki z ukraińskim siłami specjalnymi.

Pod Bachmutem w ostatnich dniach doszło do stabilizacji sytuacji na kluczowych odcinkach frontu, znajdujących się na południe i północny-zachód od miasta. Rosjanie wzmocnili tam swoje ugrupowanie odwodami i przeprowadzili serię lokalnych kontrataków, dzięki czemu udało im się zahamować ukraińskie działania zaczepne, zwłaszcza na linii Kurdiumiwka-Andrijiwka-Kliszczijiwka. Utrzymali oni przynajmniej część pozycji w zabudowaniach tych wsi, a podstawą rosyjskiej obrony w tym rejonie jest teraz linia kolejowa Majorsk-Bachmut.

Rosjanie kontynuują działania zaczepne na odcinku frontu położonym pomiędzy granicą a Dońcem (pogranicze obwodów ługańskiego, charkowskiego i donieckiego). Najcięższe walki toczą się w jego północnej części, gdzie oddziały 6. Armii atakują w kierunku Kupiańska i drogi Kupiańsk-Swatowe. Atakujący mają tam przewagę, w tym w artylerii, w dużym stopniu dzięki dobrze pracującej logistyce opartej o granicę państwową i bezpieczne szlaki komunikacyjne. Próbują oni także nacierać wzdłuż osi Swatowe-Borowe, gdzie w ubiegłych tygodniach udało im się zdobyć przyczółek na prawym brzegu Żerebca, o głębokości nie przekraczającej 4-5 km. Walczące w tym rejonie brygady rosyjskiej 2. Armii nie rozwinęły jednak natarcia w kierunku Borowej, napotykając na kontrataki ukraińskie.

W nocy z 13 na 14 sierpnia Rosjanie przeprowadzili kolejny duży atak powietrzny, którego głównym celem była Odessa (wykorzystali w sumie 15 dronów Shahed 136/131 oraz 8 pocisków manewrujących Kalibr). Ukraińska obrona przeciwlotnicza zadeklarowała zestrzelenie wszystkich celów, przy czym w wyniku upadku części rakiet i dronów doszło do punktowych zniszczeń i pożarów w różnych rejonach Odessy. W nocy z 14 na 15 sierpnia Rosjanie znów zaatakowali tyły ukraińskie, tym razem z zastosowaniem 28 pocisków manewrujących różnych typów (20 Ch-101/Ch-555, 4 Kalibr oraz 4 Ch-22); ponadto 8 rakiet wystrzelili z systemów S-300/S-400. Ukraińskie Dowództwo Sił Powietrznych zgłosiło zestrzelenie 16 pocisków manewrujących. Pozostałe rakiety spadły na cele położone m. in. we Lwowie i Łucku. Według rosyjskich „korespondentów wojennych” celem uderzenia we Lwowie był port lotniczy oraz położone w jego sąsiedztwie zakłady ŁORTA, zajmujące się produkcją i naprawą sprzętu łączności. Z kolei w Łucku rosyjskie rakiety uderzyły w fabrykę łożysk należącą do szwedzkiej firmy SKF, w wyniku czego zginęło trzech jej pracowników. W nocy z 15 na 16 sierpnia Rosjanie uderzyli w kierunku portów położonych na terenie obwodu odeskiego. Według ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych z 16 użytych dronów typu Shahed 136/131 obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 13. Strona ukraińska jad dotąd nie powiadomiła o stratach spowodowanych uderzeniem pozostałych trzech dronów.

12 sierpnia rzecznik ukraińskiego Dowództwa Sił Powietrznych płk Jurij Ihnat stwierdził, że ukraińska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła dotąd w sumie 14 pocisków hipersonicznych Kindżał oraz ponad 20 pocisków typu Iskander i S-400. Powtórzył także wcześniejsze oceny strony ukraińskiej dotyczące zdolności produkcyjnych rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego w zakresie pocisków dalekiego zasięgu: miesięcznie Rosjanie są w stanie wyprodukować prawie 100 rakiet różnych typów.

W nocy z 11 na 12 sierpnia strona ukraińska przeprowadziła atak dronów powietrznych na obóz szkoleniowy wojsk rosyjskich w okolicach Eupatorii na Krymie. Według nieoficjalnych informacji, atak miał zostać zaplanowany i przeprowadzony przez Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy. Rosjanie mieli ponieść dotkliwe straty w zabitych, rannych oraz w zniszczonym sprzęcie. Źródła rosyjskie potwierdziły fakt przeprowadzenia ataku, nie wspominając jednak o stratach. 12 sierpnia władze okupowanego Krymu oraz Ministerstwo Obrony FR powiadomiły także o nieudanej próbie ukraińskiego ataku rakietowego na most Krymski. Zestrzelone miały zostać rakiety S-200, przy czym ruch przez most został czasowo wstrzymany.

14 sierpnia Stany Zjednoczone ogłosiły kolejny, wart 200 mln dolarów, pakiet wsparcia wojskowego dla Ukrainy. W jego skład weszły m.in.: pociski do systemów obrony przeciwlotniczej średniego zasięgu Patriot, pociski do wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych HIMARS, wyposażenie saperskie do usuwania min, pociski artyleryjskie 105 mm i 155 mm, amunicja czołgowa 120 mm, przeciwpancerne pociski kierowane do systemu TOW oraz Javelin i granatniki przeciwpancerne, 37 pojazdów taktycznych do holowania i transportu sprzętu 58 przyczep, ponad 12 milionów sztuk amunicji do broni strzeleckiej i granatów

Tego samego dnia Ministerstwo Obrony Norwegii poinformowało o podpisaniu kontraktu o wartości 70,5 mln dolarów z Kongsberg Defence & Aerospace na produkcję oraz dostawy dla Ukrainy systemów Cortex Typhon C-UAS do zwalczania bezzałogowców. Nie poinformowano o liczbie zamówionych systemów, natomiast zakup jest finansowany z kierowanego przez Wielką Brytanię Międzynarodowego Funduszu dla Ukrainy (IFU), w którym Norwegia jest jednym z kontrybutorów.

15 sierpnia Szwecja poinformowała o trzynastym, pakiecie wsparcia wojskowego dla Ukrainy, którego wartość wynosi 314 mln dolarów. Jedna trzecia kwoty zostanie przeznaczona na zapewnienie części zamiennych dla bojowych wozów piechoty CV9040,  czołgów Stridsvagn 122 (Leopard 2A5) i armatohaubic FH-77 Archer, które Szwecja już przekazała Ukrainie. Pozostałe środki zostaną przeznaczone na dostawy pocisków oraz części zamiennych do systemów przeciwlotniczych HAWK i IRIS-T, wyposażenia saperskiego do usuwania min i pojazdów transportowych. Ponadto rząd Szwecji zwrócił się do parlamentu o zgodę na odsprzedaż do USA pocisków powietrze-powietrze Rb 99 (produkowany na licencji w Szwecji amerykański pocisk AiM-120B AMRAAM). Stany Zjednoczone następnie miałyby przekazać te pociski Ukrainie, a Szwecji zaproponować zakup nowocześniejszych wersji AMRAAMa.

11 sierpnia prezydent Zełenski poinformował o podjęciu przez Radę Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (RNBiO) decyzji o zwolnieniu wszystkich szefów obwodowych centrów uzupełnień odpowiadających za przeprowadzenie mobilizacji. Decyzja została podjęta po posiedzeniu RNBiO, na którym przedstawiciele antykorupcyjnych organów śledczych, Prokuratury Generalnej i SBU przedstawili rezultaty własnych kontroli. Zełenski zapowiedział powołanie na miejsce zwolnionych urzędników osoby z doświadczeniem bojowym i nieposzlakowaną opinią, za co osobiście odpowiedzialny ma być naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy gen. Waleryj Załużny.

13 sierpnia rosyjskie Ministerstwo Obrony poinformowało o użyciu broni w celu zatrzymania statku towarowego Sukra Okan, pływającego pod banderą Palau i zmierzającego do ukraińskiego portu Izmaił nad Dunajem. Według resortu kapitan statku nie reagował na polecenia rosyjskich służb zmuszając do otwarcia ognia ostrzegawczego. Następnie „w celu przeprowadzenia inspekcji, z pokładu patrolowca Wasilij Bykow poderwano śmigłowiec Ka-29 z grupą rosyjskich żołnierzy”. Incydent wywołał reakcję Kijowa, który wezwał ONZ i społeczność międzynarodową do potępienia Rosji i podjęcia działań „w celu powtrzymania rosyjskiego terroru na Morzu Czarnym”.

15 sierpnia władze w Kijowie ostro skrytykowały wypowiedź Stiana Jenssena, szefa biura Sekretarza Generalnego NATO Jensa Stoltenberga, który w wywiadzie dla norweskiej gazety „VG” spekulował, że Ukraina będzie musiała zrzec się części swojego terytorium, by osiągnąć pokój i uzyskać członkostwo w NATO. Sekretarz RNBiO Ołeksij Danyłow wyraził zdumienie i określił wypowiedź jako „całkowicie niezrozumiałą i dziwną wrzutką”. Podkreślił, że Ukraina nie spocznie dopóki rosyjskie wojska nie zostaną wygnane ze wszystkich okupowanych terytoriów. Rzecznik ukraińskiego MSZ nazwał wypowiedź Jenssena „absolutnie niedopuszczalną” i stwierdził, że władze w Kijowie nie zamierzają handlować swoimi terytoriami w żadnej sprawie.

Autorzy: Jakub Ber, Krzysztof Nieczypor, Jacek Tarociński.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.