13 września Kancelaria Sejmu upubliczniła poselską interpelację Pawła Bejdy (Klub Parlamentarny Koalicja Polska) dotycząca planowanego zakupu do 96 śmigłowców bojowych Boeing AH-64E Guardian.

W powyższej interpelacji czytamy, w dniu 8 września br. przekazał Pan polskiemu społeczeństwu, że planuje zakupić 96 śmigłowców AH-64E Apache, w najnowszej wersji Guardian, na potrzeby Lotnictwa Wojsk Lądowych. Śmigłowce te miałyby trafić m.in. do 18 Dywizji Zmechanizowanej.

Aby wyjaśnić moje wątpliwości, dotyczące przede wszystkim sposobu realizacji zamówienia publicznego, jego kosztów oraz zysków dla polskiej gospodarki, proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy zakup konkretnie 96 śmigłowców uderzeniowych znajduje się w obecnym Planie Modernizacji Technicznej?

2. W ostatnim czasie Australia zapłaciła za 29 śmigłowców AH-64E Apache Guardian 13,1 mld zł, co może oznaczać, że polskie zamówienie może wynosić obecnie ok. 50 mld zł, a całkowity koszt programu, uwzględniający koszty cyklu życia śmigłowców, może przekroczyć 200 mld zł. Proszę w związku z tym o informację, ile ma kosztować Polskę cały program zakupu 96 śmigłowców AH-64E Apache Guardian, włącznie z kosztami cyklu życia śmigłowców.

3. Proszę o podanie dokładnego źródła finansowania tego zamówienia publicznego, które stanowi 30% rocznego budżetu państwa i jest prawie 4-krotnie wyższe od budżetu MON z 2022 r.?

4. Mając na uwadze rachunki grozy za prąd, gaz i węgiel, które zabijają polską gospodarkę, polskich przedsiębiorców i polskie gospodarstwa domowe, czy Polskę stać na tak olbrzymi zakup zagranicznego sprzętu wojskowego?

5. W okresie rządów PO-PSL zorganizowano przetarg na śmigłowce, gdzie swoje oferty złożyli aż trzej producenci śmigłowców, z których wybrano najlepszą. Obecna sytuacja związana z wojną na Ukrainie w pewnym stopniu uzasadnia zastosowanie przyśpieszonej procedury udzielenia zamówienia publicznego, ale to nie zwalnia Pana z przestrzegania konstytucyjnej zasady równości w życiu gospodarczym, wyrażonej w art. 32 Konstytucji. Tym bardziej, że chodzi o zamówienie o docelowej wartości ponad 200 mld zł, w którym ofertę złożył również inny amerykański producent śmigłowców, tj. Bell. Proszę o informacje, czy w tym zamówieniu przeprowadzono przetarg, jakie oferty wpłynęły i dlaczego wybrano właśnie śmigłowce Apache.

6. W okresie rządów PO-PSL zorganizowano przetarg na śmigłowce o wartości 13,5 mld zł. Z kontraktem związany był offset znacznej wartości, a 10,8 mld zł miało trafić do polskich zakładów w Łodzi i Radomiu, tworząc nawet 3000 miejsc pracy. Umowę zerwał Premier Mateusz Morawiecki, podając, że powodem był brak offsetu o wartości zamówienia, czyli 13,5 mld zł. Kiedy więc teraz informuje Pan na TT o zamówieniu na śmigłowce wartym umownie nawet 50 mld zł, proszę o informacje, czy oznacza to offset o wartości 50 mld zł, który trafi do polskich zakładów? Ewentualnie jakiej wartości offset jest przewidziany przy tym zamówieniu i jakie działania obejmuje?

W ramach programu Kruk, który zakłada zakup floty nowych śmigłowców bojowych nowej generacji, Ministerstwo Obrony Narodowej planuje zastosować procedurę PIBP (Podstawowego Interesu Bezpieczeństwa Państwa). Obok koncernu Boeing, drugim podmiotem rozważanym przez MON był Bell Textron (AH-1Z Viper). Jak wskazał wicepremier i minister obrony Mariusz Błaszczak, jedną z opcji stojących za AH-64E Guardian może być możliwość wypożyczenia nieokreślonej liczby maszyn od US Army – tego typu opcję ogłoszono w czasie spotkania szefów resortów obrony w Niemczech.

Co ważne, najprawdopodobniej, zamówienie tak dużej liczby śmigłowców nowej generacji przekreśli plan modernizacji części obecnie eksploatowanych Mil Mi-24D/W. Należy też podkreślić, że deklarowany zakup do 96 egzemplarzy uczyni z Polskę największego (eksportowego) klienta na maszyny rodziny AH-64.