25 lipca Ministerstwo Obrony Narodowej Republiki Litewskiej opublikowało informację o zamiarze wzmocnieniu swej obrony przeciwlotniczej poprzez wspólny z Polską, a także dwoma innymi europejskimi państwami NATO, zakup przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Piorun.

Zakup Piorunów, których finalnym producentem są – należące do Polskiej Grupy Zbrojeniowej – zakłady MESKO S.A. ze Skarżyska-Kamiennej, a kluczowym poddostawcą Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowe Telesystem-Mesko Sp. z o.o., miałby zostać dofinansowany ze środków Unii Europejskiej i zostać zrealizowany w ramach mechanizmu EDIRPA (European Defence Industry Reinforcement through common Procurement Act). Warunkiem ubiegania się o takie dofinansowanie jest udział konkretnym projekcie co najmniej trzech państw należących do Unii Europejskiej. Projekt zakupu Piorunów wymogi te spełnia, ponieważ swój akces do niego – poza Polską i Litwą – zgłosiła także Republika Łotewska, czwartym państwem jest, nienależące do UE, Królestwo Norwegii. Informację o tym, że chodzi właśnie o Łotwę i Norwegię podał na swoim koncie na platformie X sekretarz stanu w MON Paweł Bejda.

- Cieszymy się, że możemy uczestniczyć w zakupie przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych bliskiego zasięgu Piorun. Wzmocnienie obrony przeciwlotniczej to jedno z najważniejszych zadań, jakie przed sobą stawiamy. Dlatego przyszły zakup jest równie pożądany, jak współpraca z naszym bliskim sojusznikiem i sąsiadem, Polską – powiedział minister obrony narodowej Republiki Litewskiej Laurynas Kasčiūnas.

Ustalenia w sprawie wspólnego zakupu PPZR Piorun miały zapaść podczas spotkania ministra Kasčiūnasa oraz wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza w Wilnie 3 lipca br.

Zakup Piorunów poprzez mechanizm EDIRPA stał się możliwy dzięki zgłoszeniu do niego na początku czerwca przez polski resort obrony trzech produktów spółek PGZ ‒ PPZR Piorun (MESKO S.A.), karabinka MSBS GROT (Fabryka Broni „Łucznk”-Radom Sp. z o.o.) i systemu minowania narzutowego Baobab-K (Huta Stalowa Wola S.A. i PGZ S.A.) oraz trzech Grupy WB ‒ wielozadaniowego bezzałogowego systemu powietrznego FlyEye, systemu amunicji krążącej Warmate i bezzałogowego systemu poszukiwawczo-uderzeniowy (BSPU) Gladius Rosną szanse polskiego przemysłu obronnego na arenie międzynarodowej (zbiam.pl).

Wcześniej PPZR można było zakupić także poprzez Agencja Wsparcia i Zamówień NATO (NATO Support and Procurement Agency, NSPA), dzięki nadaniu mu przed kilkoma laty numerowi NSN (NATO Stock Number lub National Stock Number).

Litwa od grudnia 2014 r. jest użytkownikiem poprzednika Pioruna, PPZR Grom (umowa z 2 września 2014 r.), a w ubiegłym roku zamówiła kolejną partię zestawów tego typu i pocisków do nich w celu uzupełnienia stanów magazynowych Kolejna partia zestawów przeciwlotniczych Grom trafi na Litwę (zbiam.pl).  Z kolei Łotwa zamówiła niewielką partię PPZR Piorun, o czym MESKO S.A. poinformowało 31 grudnia 2022 r. Kolejny zagraniczny odbiorca zestawów przeciwlotniczych Piorun (zbiam.pl). Norwegia także już użytkuje Pioruny – pierwsze zestawy, zamówione na mocy umowy z 29 listopada 2022 r. Norwegia kupiła Pioruny (zbiam.pl), przekazano Siłom Zbrojnym Królestwa Norwegii w grudniu 2023 r. Pierwsze zestawy Piorun dostarczone Norwegii (zbiam.pl). O planach kontynuacji zakupów polskich PPZR przez Litwę – tym razem Pioruna – mówiło się nieoficjalnie już od połowy ubiegłego roku.

Polski resort obrony narodowej, na mocy umowy z  20 grudnia 2016 r., zamówił 1300 pocisków Piorun i 420 zestawów startowych za 932,2 mln PLN brutto. Według dostępnych danych, do końca 2021 r., MESKO S.A. przekazało zamawiającemu z tej partii ponad 700 pocisków (135 w grudniu 2018 r., 267 w styczniu 2021 r. i „ponad 300” w grudniu 2021 r.) oraz ponad 280 zestawów startowych (40 w grudniu 2018 r., 140 w styczniu 2021 r. i „ponad 100” w grudniu 2021 r.). Dostawy realizowane w ramach umowy z 2016 r. zakończyły się w roku 2023. Część zestawów znajdujących się w zasobach Sił Zbrojnych RP zostało przekazanych w ramach pomocy wojskowej Siłom Zbrojnym Ukrainy. W trwającej od 24 lutego wojnie z Rosją sprawdziły się one bardzo dobrze, zestrzeliwując do dziś kilkadziesiąt rosyjskich samolotów i śmigłowców, a także aparatów bezzałogowych.

Po potwierdzeniu wysokiej skuteczności Piorunów w walce, MON zawarł 23 czerwca 2022 r. aneks z MESKO S.A. do umowy z 20 grudnia 2016 r., który rozszerza pierwotne zamówienia o kolejnych ok. 3500 pocisków i 600 zestawów startowych za ok.  3,5 mld PLN brutto Więcej zestawów Piorun dla Sił Zbrojnych RP (zbiam.pl). Dostawy na mocy aneksu rozpoczęły się jeszcze w 2022 r. i do 2023 r. były prowadzone równolegle z realizowanymi na mocy umowy z 2016 r. Począwszy od 2024 r. produkcja PPZR Piorun na zamówienie MON odbywa się już wyłącznie na mocy aneksu. We wrześniu 2022 r. MESKO S.A. poinformowało o wyprodukowaniu 1000. pocisku kierowanego Piorun w ramach umów na produkcję seryjną. Od tego czasu zdolności produkcyjne znacząco zwiększono i produkcja, według informacji producenta finalnego, w 2022 r. miała osiągnąć 600, zaś w 2023 r. zbliżyć się do 1000 rakiet.