Brytyjskie media donoszą o kłopotach brytyjskich bezzałogowych systemów powietrznych WK450 Watchkeeper, które z nieznanych przyczyn spadają do Morza Śródziemnego. Nie wiedzie się także Watchkeeperom w Rumunii, która zrezygnowała z ich zakupu.

Jak donoszą brytyjskie media, stacjonujące w brytyjskiej bazie Akrotiri na Cyprze bezzałogowce Thales Watchkeeper WK450, będące brytyjską wersją izraelskiego BSP Elbit Hermes 450, trapią wypadki. WK450 należą do 47th Regiment Royal Artillery (47. Pułk Królewskiej Artylerii) British Army, którego koszary są w Larkhill w Anglii. 47. Pułk jest jedynym użytkownikiem WK450 w brytyjskim wojsku. Nieujawnioną liczbę bezzałogowców 47. Pułku przebazowano na Cypr, aby wykonywały loty rozpoznawcze na wschód od Cypru. Jednak utracono już przynajmniej dwa z nich, jeden 29 maja, drugi 15 czerwca. Za każdym razem przebieg wypadków był podobny – WK450 po starcie i skierowaniu się w kierunku syryjskiego wybrzeża nagle tracił łączność ze stacją naziemną, następowała awaria jego systemów pokładowych (sterowania i nawigacji), w wyniku czego aparat spadał do morza. Przynajmniej jeden z nich wyłowiono, co ma ułatwić ustalenie przyczyn. Po majowym wypadku pojawiły się sugestie, że przyczyną mogły być warunki pogodowe, co raczej nie znalazło potwierdzenia, choć oficjalnie przyczyn nie podano. Według brytyjskich mediów jeden WK450 kosztuje 30 mln GBP, a cały program Watchkeeper pochłonął 1,2–1,4 mld GBP. WK450 są w linii od 2014 r., miano dostarczyć 45 sztuk, z czego eksploatowanych ma być 30. Dotąd utracono siedem z nich.

Jeden z utraconych koło Cypru Watchkeeperów zażywa morskich kąpieli. Fot. the-sun.com

Natomiast 13 czerwca rumuńskie media podały, że tamtejszy resort obrony (Ministerul Apararii Nationale, MApN) zrezygnował z zakupu Watchkeeperów. Rumunii była oferowana wersja Watchkeeper X (WK X). Jej konfigurację przygotowały razem spółki Elbit Systems i brytyjski oddział Thalesa, które na potrzeby rumuńskiego przetargu utworzyły spółkę joint venture U-TacS. W 2020 r. MApN uzyskał zgodę rumuńskiego parlamentu, aby kupić siedem zestawów BSP II klasy (kategorii taktycznej) wg klasyfikacji NATO, czyli bezzałogowców o masie startowej w przedziale 150-600 kg. Jeden zestaw miał liczyć trzy bezzałogowce, łącznie MApN chciał kupić 21 aparatów, w Rumunii określonych jako Sistem UAS tactic-operativ clasa II (UAS-TO). Ostatecznie U-TacS ze swoim Watchkeeperem X był jedynym oferentem. Teraz MApN anulowało postępowanie i zrezygnowało z zakupu Watchkeepera X, jako powód podając niezgodność faktycznych charakterystyk BSP z deklarowanymi i wymaganymi. Według ministerstwa Watchkeeper X nie spełniał wymogów STANAG 4660 i 7085. NATO-wska norma STANAG 4660 dotyczy parametrów technicznych radiołącza do bezpośredniej (w polu widzenia, line of sight) komunikacji i sterowania BSP, tzw. Interoperable Command and Control Data Link for Unmanned Systems (IC2DL). STANAG 7085 dotyczy standardu przebiegu sygnału (ang. wavefrom) interoperacyjnego radiołącza do przesyłu danych z rozpoznania (obrazowego, sygnałowego itd.) w czasie rzeczywistym. Interoperacyjność oznacza przesył w ramach całej sieci łączności, a nie tylko bezzałgowiec – stacja kontroli. Elbit nie zgadza się z oceną MApN i twierdzi, że docelowo zaoferowany Watchkeeper X spełnia lub przewyższa rumuńskie wymagania techniczne i gospodarcze (ekonomiczne i przemysłowe). W przypadku technicznych spełniałby normę STANAG 4586 (zbiorczo ujmująca architekturę systemów komunikacji BSP, przesyłu danych radiołączem, interfejsów człowiek – maszyna itd.). Obecnie MApN analizuje możliwe dalsze kierunki działania odnośnie zakupu UAS-TO.