Doktryna użycia Regia Aeronautica. Savoia-Marchetti SM.81 – podstawowy samolot bombowy i transportowy włoskiego lotnictwa wojskowego w latach trzydziestych ubiegłego wieku. W latach 1935-1938 zbudowano 535 szt. Sprawdzony bojowo podczas hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939).

Poza Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią i Związkiem Radzieckim także Włochy wniosły znaczący wkład w rozwój teorii użycia lotnictwa wojskowego. Włoski generał Giulio Douhet położył podwaliny pod rozwój strategicznych działań powietrznych, na Douhecie wzorowali się teoretycy strategicznych działań powietrznych w Wielkiej Brytanii, jak na przykład komendant RAF Staff College, gen. bryg. Edgar Ludlow-Hewitt. Prace Douheta wywarły też pewien wpływ na rozwój amerykańskiej doktryny strategicznych działań powietrznych, chociaż Amerykanie mieli własnego wybitnego teoretyka – Williama „Billy” Mitchella. Jednakże sami Włosi nie poszli w kierunku wykorzystania teorii Douheta do tworzenia własnej doktryny użycia. Regia Aeronautica przyjęła doktrynalne rozwiązania proponowane przez pułkownika Amadeo Mecozzi, młodszego od Douheta oficera, który kładł nacisk na taktyczne wykorzystanie lotnictwa, a w szczególności
na wsparcie wojsk lądowych i marynarki wojennej.

Prace teoretyczne Giulio Douheta przedstawiają pierwszą w historii teorię użycia sił powietrznych w działaniach strategicznych, niezależnych od innych rodzajów sił zbrojnych. Jego śladem poszło szczególnie brytyjskie Bomber Command, które atakami na niemieckie miasta usiłowało doprowadzić do załamania się morale niemieckiej ludności i rozstrzygnięcia drugiej wojny światowej w taki sam sposób, w jaki rozstrzygnęła się też i poprzednia wojna światowa. Także Amerykanie usiłowali złamać niemiecką machinę wojenną bombardowaniami obiektów przemysłowych III Rzeszy. Później, tym razem z większym powodzeniem, próbowano powtórzyć to samo z Japonią. W ZSRR teorię Douheta rozwijał radziecki teoretyk Aleksandr N. Łapczynski (1882-1938), nim padł ofiarą stalinowskiego terroru.

Douhet i jego prace

Giulio Douhet urodził się 30 maja 1869 r. w Caserta, w pobliżu Neapolu, w rodzinie oficera i nauczycielki. W młodym wieku stąpił do Akademii Wojskowej w Genui i w 1888 r., w wieku 19 lat, został promowany do stopnia podporucznika w korpusie osobowym artylerii. Już jako oficer ukończył politechnikę w Turynie, uzyskując tytuł inżyniera. Był uzdolnionym oficerem i w 1900 r., w stopniu kapitana, G. Douhet otrzymał przydział do Sztabu Generalnego.
Douhet zainteresował się lotnictwem w 1905 r., gdy Włochy zakupiły swój pierwszy sterowiec. Pierwszy włoski samolot wzleciał w 1908 r., wzmagając zainteresowanie Douheta nowymi możliwościami, jakie dawały statki powietrzne. Dwa lata później napisał: Niebo wkrótce stanie się polem bitwy tak ważnym, jak ląd i morze. (…) Tylko poprzez wywalczenie panowania w powietrzu będziemy zdolni do wyzyskania przewagi, jaką daje nam możliwość ograniczenia swobody działania przeciwnika do powierzchni ziemi. Douhet uważał samoloty za broń perspektywiczną w stosunku do sterowców, w czym różnił się od swojego przełożonego, płk. Maurizio Morisa z inspektoratu lotnictwa włoskich sił lądowych.
Już przed 1914 r. Douhet apelował o utworzenie lotnictwa jako samodzielnego rodzaju sił zbrojnych, dowodzonych przez lotnika. Jednocześnie w tym okresie Giulio Douhet zaprzyjaźnił się z Gianni Caproni, znanym konstruktorem lotniczym i właścicielem firmy lotniczej Caproni, założonej przez niego w 1911 r.
W 1911 r. Włochy stoczyły wojnę z Turcją o panowanie w Libii. W czasie tej wojny po raz pierwszy użyto samolotów do celów wojskowych. 1 listopada 1911 r. por. Giulio Gravotta, wykonujący lot na samolocie Eltrich Taube produkcji niemieckiej, po raz pierwszy zrzucił bomby lotnicze na wojska tureckie w rejonie Zadr i Taciura. W 1912 r. Douhet, będący w tym czasie majorem, został obarczony zadaniem napisania raportu o perspektywach rozwoju lotnictwa na bazie oceny doświadczeń z wojny libijskiej. W tym czasie dominował pogląd, że lotnictwo może być używane co najwyżej do prowadzenia rozpoznania na rzecz oddziałów i pododdziałów wojsk lądowych. Douhet zasugerował, by samolot był używany do rozpoznania, zwalczania innych samolotów w powietrzu
i do bombardowania.
W 1912 r. G. Douhet objął dowództwo włoskiego batalionu lotniczego w Turynie. Wkrótce potem napisał instrukcję użycia lotnictwa „Zasady użycia samolotów w czasie wojny”, która została zatwierdzona, ale przełożeni Douheta zabronili mu używania określania „sprzęt bojowy” w odniesieniu do samolotu, zastępując go określeniem „sprzęt wojskowy”. Od tego momentu rozpoczął się dalszy, niemal nieustanny konflikt Douheta z przełożonymi, a poglądy Douheta zostały uznane za „radykalne”.
W lipcu 1914 r. Douhet był szefem sztabu dywizji piechoty w Edolo. Miesiąc później rozpoczęła się pierwsza wojna światowa, ale Włochy pozostały na razie neutralne. W grudniu 1914 r. Douhet, który przewidywał, że właśnie rozpoczęta wojna będzie długotrwała i kosztowna, napisał artykuł, w którym nawoływał do rozbudowy włoskiego lotnictwa – w przewidywaniu, że odegra ono większą rolę w przyszłym konflikcie. Już we wspomnianym artykule Douhet napisał, że wywalczenie przewagi w powietrzu polega na uzyskaniu możliwości atakowania dowolnego elementu ugrupowania przeciwnika z powietrza, bez ponoszenia poważnych strat. W kolejnym artykule zaproponował utworzenie floty 500 bombowców, by zaatakować najważniejsze, najczulsze obiekty na obcym terytorium. Douhet napisał, że wspomniana flota bombowców mogłaby zrzucić 125 ton bomb dziennie.
W 1915 r. Włochy przystąpiły do wojny, która podobnie jak na froncie zachodnim wkrótce przerodziła się w wojnę pozycyjną. Douhet krytykował włoski Sztab Generalny za prowadzenie wojny przestarzałymi metodami. Już w 1915 r. Douhet wystosował do Sztabu Generalnego kilka pism, zawierających krytykę i propozycje zmian strategii. Proponował np. dokonanie powietrznych uderzeń na turecki Konstantynopol, by wymusić na Turcji otwarcie cieśniny Dardanele dla floty państw Ententy. Swoje pisma wysyłał nawet do gen. Luigi Cardony, dowódcy sił włoskich.