Islandia, ze względu na swoje położenie geograficzne oraz brak własnych zdolności w zakresie obrony powietrznej, w zakresie dozoru przestrzeni powietrznej musi polegać na swoich sojusznikach z NATO. W związku z tym myśliwce z różnych państw Sojuszu Północnoatlantyckiego okresowo są rozmieszczane w bazie Keflavik, skąd prowadzą misje dozoru przestrzeni powietrznej (Air Policing). Nie jest to klasyczna obrona powietrzna na wypadek wojny, lecz typowe pokojowe dozorowanie i zapobieganie naruszeniom zasad poruszania się w przestrzeni powietrznej państwa, będącego członkiem NATO.
W przeciwieństwie do misji Baltic Air Policing w Państwach Bałtyckich NATO (Litwa, Łotwa i Estonia), w których obecność rotowanych okresowo kontyngentów Sojuszu Północnoatlantyckiego w bazie Šiauliai na Litwie i Ämari w Estonii jest ciągła, rząd Islandii poprosił kierownictwo NATO o utrzymanie dotychczasowego planu okresowej obecności kontyngentu w tym państwie, co oznacza średnio trzy misje trwające po 3-4 tygodnie, rocznie.
W końcu września 2019 r. Siły Powietrzne Włoch (Aeronautica Militare) wystawiły kontyngent powietrzny na Islandię na trzecią misję w 2019 r. Kontyngent otrzymał kryptonim Task Force Air 32nd Wing (Powietrzne Siły Zadaniowe 32. Skrzydła), a samą operację opatrzono kryptonimem „Operation Northern Lightning”. Kontyngent składał się z sześciu samolotów F-35A należących do dywizjonu 13° Gruppo ze skrzydła 32° Stormo z bazy Amendola.
Z tej okazji dowódca 32. Skrzydła, płk Stefano Spreafico powiedział, że: Jest to pierwszy przypadek kiedy nowoczesne myśliwce 5 generacji prowadzą operacyjną misję pod flagą NATO, w pełni dowodzone i kierowane przez dowódcze struktury Sojuszu Północnoatlantyckiego. Fakt, że to my jesteśmy pierwsi jest dla nas dużym wyróżnieniem.
Włochy wystawiły ten kontyngent po raz piąty, w tym drugi raz w 2019 r. Był on ważnym dowodem na solidarność i współpracę w ramach NATO. Przebazowując kontyngent na Islandię wzięto pod uwagę doświadczenia z poprzednich misji w 2013 r., 2017 r., 2018 r. i 2019 r., w których brały udział samoloty myśliwskie Eurofighter. Zapewniały one nie tylko dozór przestrzeni powietrznej, ale brały również udział w organizowanych na miejscu ćwiczeniach. W ten sposób zwiększano także własny poziom wyszkolenia oraz interoperacyjność z NATO.
Powietrzne Siły Zadaniowe 32. Skrzydła stacjonujące w bazie Keflavik utrzymywały kontakt z Gwardią Wybrzeża Islandii, jednocześnie podlegając pod włoskie połączone dowództwo operacyjne – Comando Operativo di Vertice Interforze (COI). Poza Task Group Lightning, w skład kontyngentu weszła grupa obsługi technicznej i grupa logistyczna, a także zespół kontrolerów naprowadzania z Powietrznego Dowództwa Operacyjnego w Poggio Renatico. To ostatnie odpowiadało bezpośrednio za realizację zadań we współpracy z Gwardią Wybrzeża Islandii, a kontrolerzy mieli za zadanie prowadzenie obserwacji przestrzeni powietrznej, identyfikację naruszycieli i naprowadzanie samolotów myśliwskich w rejonie odpowiedzialności, przy koordynacji z Centrum Połączonych Operacji Powietrznych – Combined Air Operation Center (CAOC) w Udem w Niemczech. Łącznie w skład kontynentu weszło około 130 osób.
Pułkownik Spreafico wyjaśnia: Planowanie misji rozpoczęło się w pierwszych miesiącach roku, a jej zatwierdzenie miało miejsce w połowie lipca. Od tego momentu nasze planowanie zostało uszczegółowione i odbywało się w trzech fazach: przygotowanie kontyngentu do prowadzenia działań z uwzględnieniem uwarunkowań panujących na Islandii, analiza wniosków płynących z poprzednich misji oraz przeprowadzenie odpowiedniego szkolenia personelu przed misją.
Planowanie i szczegółowe przygotowanie miało fundamentalne znaczenie dla powodzenia misji, a dzięki doświadczeniom z wcześniejszych misji łatwiej było określić potrzeby w zakresie ilości personelu i sprzętu zabezpieczającego. 23 września 2019 r. na Islandię wysłano wstępną grupę zabezpieczenia, aby zorganizowała ona na miejscu ochronę, a także urządziła stanowisko dowodzenia i ustanowiła łączność. Przebazowanie wspierały samoloty tankowania powietrznego KC-767A z 14. Skrzydła wykonując cztery loty oraz samoloty transportowe C-130J Super Hercules z 46. Skrzydła wykonując osiem lotów, przewożąc ludzi i sprzęt oraz zapewniając zaopatrywanie się w dodatkowe paliwo w locie.
Dodatkowo morski samolot patrolowo-rozpoznawczy P-72A z 41. Skrzydła zapewniał oceaniczne zabezpieczenie ratownicze na czas przebazowania – Ocean Search And Rescue (OSAR). Sześć myśliwców F-35A przebazowano w dwóch rzutach, cztery samoloty 24 września 2019 r. i dwa 25 września, za każdym razem przy wsparciu jednego KC-767A i jednego P-72A, dzięki czemu można było wykonać bezpośredni lot z Amendola do bazy w Keflaviku. Przebazowanie zakończono 26 września 2019 r., kiedy przybyła całość personelu zabezpieczenia.
Kiedy samoloty oraz zespół kontrolerów naprowadzania z Poggio Renatico były już gotowe do działania, dokładnie dzień po przybyciu całości kontyngentu, wykonano serię lotów zapoznawczych poprzedzonych dokładnymi odprawami. Dowódca 32. Skrzydła, płk Spreafico komentuje: Było to możliwe, dzięki bardzo szybkiemu przebazowaniu całości sił i środków, co pokazuje wysokie możliwości Sił Powietrznych Włoch. Takie szybkie przebazowania są ćwiczone i można je realizować w razie potrzeby.
Powietrzne Siły Zadaniowe 32. Skrzydła zgłosiły wstępną gotowość operacyjną 1 października 2019 r., a dzień później, 2 października – pełną gotowość operacyjną. Dwa dni przed planowanym czasem. Rozpoczęła się misja dozoru przestrzeni powietrznej Islandii.
W uroczystości, która odbyła się w sobotę 5 października w bazie Keflavik, ppłk Wilhem May z Centrum Połączonych Operacji Powietrznych w Uedem wręczył certyfikat gotowości do prowadzenia misji dowódcy kontyngentu. Pułkownik Stefano Spreafico tak o tym mówił: Faza certyfikacyjna obejmowała element standaryzacyjny na ziemi, po czym przystąpiono do wykonywania lotów sprawdzających, w symulowanych warunkach przechwycenia naruszyciela. Nasz kontyngent w bardzo krótkim czasie wykonał zadane misje i w związku z tym jestem bardzo dumny z moich podwładnych. Zdołaliśmy to osiągnąć dwa dni przed planem, a to wszystko dzięki fantastycznej pracy zespołowej całego personelu kontyngentu i dzięki znacznemu wsparciu ze strony Centrum Połączonych Operacji Powietrznych w Uedem, ale także naszych islandzkich gospodarzy.
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu