A400M to ciężki samolot transportowy produkowany przez firmę Airbus Defence and Space.

A400M to ciężki samolot transportowy produkowany przez firmę Airbus Defence and Space. Pierwsze prace koncepcyjne nad transportowcem nowej generacji zaczęły się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, i miał on zastąpić w europejskich siłach powietrznych takie samoloty transportowe jak C-160 Transal i C-130 Hercules.

Pomimo ciągłego rozwoju silników odrzutowych w transporcie wojskowym cały czas jest miejsce i zapotrzebowanie na samoloty z napędem śmigłowym. Mają one swoją niszę w postaci trudnych i nieprzygotowanych pasów startowych, gdzie napęd tego typu sprawdza się bardzo dobrze. A400M pozycjonowany jest jako samolot pośredni pomiędzy C-130 Hercules, a C-17 Globemaster III.
Pierwszy lot A400M miał miejsce 11 grudnia 2009 r.; Airbus dla przeprowadzenia prób na ziemi i w powietrzu zbudował w sumie pięć maszyn prototypowych. W marcu 2013 r. EASA przyznała certyfikat typu dla samolotu. W tym samym roku, w sierpniu, dostarczono pierwszy seryjny egzemplarz dla Sił Powietrznych Francji. Do tej pory odbiorcom przekazano 41 maszyn tego typu (stan na marzec 2017 r.).
Program od początku trapiły problemy z silnikami. By nadać odpowiednią prędkość w locie oraz zapewnić rezerwę mocy na potrzeby krótkich startów konieczne stało się opracowanie zupełnie nowej jednostki napędowej o odpowiednio dużej mocy. Dotychczasowe konstrukcje opracowane i używane w krajach zachodnioeuropejskich posiadały niewystarczające parametry. Pod uwagę brano jednostkę PW180 zaproponowaną przez Pratt & Whitney Canada oraz EPI TP400-D6 Europrop International (w skład konsorcjum wchodzą (Rolls-Royce, Snecma, MTU i ITP). Ostatecznie zdecydowano się na EPI TP400-D6.
W związku z serią opóźnień, wzrostami kosztów oraz zagrożeniem nie osiągnięcia wymaganych parametrów w 2009 r. cały program znalazł się blisko zakończenia. Z początkowej grupy ośmiu krajów (Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Wielka Brytania, Turcja, Belgia, Luksemburg) zainteresowanych projektem wycofały się Włochy. W tym samym czasie w związku z opóźnieniami w programie krajom w nim uczestniczącym zaczął poważnie doskwierać brak ciężkiego transportowca. Ostatecznie kryzys udało się zażegnać i po udzieleniu specjalnej pożyczki program uratowano. Doszło jednak do redukcji zamówień i pierwotna liczba 180 samolotów spadła do 170.
W sam program zakupów i późniejszego utrzymania samolotów jest zaangażowana międzyrządowa organizacja OCCAR (Organisation conjointe de coopération en matière d’armement) odpowiedzialna za wielonarodowe zakupy uzbrojenia i sprzętu wojskowego. W skład państw członków wchodzą Niemcy, Belgia, Hiszpania, Francja, Włochy i Wielka Brytania. Dodatkowo w programie uczestniczy siedem innych państw w tym Polska, która dołączyła do programu ESSOR związanego z zakupem europejskiej radiostacji programowalnej do łączności szyfrowanej.
Do tej pory nie rozwiązano do końca kwestii tankowania śmigłowców, a prace nad systemem przetaczania paliwa za pomocą giętkiego węża nadal trwają. Co jakiś czas pojawiają się również kolejne większe lub mniejsze usterki i wady, ale produkcja A400M jest kontynuowana. 2 maja 2015 r. program zaliczył również katastrofę podczas której zginęło czterech członków załogi. Jako przyczynę podano omyłkowe wykasowanie jednego z kluczowych plików, którego brak uniemożliwił poprawne odczytanie przez system FADEC (full authority digital engine control) danych z silników. W efekcie trzy z nich nie pracowały w trybie startowym.

Stan prac rozwojowych

W grudniu ubiegłego roku Airbus przekazał pierwszy samolot w standardzie taktycznym. Oznacza to, że będzie mógł on operować w rejonach w których występują zagrożenia ze strony przeciwnika. Do głównych modyfikacji najnowszej odmiany należą usprawnienia w systemach samoobrony i zdolność do przeprowadzania zrzutów ładunków oraz spadochroniarzy, których samolot może przyjąć maksymalnie 116 z wyposażeniem osobistym. Zrzut może odbywać się z prędkością maksymalną do 555 km/h lub minimalną 305 km/h.