ISV firmy GMD, jako nowy pojazd amerykańskich pododdziałów aeromobilnych, musi sprostać wygórowanym wymaganiom: doskonale sprawować się w najcięższym terenie, być zdolny do przewiezienia dziewięciu osób i wytrzymywać zrzut z samolotu.

26 czerwca US Army wybrała firmę GM Defense na dostawcę Infantry Squad Vehicle. To początek drogi ku pojazdom nowej generacji amerykańskiej lekkiej piechoty, a przede wszystkim pododdziałów aeromobilnych.

W styczniu 2014 r. US Army ogłosiła rozpoczęcie postępowania konkurencyjnego dotyczącego zakupu Ultra Light Combat Vehicle (ULCV, pol. ultralekki pojazd bojowy). W czerwcu w Fort Bragg w Karolinie Północnej, gdzie stacjonuje m.in. 82. Dywizja Powietrznodesantowa, odbyła się prezentacja kilku różnych pojazdów, które US Army mogłaby wziąć pod uwagę jako wyposażenie swoich jednostek aeromobilnych. Były to: Flyer 72 General Dynamics-Flyer Defense, Phantom Badger (Boeing-MSI Defense), Deployable Advanced Ground Off-road/DAGOR (Polaris Defense), Commando Jeep (Hendrick Dynamics), Viper (Vyper Adams) i High Versatility Tactical Vehicle (Lockheed Martin). Transakcja nie doszła jednak do skutku, a US Army ostatecznie kupiła jedynie 70 DAGOR-ów dla 82. DPD (uczestniczyły m.in. w ćwiczeniu „Anakonda 2016” na terenie Polski). W 2015 r. US Army wydała dokument Combat Vehicle Modernization Strategy (CVMS, pol. Strategia Modernizacji Pojazdów Bojowych). Analizy i symulacje poprzedzające jego opracowanie i opublikowanie jasno wskazywały na potrzebę modernizacji, a w dalszej perspektywie wymiany parku pojazdów US Army na taki, który bardziej odpowiadałby potrzebom współczesnego pola walki, aniżeli sprzęt kupowany w okresie wojen ekspedycyjnych czy nawet pamiętający zimną wojnę. Dotyczyło to także jednostek aeromobilnych – miała wzrosnąć ich siła ognia (także dzięki czołgom lekkim, patrz WiT 4/2017, 1/2019) i mobilność taktyczna. W przeciwnym razie szanse na przetrwanie amerykańskich spadochroniarzy na polu walki były nikłe, o realizacji zadania nie mówiąc. Jest to wymuszone m.in. koniecznością desantowania jednostek aeromobilnych w większej odległości od celu, niż dotychczas, a spowodował to wzrost skuteczności systemów przeciwlotniczych potencjalnych przeciwników. Dla porównania, amerykańscy spadochroniarze szacują, że spieszony żołnierz może dotrzeć do celu oddalonego o 11÷16 km, zaś możliwość swobodnego działania pojawia się dopiero ponad 60 km od celu. Tak zrodziła się idea zakupu nowego lekkiego pojazdu terenowego, wówczas znanego pod nazwą Ground Mobility Vehicle (GMV, dosł. pojazd lądowej mobilności) – w istocie ULCV wrócił pod nową nazwą.

Zakup pojazdów A-GMV 1.1 (określanych także jako M1297) był tylko półśrodkiem.

GMV, który… nie był GMV

Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych dysponować mają docelowo 33 brygadowymi zespołami bojowymi piechoty (Infantry Brigade Combat Team). Wszystkie mają podobną organizację i są jednostkami w pełni przystosowanymi do transportu drogą powietrzną. Na ziemi pełnią funkcję lekkiej piechoty zmotoryzowanej, używającej na co dzień pojazdów rodziny HMMWV, a od niedawna także JLTV. Niektóre są jednostkami powietrznodesantowymi, jak np. 173th Airborne BCT, 4th BCT (Airborne) z 25. Dywizji Piechoty czy BCT ze składu 82. i 101. dywizji powietrznodesantowych. Zgodnie ze strategią CVMS, miałyby otrzymać nowoczesne lekkie pojazdy aeromobilne, przystosowane nie tylko do transportu na pokładzie samolotu czy śmigłowca (bądź jako ładunek podwieszony pod śmigłowcem), lecz także do zrzutu z ładowni samolotu oraz zdolne do przewiezienia pełnej drużyny piechoty. Chociaż HMMWV i JLTV nadają się do obydwu tych zadań, są mimo wszystko zbyt duże i ciężkie, paliwożerne, a przede wszystkim zabierają niewielu żołnierzy (zazwyczaj 4÷6).

Stosunkowo szybko, bo w 2016 r., pojawiła się koncepcja uruchomienia w roku podatkowym 2017 procedury zakupu samochodów aeromobilnych, zdolnych do przewiezienia dziewięcioosobowej drużyny piechoty (dwie czteroosobowe sekcje plus dowódca) wraz z wyposażeniem i uzbrojeniem. W międzyczasie 82. Dywizja Powietrznodesantowa przetestowała kilka pojazdów Polaris MRZR, aby ocenić efektywność lekkich pojazdów terenowych na polu walki. MRZR to jednak pojazd zdecydowanie za mały by spełnić wymagania amerykańskiej lekkiej piechoty, więc testy miały charakter jedynie poglądowy. Właściwy plan zakładał zebranie ofert do końca roku podatkowego 2017 i rozpoczęcie badań kwalifikacyjnych konkurencyjnych pojazdów od drugiego kwartału roku podatkowego 2018 do drugiego kwartału 2019. Na trzeci kwartał planowano wybór konstrukcji i podpisanie umowy. W czerwcu 2017 r. zapadła jednak decyzja o podziale programu GMV na zakup GMV 1.1 w liczbie 295 sztuk (lub nawet 395) i większy zakup, bo ok. 1700, w przyszłości, w ramach postępowania konkurencyjnego. Jak możliwe jest pozyskanie GMV bez kupna GMV, który nie jest GMV? Otóż pod tym skrótem kryją się co najmniej trzy różne konstrukcje: GMV z lat 80., bazujący na HMMWV i używany przez USSOCOM (US Special Operations Command, Dowództwo Operacji Specjalnych Stanów Zjednoczonych), jego następca GMV 1.1 (Flyer 72 produkcji General Dynamics Ordnance and Tactical Systems, opracowany wspólnie z Flyer Defense, kupowany dla USSOCOM na mocy umowy z sierpnia 2013 r. – w tym roku powinny zakończyć się dostawy; określany także jako M1288) oraz program samochodu dla jednostek aeromobilnych US Army (jak się niebawem przekonamy – do czasu). Zakup pojazdów identycznych z zamówionymi przez USSOCOM został oceniony przez US Army jako najszybszy i najkorzystniejszy, bowiem możliwa była pełna wymienność części, była to konstrukcja już używana przez Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych oraz sprawdzona i produkowana seryjnie. Ogromne znaczenie miały też podobne wymagania stawiane przed pojazdami przez USSOCOM i US Army: zdolność do przewożenia drużyny liczącej dziewięciu żołnierzy, masa własna nie większa niż 5000 funtów (2268 kg, pierwotnie celowano w wartość o 10% niższą), ładowność minimum 3200 funtów (1451,5 kg), wysoka mobilność w każdym terenie, możliwość transportu drogą powietrzną (na zawiesiu pod śmigłowcem UH-60 lub CH-47, wewnątrz ładowni śmigłowca CH-47 lub na pokładzie samolotów C-130 lub C-17 – w wypadku tych ostatnich miałby być możliwy zrzut z niewielkiej wysokości). Ostatecznie US Army zamówiła jedynie 177 GMV 1.1 (pod nazwą Army-GMV 1.1 lub A-GMV 1.1 bądź M1297) o wartości ponad 33,8 mln USD w ramach budżetów lat podatkowych 2018–2019. Pełna gotowość operacyjna miała być osiągnięta w trzecim kwartale roku podatkowego 2020. Druga faza zakupów w trybie konkurencyjnym miała rozpocząć się w roku podatkowym 2019 lub 2020.