14 listopada na auli B Centrum Edukacyjno-Kongresowego Politechniki Śląskiej w Gliwicach odbyło się sympozjum „Roboty na współczesnym polu walki”. Honorowy patronat nad wydarzeniem sprawował Rektor Politechniki Śląskiej prof. dr. hab. inż. Arkadiusz Mężyk, zaś patronat medialny objęła m.in. redakcja czasopisma „Wojsko i Technika”.

Sympozjum było podzielone na trzy sesje. Dwie pierwsze miały charakter techniczny, trzecia filozoficzno-prawny. Pierwsza z sesji składała się z czterech paneli. Kolejno były to:

1. „Polski przemysł zbrojeniowy z myślą o przyszłym polu walki na przykładzie autonomicznego pojazdu lądowego z modułem uzbrojenia p. k. PERUN z Tarnowa”. Panel prowadził płk. dypl. dr. inż. Aleksander Wrona, reprezentujący Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A. Wykład podzielony został na dwie części, z których pierwsza dotyczyła  zagranicznych przykładów opracowania, produkcji i wykorzystania bezzałogowych pojazdów naziemnych, druga zaś była poświęcona, zgodnie z tytułem, Perunowi. Szczególnie wiele miejsca poświęcono możliwości praktycznego zastosowania Peruna do różnych zadań: patrolowych, rozpoznawczych itd. Nieco miejsca poświęcono również na opisanie kierunku prac.
2. „Wyzwania związane z projektowaniem bezzałogowych platform lądowych z napędem elektrycznym na przykładzie projektu <PAWO>”. Panel prowadził Konrad Małek z PIMOT. Wykład ten koncentrował się wokół tytułowego kołowego pojazdu bezzałogowego PAWO. Projekt został omówiony szczegółowo tak pod kątem technicznym, jak i potencjalnego zastosowania, z uwzględnieniem zalet jego łatwego dostosowania do pełnienia różnych zadań.
3. „Zaawansowane hybrydowe układy napędowe bezzałogowych pojazdów lądowych” – ten wykład prowadzony był przez dr. inż. Tomasza Czaplę z Politechniki Śląskiej. Dr. Czapla omówił ogólną zasadę działania, rodzaje i historię napędu hybrydowego w zastosowaniach militarnych (ale i cywilnych). Sporo czasu poświęcił na omówienie realizowanych lub zrealizowanych w przeszłości projektów, jak Autonomiczna Platforma Gąsienicowa, Wielozadaniowy Pojazd Inżynieryjny z napędem Hybrydowym (WIPH) czy Bezzałogowa Platforma Lądowa (BPL800). Omówione zostały problemy odnotowane podczas testów oraz propozycje ich rozwiązania.
4. „Kierunki rozwoju robotów wsparcia piechoty” – wykład prowadził dr. inż. Marian Łopatka z WAT. Koncentrując się głównie na doświadczeniach amerykańskich, omówił on problemy, z jakimi borykają się inżynierowie projektujący roboty wspierające piechotę, zwłaszcza transportowe: od kwestii związanych z kierowaniem pojazdem, poprzez problemy związane z gabarytami, aż po samą ich rolę w systemie, jakim jest pododdział piechoty.

Druga część sympozjum składała się z trzech paneli:

1. „Autonomiczny pojazd kołowy z modułem uzbrojenia do zadań rozpoznawczych i bojowych”. Panel prowadził mgr. inż. Damian Jarosz z Zakładów Mechanicznych „Tarnów” S.A. Także tutaj wykład rozpoczął się od przedstawienia kierunków, w jakim podążają armie i firmy zagraniczne, na przykładzie m.in. amerykańskiej rodziny programów RCV czy projektu THeMIS. Dalsza część dotyczyła wspomnianego już projektu Perun, realizowanego we współpracy przez ZM „Tarnów” S.A, STEKOP S.A. oraz WAT: harmonogramu i zakresu prac, poszczególnych elementów składowych systemu Perun, jego potencjalnej roli w SZ RP itd.
2. „Biomimetyczne pojazdy podwodne do zadań podwodnego rozpoznania”. Podczas tego panelu dr. inż. Marcin Morawski, jeden ze współautorów wykładu, przedstawił szereg projektów związanych z napędem biomimetycznym (tzn. naśladującym pracę mięśni żywych stworzeń, w tym wypadku ryb czy fok) oraz ich praktycznego zastosowania. Wskazać tu można projekt CyberRyba (projekt własny Politechniki Krakowskiej oraz Akademii Marynarki Wojennej), projekt krajowy „Autonomiczne pojazdy podwodne z cichym napędem falowym dla rozpoznania podwodnego” (kr. Śledzik; pojazdy bezzałogowe ABPP.1 i ABPP.2) oraz projekt międzynarodowy SABUVIS (warianty BUV1-3).
3. „Mechanizmy i systemy w autonomizacji pojazdów kołowych na przykładzie TARVOS CARGO”. Wykład ten prowadzony był przez mgr. inż. Krystiana Jasińskiego oraz mgr. inż. Jakuba Kuryło z firmy STEKOP S.A. Podzielony był on na części: I („Mechanizmy w autonomizacji pojazdów”) i II („Systemy autonomizacji podwozia”). Wykład wiązał się mocno także z projektem Perun, bowiem pojazd ów posadowiony jest na podwoziu Tarvos.

Trzecia część sympozjum miała charakter filozoficzno-prawniczy. Składały się na nią następujące wykłady:

1. „Myślenie, świadomość, wolna wola – dylematy rozwoju robotyzacji i sztucznej inteligencji”. Panel prowadził dr. Rafał Kopeć z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Koncentrował się on na ryzyku oraz dylematach moralnych, jakie niesie ze sobą samo wprowadzenie sztucznej inteligencji, wraz z omówieniem mniej oraz bardziej znanych przykładów z prac naukowych, popularnonaukowych i science fiction.
2. „Zasady prawa humanitarnego a użycie systemów autonomicznych”. Dr. Piotr Łubiński, także z UP w Krakowie, podczas tego wykładu omawiał zagadnienia związane z moralną oraz prawną stroną zastosowania autonomicznych środków bojowych. Wskazywał na wątpliwości prawne związane z odpowiedzialnością za czyny, zwłaszcza w razie nieprawidłowego działania środka bojowego zdolnego do samodzielnego podejmowania decyzji.
3. „Aspekty prawne wytwarzania i eksploatacji autonomicznych robotów bojowych” – podczas tego panelu mgr. inż. Michał Siwek z Wojskowej Akademii Technicznej omówił uwarunkowania prawne zastosowania robotów bojowych do zadań cywilnych (np. policyjnych) i militarnych, odwołując się do ogólnych praw robotyki (zarówno sformułowanych przez Asimova, jak i nowszych), wymagań NATO dla robotów bojowych (np. AQAP 2105, AQAP 2110), dyrektywy Parlamentu Europejskiego (prawo cywilne dotyczące robotyki) oraz norm obronnych nałożonych na roboty bojowe. (np. NO-06, NO-06-A101).

Po każdym z paneli, jak i podczas dwóch przerw między sesjami, słuchacze mogli zadawać pytania czy prowadzić krótką polemikę z autorami wykładów. Wśród gości licznie reprezentowani byli także przedstawiciele służb mundurowych, w tym Sił Zbrojnych, Policji czy Straży Granicznej. Na zakończenie warto wspomnieć, że organizatorzy sympozjum zapowiedzieli, że w przyszłym roku zorganizowane zostanie podobne wydarzenie.