Rosyjscy saperzy na kolowym transporterze opancerzonym BTR-82AM na terenie Palmyry.

Oficjalnie rosyjska interwencja w Syrii rozpoczęła się 30 września 2015 r., kiedy rosyjskie lotnictwo przystąpiło do lotów bojowych na tym teatrze działań. Początkowo starano się przedstawić wsparcie dla prezydenta Baszszara al-Asada wyłącznie jako operację lotniczą z niewielkim i nie uczestniczącym w walkach kontyngentem naziemnym. Tymczasem Syria nie tylko stała się poligonem dla wielu rodzajów broni, także naziemnych, ale też okazją do nabycia bezcennego doświadczenia w prowadzeniu operacji ekspedycyjnej.

Siły naziemne (takie określenie jest stosowane celowo, ponieważ omawiana problematyka dotyczy nie tylko kontyngentu Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej), na początku operacji dość skromne, były systematycznie zwiększane i angażowane operacyjnie na terenie niemal całej Syrii. Pomijając rolę doradców czy instruktorów, a także z natury rzeczy „kontraktorów” z tzw. Grupy Wagnera, w interwencji wzięły udział także zwarte „nielotnicze” pododdziały SZ FR, nierzadko uczestnicząc w walkach. Liczba związków taktycznych biorących udział w kampanii jest duża, bowiem stosuje się rotacyjny system służby na misji. Ogółem w kampanii syryjskiej wzięło do pierwszych tygodni br. udział co najmniej 48 000 rosyjskich żołnierzy, z co najmniej kilkunastu związków taktycznych różnych rodzajów wojsk. Rotacja odbywa się standardowo co trzy miesiące i dotyczy nie tylko zmiany pododdziałów w ramach poszczególnych pułków/brygad, ale także samych związków taktycznych. Obecnie niektórzy oficerowie i żołnierze mają za sobą nawet dwie lub trzy „syryjskie komandirowki”. Niektórzy z nich (a także ich pododdziały) identyfikowani byli jako uczestnicy bojów w Donbasie.
Niewątpliwie na Kremlu uważa się, że uczestnictwo w konflikcie wpływa na podniesienie poziomu profesjonalizmu oficerów i żołnierzy, dlatego lista związków taktycznych uczestniczących w misji jest tak duża, podobnie jak i jej bezpośrednich uczestników. Wprawdzie 11 grudnia 2017 r. w bazie w Humajmim (spotykany często wariant pisowni Chmejmim/Chmiejmim jest transkrypcją z j. rosyjskiego) w Latakii prezydent Federacji Rosyjskiej Władimir Putin ogłosił wycofanie większości sił kontyngentu, nie oznacza to jednakże całkowitego końca interwencji. Z pompą wycofano tylko niektóre komponenty zgrupowania (np. część sił Policji Wojskowej czy grupy taktycznej saperów), a także początkowo wyraźnie ograniczono komunikaty dla mediów na temat działań kontyngentu. W dalszym jednak ciągu zgrupowanie lotnicze, a zapewne i lądowe, jest w Syrii aktywne.
Jeśli chodzi o konflikt syryjski, interwencja „przykryta” była w Rosji – i być może nadal będzie – parasolem propagandowo-informacyjnym. Ujawnia się tylko to, co jest – z punktu widzenia Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej – korzystne, ewentualnie konieczne, bo np. już upublicznione przez zachodnie media informacje trudno ukryć. Oficjalnie nie podaje się żadnych danych osobowych żołnierzy czy informacji o konkretnych jednostkach, a oficjalne doniesienia, np. o śmierci lub ranach żołnierzy są niepełne i zazwyczaj wymuszane przez okoliczności (np. obce publikacje medialne). Utrudnia to ocenę skali zaangażowania sił naziemnych w Syrii, która systematycznie rosła i jak wspomniano, obejmuje długą listę związków taktycznych różnych rodzajów wojsk i broni: pododdziałów sił specjalnego przeznaczenia (Specnaz Sztabu Generalnego SZ FR i Siły Operacji Specjalnych); piechoty morskiej WMF; pododdziałów rozpoznawczych, artylerii, inżynieryjno-saperskich, przeciwlotniczych, walki radioelektronicznej i łączności, logistyczno-remontowych, Policji Wojskowej itd.
Jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem interwencji grupy bojowe SZ FR, czasami rosyjsko-syryjskie, przeprowadzały akcje rozpoznawcze i bojowe w szerokim promieniu od portu w Latakii, zabezpieczając teren pod przyszłą bazę. Potem, jesienią –zimą 2015/2016 r. działania bojowe w rejonie Latakii, także odbywały się ze wsparciem Rosjan. Wiązało się to na tym etapie z dążeniem do odsunięcia frontu od samej bazy. Kolejne fronty z aktywnym udziałem naziemnych sił rosyjskich, to przede wszystkim Aleppo, Palmyra czy Dajr az-Zaur.
W 2017 r. zaobserwować można było skokowy wzrost strat w kontyngencie, co świadczyło o zwiększeniu dynamiki operacji bojowych z pośrednim lub bezpośrednim udziałem żołnierzy SZ FR. Warto jeszcze dodać, że w artykule nie zostały wspomniane tzw. kompanie prywatne, w rodzaju chociażby półlegalnej Grupy Wagnera, które formalnie nie mają żadnego związku z SZ FR, a powiązane są z innymi resortami siłowymi, np. Ministerstwem Spraw Wewnętrznych.
Jak wspomniano, rosyjscy doradcy, siły specjalne i inne zwarte pododdziały, aktywnie uczestniczyły – w stopniu trudnym do oceny, aczkolwiek zauważalnym taktycznie – m.in. w kampaniach w Latakii i Aleppo przeciwko rebeliantom oraz Palmyrze i Dajr az-Zaur przeciwko radykałom z Państwa Islamskiego (Daesz). Główne straty osobowe rosyjskiego kontyngentu naziemnego przypadają na: doradców wojskowych, oficerów towarzyszących jednostkom syryjskim i dowodzącym na froncie (szczególnie odnosi się to do tzw. 5. Korpusu Szturmowego, sformowanego, wyszkolonego, wyposażonego i dowodzonego przez Rosjan), oficerów z tzw. Centrum Pojednania Walczących Stron w Syrii, wreszcie żołnierzy, którzy zginęli na pierwszej linii frontu lub w wyniku detonacji min. Można szacować, że na terenie Syrii zginęło do początku 2018 r. kilkudziesięciu oficerów i żołnierzy ze wszystkich komponentów sił ekspedycyjnych SZ FR, a kilkuset odniosło rany.