Samoloty komunikacji regionalnej E-Jets w barwach brazylijskich linii niskokosztowych Azul Linhas Aéreas. Fot. Azul

W ubiegłym roku trzej najwięksi producenci – Embraer, ATR i Bombardier – dostarczyli przewoźnikom 262 samoloty regionalne i pozyskali 282 zamówienia netto. W segmencie samolotów odrzutowych wiodącym jest brazylijski Embraer, a turbośmigłowych francusko-włoski ATR. Ponadto, rosyjski Suchoj przekazał dziewiętnaście Superjet SSJ100, chiński Comac jednego ARJ21, w montowniach samolotów Antonowa zbudowano po jednym An-148 i An-158, a Mitsubishi MRJ-90 po wykonaniu pierwszego lotu pozostaje na etapie prób certyfikacyjnych.

Duży udział w rynku transportu lotniczego na świecie stanowią połączenia regionalne. Obsługują je głównie kilkudziesięciomiejscowe samoloty, z napędem odrzutowym i turbośmigłowym, typu: Bombardier, Embraer, ATR, SAAB, Beechcraft, BAe, Fokker i Antonov, a także uzupełniające ten segment rynku Boeingi 717. Analitycy szacują, że w ciągu najbliższych dwóch dekad nastąpi dalszy ich rozwój, a praca przewozowa pasażerów zwiększy się 2,5-krotnie. Musi więc wzrosnąć flota samolotów regionalnych. Bombardier prognozuje, że aby zrealizować zwiększony ruch lotniczy przewoźnicy kosztem 650 mld dolarów zakupią 12,7 tys. samolotów o pojemności 60-150 miejsc, czyli średnio 635 szt. rocznie. Flota wzrośnie z obecnych 7,3 tys. do 15 tys. Z samolotów będących obecnie na wyposażeniu pozostanie tylko 2300 szt., a reszta ze względu na nieekonomiczność silników, pracochłonność obsługi technicznej, czy też nie spełnianie wymagań ekologicznych, zostanie wycofana. Najwięcej samolotów zakupią przewoźnicy z: Azji-Pacyfiku (4250 szt.), z tego najwięcej z Chin i Indii, a także z Ameryki Północnej (3600), Europy i Ameryki Południowej.
Konkurencja i konsolidacja w przemyśle lotniczym sprawiła, że obecnie na rynku pozostało trzech głównych producentów samolotów regionalnych: brazylijski Embraer, francusko-włoski ATR i kanadyjski Bombardier. Uzupełnia ich Antonow (Ukraina), Suchoj (Rosja), Comac (Chiny) i Mitsubishi Aircraft Corporation (Japonia). Przez lata konstruktorzy i pracownicy wytwórni lotniczych sukcesywnie rozwijali technologie, procesy produkcyjne i obsługowe tak, by osiągnąć przewagę nad konkurencją.

Działalność producentów w 2015 r.

W ubiegłym roku trzech głównych producentów zbudowało na potrzeby przewoźników 262 samoloty regionalne, z tego: Embraer – 101 szt. (udział 38,5%), ATR – 88 i Bombardier – 73. Napęd odrzutowy posiadało 145 szt., a turbośmigłowy – 117. W stosunku do roku poprzedniego zbudowano o 3 samoloty więcej, z tego wzrost odnotował Embraer (o 9 szt.) i ATR (o 5), a spadek Bombardier (o 11). Ponadto, rosyjski Suchoj przekazał dziewiętnaście Superjet SSJ100, chiński Comac jednego ARJ21, w montowniach samolotów Antonowa zbudowano po jednym An-148 i An-158, a Mitsubishi MRJ po wykonaniu pierwszego lotu jest na etapie prób certyfikacyjnych. Przekazane samoloty były nowoczesnymi i proekologicznymi maszynami i dysponowały 21 tys. foteli pasażerskich.
W zakresie rodzaju zabudowanego napędu, na uwagę zasługuje coroczny wzrost liczby samolotów z silnikami turbośmigłowymi. W 2005 r. ich udział wynosił 14%, 2009 r. – 39%, 2011 r. – 41%, a w roku ubiegłym – 45%. Wzrost zainteresowania tym napędem wynika z mniejszego zużycia paliwa, co przedkłada się na koszt wykonywanego lotu. Jednak zasadniczym kryterium wciąż decydującym o dużej popularności odrzutowców jest ich większa prędkość przelotowa, co jest istotnym czynnikiem dopiero na dłuższych trasach. Samolot turbośmigłowy np. Bombardier Q400 dysponujący porównywalną liczbą miejsc pasażerskich co odrzutowy Embraer 170 na pokonanie trasy o długości 1500 km zużywa 2,8 t paliwa, podczas gdy Embraer – 4 t, przy różnicy czasu lotu wynoszącej 20 minut. Krótszy czas przelotu jest mniej zauważalny przez pasażera, a uwarunkowania ekonomiczne (zużycie paliwa i mniejsze opłaty lotniskowe) są bardziej preferowane przez linie lotnicze.
Ubiegłoroczne zamówienie netto pozyskane przez trzech producentów to 282 samoloty, z tego: 180 było z napędem odrzutowym i 102 turbośmigłowym. Wynik ten jest 1,5-krotnie gorszy od uzyskanego w roku poprzednim, kiedy to sprzedano ich 430 szt. Embraer zdobył zamówienia na 155 szt. (udział w rynku 55%), ATR – 76 i Bombardier – 51. Największym zainteresowaniem cieszyły się E175 i E195-E2 oraz turbośmigłowe ATR 72.

Wyniki Embraera

W czwartym kwartale Embraer wyprodukował 33 samoloty dla linii lotniczych i 45 biznesowych, zamykając 2015 r. dostawami 101 samolotów komercyjnych i 120 biznesowych. Z ubiegłorocznej działalności osiągnął przychody w wysokości 5,9 mld dolarów, z tego 3,3 mld z segmentu lotnictwa komercyjnego. Na koniec roku portfel zamówień firmy wynosił 513 samolotów komercyjnych o wartości 15,8 mld dolarów, z tego 267 szt. nowego typu E2… – powiedział prezes Embraer Commercial Aviation podczas ogłaszania ubiegłorocznych wyników.