20 grudnia zakończony został 13., jak się okazało rekordowy, lot próbny najnowszego bojowego bezzałogowego aparatu latającego UCAV (Unmanned Combat Aerial Vehicle, tur. SİHA Silahlı İnsansız Hava Aracı) tureckiej firmy Baykar o nazwie Bayraktar TB 3.
Lot, który bez wątpienia przejdzie do historii tureckiego lotnictwa, rozpoczął się 19 grudnia o godzinie 09:15 na lotnisku centrum badawczego AKINCI w Çorlu w prowincji Tekirdağ i wykonany został przez UCAV TB 3 o numerze bocznym PT 1. Na lotnisko bezzałogowiec powrócił z kolei w dniu następnym o godzinie 17:15, co oznacza że przebywał w powietrzu nieprzerwanie przez 32 godziny pokonując w tym czasie niemal 5700 km poruszając się na wysokości 6096 m (20000 stóp). Przeskok pomiędzy czasem trwania poszczególnych lotów był znaczący, w 12 locie TB 3 w powietrzu przebywał „zaledwie” 12 godzin. Dotychczas turecki rekord długotrwałości lotu należał do starszego brata tj. aparatu TB-2, którego najdłuższy lot trwał 27 godzin i 3 minuty, przy czym zrealizowano go na wyższym pułapie wynoszącym 7629 m (25030 stóp). SİHA TB 3 to powiększona i wzmocniona konstrukcja bazująca na sprawdzonym w warunkach bojowych TB 2 (od 28 października użytkownikiem tego typu maszyn jest także Polska, jako pierwszy kraj NATO), która zaprojektowana została specjalnie z myślą o bazowaniu na pokładzie m.in. pierwszego tureckiego uniwersalnego okrętu desantowego (LHD) Anadolu (L 400). Skrzydło powietrzne tego okrętu składać ma się docelowo nawet z 80 bezzałogowych maszyn różnych typów, z których większość (30 do 50) stanowić mają właśnie pojazdy typu TB 3. Prace nad tą wersją zainicjowano wkrótce po ogłoszeniu 14 grudnia 2020 roku, niekorzystnej dla Turcji decyzji rządu USA o nałożeniu na nich sankcji w ramach CAATSA (Countering America’s Adversaries Trough Sanctions Act, w związku z zakupem pod koniec 2017 roku przez Ankarę rosyjskich systemów rakietowych S-400).
Oficjalnie firma Baykar o realizacji nowego programu poinformowała opinię publiczną dopiero w lutym 2021 roku. Po raz pierwszy TB 3 został zaprezentowany publicznie podczas tegorocznej edycji salonu TEKNOFEST (Teknofest Aerospace and Technology Festival), który odbywał się w Stambule w okresie od 27 kwietnia do 1 maja. Dziewiczy lot odbył się z kolei 27 października 2023 roku.
W porównaniu do starszego brata TB 3 legitymuje się większymi rozmiarami (8,35 x 14 m vs 6,5 x 12,0 m), większą masą własną (1450 kg vs 650 kg w TB 2), niemal dwukrotnie większą masą przenoszonego uzbrojenia (280 kg vs 150 kg) oraz zwiększoną z dwóch do sześciu liczbą punktów podwieszeń. Jako pierwszy turecki UCAV Bayraktar TB 3 posiada także w pełni wciągane podwozie (TB 2 mógł schować jedynie przednią goleń by nie ograniczać pola widzenia zamontowanej pod kadłubem głowicy elektro optycznej) oraz składane skrzydła. Napęd stanowi opracowany przez TAI (oddział TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.) silnik PD170 generujący moc 165 KM na pułapie 6096 m, napędzający trójłopatowe śmigło pchające (TB 2 miał dwułopatowe). PD170 to nowa konstrukcja charakteryzująca się niewielką masą, sam blok silnika waży zaledwie 18,5 kg, a dzięki wykorzystaniu dwóch turbosprężarek także wysoką mocą nawet na dużych wysokościach. Jest on w stanie dostarczyć 90 KM na pułapie 12200 m podczas gdy konkurencyjne konstrukcje moc taką produkują co najwyżej na pułapie nie przekraczającym 9000 m. Zastosowanie mocniejszego silnika umożliwia uzyskanie prędkości maksymalnej 160 węzłów a patrolowej 125 w (parametry te dla starszej wersji bezzałogowców Bayraktara wynosiły odpowiednio 70 i 120 węzłów). Głównym wyposażeniem pokładowym przeznaczonym do wykrywania i namierzania celów, w odległości do 20 km, jest opracowany przez Aselsan system CATS (Common Aperture Targeting System), który zastąpił wykorzystywaną obecnie na TB 2 głowicę obserwacyjną L-3 Wescam MX-15D. Na wspomnianych sześciu pylonach pod skrzydłami możliwe jest podwieszanie całego spektrum uzbrojenia opracowanego z myślą o UCAV w tym pociski kierowane: L-UMTAS, MAM (w odmianach C,L,T), TÜBİTAK Sage (Bozak, Togan oraz Kuzgum). Ten ostatni pocisk występuje także z napędem (TJM) wówczas jego zasięg wzrasta do 245 km.
Podobne z tej kategorii:
Podobne słowa kluczowe:
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Pełna wersja artykułu
Polska nie jest pierwszym członkiem NATO, który ma Bayraktar3. Turcja jest członkiem NATO od 1951 roku.
z szacunkiem