25 października w podwarszawskiej Jachrance odbyła się konferencja „LOTR – od projektu do wdrożenia”, podsumowująca przebieg projektu rozwojowego „Lekki opancerzony transporter rozpoznawczy”. Zorganizowały ją podmioty wchodzące w skład konsorcjum realizującego te przedsięwzięcie: AMZ-KUTNO S.A (lider), Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii z Rembertowa, Wojskowy Instytut Łączności z Zegrza i Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia z Zielonki.

Okazją do spotkania były pomyślnie zakończone we wrześniu wojskowe badania kwalifikacyjne z udziałem dwóch pojazdów prototypowych (w tym model funkcjonalny doprowadzony do standardu prototypu poza zabudową wyposażenia zadaniowego) i zbliżające się podsumowanie całego projektu.

Projekt rozwojowy „Lekki opancerzony transporter rozpoznawczy (LOTR)” realizowany był na podstawie umowy nr DOBR-BIO4/019/13463/2013 z 23 grudnia 2013 r. Współfinansowało go Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach konkursu BiO 4/2013 (bezpieczeństwo i obronność). Całkowity koszt projektu wyniósł 36 450 970.98, 00 PLN, w tym wartość dofinansowania NCBR wyniosła 33 420 454.78, 00 PLN. Nadzorowany był przez Ministerstwo Obrony Narodowej poprzez Zespół Nadzorujący, powołany przesz szefa Inspektoratu Uzbrojenia. Projekt LOTR wpisywał się w program  „Operacyjne rozpoznanie patrolowe" będący elementem Programu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych na lata 2013-2022 i kontynuowany w ramach PMT 2021-2035, a konkretnie podprogram pozyskania lekkiego opancerzonego transportera rozpoznawczego Kleszcz, mającego zastąpić w jednostkach pojazdy BRDM-2 odmian rozpoznawczych. U zarania projektu plany przewidywały zakup 244 pojazdów LOTR Kleszcz, obecnie – po zainicjowaniu programu rozbudowy struktur i stanów liczebnych Sił Zbrojnych RP – potrzeby te są z pewnością większe i ostrożnie można je szacować na co najmniej 350 wozów.

Konferencję otworzył dyrektor Działu Zarządzania Programami i Projektami na rzecz Bezpieczeństwa i Obronności Państwa NCBR Rafał Sobolewski, który podkreślił strategiczne znaczenie sprawnej oraz efektywnej realizacji takich projektów jak LOTR dla bezpieczeństwa i obronności Polski. Stwierdził też, że biorąc pod uwagę, że w ramach projektu LOTR z wynikiem pozytywnym zakończono badania kwalifikacyjne, a obecnie finalizowany jest etap przygotowania dokumentacji technicznej wyrobu, będący ostatnim elementem pracy, należy mieć nadzieję, że efekty projektu spełnią oczekiwania resortu obrony narodowej, a seryjne pojazdy zaspokoją potrzeby Sił Zbrojnych RP. Po nim zabrał głos prezes zarządu, dyrektor naczelny AMZ-KUTNO S.A., a więc firmy będącej liderem konsorcjum realizującego projekt, który przedstawił ogólne informacje na temat przedsięwzięcia, omówił jego harmonogram i, pokrótce, podział zadań w przedsięwzięciu pomiędzy członków konsorcjum.

F2 Konferencję „LOTR – od projektu do wdrożenia” otworzył dyrektor Działu Zarządzania Programami i Projektami na rzecz Bezpieczeństwa i Obronności Państwa NCBR Rafał Sobolewski. Fot. Andrzej Kiński

Pierwszą sesję konferencji rozpoczęła prezentacja Dominika Dębińskiego, szefa Biura Wdrożeń i Rozwoju AMZ-KUTNO S.A. Szczegółowo omówił on proces realizacji całego projektu – od prac nad następcą BRDM-ów-2, jeszcze prowadzonych samodzielnie przez spółkę z Kutna (projekt Bóbr), poprzez kolejne etapy projektu rozwojowego, aż po obecne działania związane z przygotowaniem docelowej konfiguracji pojazdu i jego dalszego rozwoju poprzez wykorzystanie powstałej platformy do innych zadań.

Prezes zarządu, dyrektor naczelny AMZ-KUTNO S.A. zaprezentował ogólne informacje na temat projektu LOTR, omówił jego harmonogram i podział zadań w przedsięwzięciu pomiędzy członków konsorcjum. Fot. Andrzej Kiński

Kluczowe z punktu widzenia przewidzianych dla pojazdu LOTR zadań jest jego specjalistyczne wyposażenie rozpoznawcze, gromadzące i przetwarzające dane, a także pozwalające dostarczyć je wszystkim zainteresowanym. Te zagadnienia przedstawił ppłk Jarosław Milewski z Zakładu Radiokomunikacji i Walki Radioelektronicznej Wojskowego Instytutu Łączności w prezentacji „Koncepcja i architektura Systemu Teleinformatycznego i Łączności LOTR”. Z kolei ppłk Paweł Kleczaj z Zarządu Rozpoznania i Walki Elektronicznej Inspektoratu Rodzajów Wojsk Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych omówił postępy we wdrażaniu nowego sprzętu w jednostkach rozpoznawczych SZ RP w ostatnich latach, a także plany pozyskania nowych zdolności, w tym poprzez wdrożenie pojazdów LOTR.

Prototyp LOTR-a przygotowuje się do pokonania przeszkody wodnej podczas badań kwalifikacyjnych w sierpniu 2021 r. Fot. MON/st. szer. Patryk Szymaniec

W drugiej sesji wygłoszone zostały cztery referaty. Pierwszy, Grzegorza Kozłowskiego z Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia, dotyczył zdalnie sterowanych stanowisk uzbrojenia, ich typów, przykładowych konstrukcji, metodyki badań i kryteriach ocen, także w kontekście wyboru i późniejszych testów takiego stanowiska zastosowanego na prototypie LOTR. Kolejny, wygłoszony przez Zygmunta Fabisiaka, członka zarządu, dyrektora ds. rozwoju AMZ-KUTNO S.A., poświęcony był omówieniu pojazdów amfibijnych, które na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat powstały w kutnowskich zakładach: Hipopotam, Bóbr 1, Wydra, Bóbr 3/LOTR, a także ich próbom laboratoryjnym i w warunkach zbliżonych do rzeczywistych. Trzeci poświęcony był użyciu pojazdów w działaniach rozpoznawczych, a zaprezentował go ppłk Ireneusz Podhajny. Niezwykle interesujące było wystąpienie Wojciecha Grocholi z Agencji Uzbrojenia, który z punktu widzenia członka Zespołu Nadzorującego realizację projektu LOTR omówił procedury wojskowe zastosowane w kolejnych fazach tego przedsięwzięcia.

Modelowy transporter Bóbr 3 w czasie pokazu dynamicznego. Fot. Andrzej Kiński

Po tej sesji odbyła się prezentacja dynamiczna z wykorzystaniem modelu funkcjonalnego pojazdu Bóbr 3 i z udziałem uczniów I Liceum Ogólnokształcącego PUL z Kutna, a także demonstracja wyposażenia specjalistycznego zabudowanego na prototypowym transporterze LOTR.

Ostatnia sesja przybliżyła zgromadzonym na konferencji zagadnienia związane z badaniami wozów bojowych realizowanymi przez polskie placówki naukowo-badawcze.  Nowoczesne metody badań pojazdów kołowych na przykładzie pojazdu LOTR,  zaprezentował Włodzimierz Kupicz, szef Pionu Badań Wojskowego Instytutu Techniki Pancernej i Samochodowej, zaś przykładowe konstrukcje i badania układów opancerzenia wozów bojowych, omówione zostały przez Marcina Cegłę z Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia. Dwie kolejne prezentacje związane były z potencjalnym zastosowaniem platformy Bóbr 3 do innych zadań. Możliwość wykorzystania go jako bazy transportera rozpoznania skażeń – następcy pojazdu BRDM-2rs, przedstawił Piotr Furtak z Wojskowego Instytutu Chemii i Radiometrii, a Kacper Pawłowski z AMZ-KUTNO S.A. różnorodne możliwości zastosowania platformy Bóbr 3, m.in. jako nośnika systemów uzbrojenia, wozu dowodzenia czy urządzeń walki elektronicznej. Ostatnie wystąpienia przygotowali przedstawiciele firm, których urządzenia i systemy zostały zamontowane na prototypie LOTR-a. Robert Tomasik przedstawił ofertę firmy Transbit Sp. z o.o. w obszarze nowoczesnych środków łączności taktycznej, zaś Zbigniew Kotas z firmy Eko-Moto Sp. z o.o. zaprezentował nowoczesne agregaty prądotwórcze 28V w aplikacjach militarnych.

Uczestnicy konferencji mogli szczegółowo zapoznać się z wyposażeniem specjalistycznym zabudowanym na prototypowym transporterze LOTR. Fot. Andrzej Kiński

Podsumowaniem konferencji była sesja pytań i odpowiedzi.

Konferencja „LOTR – od projektu do wdrożenia” była bardzo wartościowym wydarzeniem, nieczęsto spotykanym w naszym przemyśle obronnym. Jej ideą przewodnią było zaprezentowanie rezultatów pomyślnie zakończonego projektu rozwojowego, którego efekt – pojazd LOTR/Bóbr 3 – ma szansę stać się wkrótce cennym wzmocnieniem potencjału rozpoznawczego jednostek Wojsk Lądowych, który wymaga wyjątkowo pilnego odmłodzenia i rozbudowy. Rolę rozpoznania ogólnowojskowego we współczesnych konfliktach zbrojnych dobitnie obrazuje choćby wojna rosyjsko-ukraińska. Konferencja spełniła także inną ważną rolę, pokazując w jaki sposób wydawane są – nadal skromne – środki wydatkowane w naszym kraju na badania i rozwój w obszarze obronności. Projekt LOTR i jego rezultaty potwierdzają, że nawet dysponując ograniczonym budżetem, przy dobrej współpracy wojska i przemysłu (także prywatnego) oraz placówek naukowo-badawczych, można opracować sprzęt wojskowy nieustępujący, a w wielu przypadkach przewyższający, analogiczne konstrukcje zagraniczne.