Sekretarz Generalny NATO Jens Stoltenberg 21 marca ogłosił publikację rocznego raportu podsumowującego działalność Sojuszu w 2022 roku. Dokument szczegółowo opisuje realizację zadań i osiągnięcia sojuszu na przestrzeni roku, włącznie z bezprecedensowym wsparciem udzielonym Ukrainie od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji. Podkreśla konieczność ciągłego wzmacniania strategii odstraszania i obrony, a także odnosi się do nowej koncepcji strategicznej przyjętej na szczycie sojuszu w Madrycie. Raport zawiera także wyniki sondaży opinii publicznej, uwzględniające również ankiety przeprowadzone po raz pierwszy w Finlandii i Szwecji.

Co nie dziwi, w raporcie największy ciężar położono na kwestię rosyjskiej agresję na Ukrainę, którą nazwano największym kryzysem bezpieczeństwa w Europie od czasu II Wojny Światowej. Według autorów raportu jest to nie tylko bezpośrednie zagrożenie dla istnienia Ukrainy, jako wolnego i niepodległego państwa, ale dla całego porządku międzynarodowego. Podkreślając zaangażowanie NATO we wsparcie sektora obrony i bezpieczeństwa Ukrainy, już od aneksji Półwyspu Krymskiego przez Rosję w 2014, roku sekretarz generalny zadeklarował utrzymanie tego wsparcia tak długo, jak tylko będzie to konieczne. W 2022 roku pomoc krajów członkowskich sojuszu udzielona Ukrainie w formie militarnej, humanitarnej i finansowej sięgnęła 120 mld USD.

Bezprecedensowy akt pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę zmusił NATO do natychmiastowego działania. W ciągu kilku godzin sojusz uruchomił plany obronne, podwoił liczbę wielonarodowych grup bojowych (z czterech do ośmiu) i zwiększył obecność wojsk na wschodniej flance – od Bałtyku do Morza Czarnego.

W obliczu wywołanej przez Rosję wojny w Ukrainie, historycznego znaczenia nabrał szczyt Sojuszu w Madrycie, podczas którego doszło do zmian w Koncepcji Strategicznej NATO. Obradujący przedstawiciele państw członkowskich zgodzili się, że to właśnie Rosja, obok terroryzmu, przedstawia obecnie największe zagrożenie. Szczególną uwagę zwrócili również na Chiny, które w ich ocenie stanowią wyzwanie nie tylko dla bezpieczeństwa, ale też interesów i wartości wyznawanych przez Sojusz.

W raporcie nie mogło zabraknąć kwestii finansowych. Choć sytuacja w tej kwestii poprawiła się w ostatnich latach, to jednak zmiany nie zachodzą w tempie wymuszonym przez aktualną sytuację. W 2022 roku jedynie siedem spośród trzydziestu sojuszników osiągnęło wydatki na obronność na poziomie co najmniej 2% PKB, a były to: Grecja, USA, Litwa, Polska, Wielka Brytania, Estonia i Łotwa. Widać więc wyraźnie, że to głównie kraje bałtyckie i Polska, będące w bezpośredniej bliskości konfliktu, reagują adekwatnie do sytuacji. W ujęciu bezwzględnym, niezmiennie to Stany Zjednoczone pozostają w tej kwestii niekwestionowanym liderem pokrywając 70% wydatków obronnych całego Sojuszu. Plasująca się na drugim miejscu Wielka Brytania ma 6% udział, a tuż za nią są Niemcy i Francja – odpowiednio 5 i 4%. Taka sytuacja, w ocenie kwatery głównej NATO, nie może dłużej mieć miejsca i, według słów Stoltenberga, zobowiązania dotyczące wydatków, które mają zostać przyjęte na kolejnym szczycie, już w lipcu w Wilnie, będą „bardziej ambitne”.

Pełny raport dostępny na stronie internetowej NATO https://www.nato.int/