Program OBSS (Off-Board Sensing Station) realizowany jest przez laboratorium badawcze sił powietrznych Stanów Zjednoczonych (Air Force Research Laboratory, AFRL). Zakłada budowę dronów, których zadaniem ma być zwiększanie możliwości platform załogowych.

Ogólne cele programu OBSS zostały sformułowane we wrześniu 2020 r. Jest on częścią szerszej inicjatywy AFRL zakładającej budowę rodziny współdziałających ze sobą platform autonomicznych (ACP – Autonomous Collaborative Platforms). Pełniące rolę „lojalnych skrzydłowych” (Loyal Wingman) platformy ACS mają wspierać samoloty załogowe w wykonywaniu całej gamy zadań takich jak: wykrywanie i niszczenie celów powietrznych, rozpoznanie, zakłócanie stacji radiolokacyjnych przeciwnika oraz wykrywanie i niszczenie celów naziemnych i nawodnych.

Według AFRL docelowa platforma w programie OBSS ma być bezzałogowym, tanim samolotem odrzutowym konwencjonalnego startu i lądowania, który bez problemu mógłby zostać utracony w warunkach bojowych (ang. attritable). Ma to być konstrukcja modułowa z awioniką o otwartej architekturze. Dzięki temu drony w łatwy sposób będzie można adaptować do wykonywania zróżnicowanych misji bojowych. Drony budowane w programie OBSS mają głównie pełnić rolę „latających czujników” zwiększających możliwości platform załogowych w zakresie wykrywania, rozpoznawania i oznaczania celów. AFRL nie wyklucza jednak możliwości przenoszenia przez nie uzbrojenia ofensywnego.

General Atomics MQ-20 Avenger z zasobnikiem Legion pod do wykrywania I śledzenia celów powietrznych w podczerwieni, w środowisku pozbawionym radarów. Fot. GA-ASI

26 października br. Pentagon poinformował o przyznaniu dwóch, 12-miesięcznych kontraktów w programie OBSS. Jeden z nich otrzymała firma Kratos Unmanned Systems Division (KUSD), a drugi – General Atomics Aeronautical Systems (GA-ASI). Wartość każdego z nich wynosi ok. 17,7 mln USD. AFRL nie wyklucza przedłużenia kontraktów do 27 miesięcy i przyznaniu każdemu z wykonawców dodatkowej kwoty w wysokości 31,4 milionów dolarów. Obydwaj wykonawcy mają teraz rok na przedstawienie funkcjonalnych prototypów oraz przeprowadzenie demonstracji w locie. Ewentualne przedłużenie kontraktów ma pozwolić na dalsze dopracowanie konstrukcji. Prace te będą musiały zostać zakończone najdalej do stycznia 2024 r.

Od kilku lat zarówno Kratos jak i General Atomics biorą udział w nowatorskich programach prowadzonych przez siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (US Air Force) oraz AFRL. W sierpniu 2021 r. obydwie firmy otrzymały kontrakty w programie Skyborg. Jego celem jest rozwój autonomicznego systemu sterowania platformami bezzałogowymi (ACS – Autonomy Core System). W testach systemu ACS biorą udział samoloty bezzałogowe Kratos: UTAP-22 Mako i XQ-58A Valkyrie oraz General Atomics MQ-20 Avenger.

Kwestią otwartą pozostaje czy obydwie firmy przygotują do programu OBSS prototypy oparte na użytkowanych obecnie samolotach bezzałogowych XQ-58A Valkyrie oraz MQ-20 Avenger. Mogą to być ich warianty, ale niewykluczone, że oferenci zaprezentują opracowane od podstaw projekty nowych bezzałogowych statków powietrznych.