29 lutego w godzinach porannych lotniskowiec Liaoning (16) typu 001, Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, opuścił stocznię Dalian Shipbuilding Industry Company (DSIC) w Dailan w prowincji Liaoning, rozpoczynając tym samym próby zdawczo–odbiorcze.

Liaoning jest pierwszym lotniskowcem, który wszedł do służby w siłach morskich Państwa Środka. Powstał on w wyniku konwersji odkupionego od Ukrainy, nieukończonego, ciężkiego krążownika lotniczego (Tiażeły awianiesuszczi kriejsier) Riga proj. 11436. Ciekawostką może być sama transakcja zakupu, którą sfinalizowano w 1998 roku. Otóż właścicielem rdzewiejącego kadłuba, po uiszczeniu opłaty w wysokości 20 mln USD, zarejestrowana w Makau, Agencia Turistica E Diversões Chong Lot Limitada. Miała ona przebudować jednostkę na pływający hotel i kasyno. W istocie jednak była to spółka celowa założona przez oficerów  MW ChALW. Okręt trafił do stoczni DSIC gdzie też go ukończono. Liaoning do służby wszedł 25 września 2012 roku, od początku jednak traktowany był jako okręt szkolno–badawczy, a doświadczenia uzyskane z jego eksploatacji pozwolić miały na rozpoczęcie budowy okrętów tej klasy w chińskich stoczniach – co też się stało. Zakres prac zrealizowanych w trakcie pobytu okrętu w stoczni DSIC, do której wszedł 28 lutego 2023 roku, dotyczył m.in. zoptymalizowania prowadzenia operacji powietrznych z wykorzystaniem nowych maszyn wchodzących dopiero do eksploatacji. Zmodyfikowano m.in. system aerofiniszerów, a także całe wyposażenie elektroniczne związane z zarządzaniem ruchem powietrznym wokół okrętu. Pracom poddano także pokład startowy oraz wyremontowano układ napędowy lotniskowca, który oparty jest co należy wspomnieć o klasyczne turbiny parowe (cztery turboparowe zespoły napędowe typu GTZA TW-12-4). Podczas realizacji prac wykorzystano doświadczenia uzyskane w trakcie eksploatacji lotniskowca Shandong (Shāndōng Jiàn 17, w służbie od 17 grudnia 2019 roku) typu 002 oraz przy budowie Fujian (Fújiàn Jiàn 18, zwodowany 17 czerwca 2022 roku obecnie przechodzi próby morskie) typu 003.

Zbliżenie na makiety samolotów Shenyang J-15 Flying Shark oraz Shenyang J-35 Gyrfalcon. Fot. RupprechtDeino/platforma X (uprzednio Twitter)

Główną uwagę obserwatorów przykuła rufowa część pokładu startowego gdzie posadowiono makiety dwóch samolotów typu Shenyang J-15 Flying Shark (Flanker-X2) oraz Shenyang J-35 Gyrfalcon  (znany także jako FC-31 lub J-31). Pierwszy z wymienionych to doskonale znany samolot, stanowiący trzon lotnictwa pokładowego Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, najprawdopodobniej w odmianie D, przystosowanej do prowadzenia walki elektronicznej, będącej odpowiednikiem amerykańskich maszyn z rodziny Growler.

Druga maszyna stanowi dla odmiany całkowitą nowość. J-35 jest bowiem pierwszym chińskim samolotem piątej generacji dostosowanym do operowania z pokładu lotniskowców. Według oryginalnej koncepcji ma on być podstawą grupy powietrznej najnowszego budowanego w stoczni Jiangnan (Jiāngnán Zàochuán Chǎng) w Szanghaju, lotniskowca typu 003. Pierwszy oblot prototypowej maszyny tego typu, w odmianie pokładowej, miał miejsce 29 października 2021 roku. Próby morskie Liaoninga potrwają od 29 lutego do 9 marca i realizowane będą na wodach Morza Żółtego.