W piątek 26 maja do gdyńskiego portu weszło pięć fregat rakietowych ze składu Stałego Zespołu Sił Morskich SNMG1 (Standing NATO Maritime Group 1).

SNMG1 to jeden z czterech stałych zespołów morskich realizujących zadania na rzecz NATO. Pozostałe trzy to: SNMG2, SNMCMG1 (Standing NATO Mine Countermeasures Group 1) oraz SNMCMG2. SNMG1 i 2 to zespoły składające się z okrętów uderzeniowych (fregat lub niszczycieli) oraz wspierających ich działania okrętów pomocniczych. SNMCMG to z kolei zespoły przeznaczone do wykrywania i neutralizacji zagrożenia minowego. Pod względem organizacyjnym to zespoły oznaczone cyfra 1 działają w północnym rejonie odpowiedzialności (m.in.: Morze Północne, Bałtyckie, Ocean Atlantycki – jego północna część), a „dwójką” w rejonie południowym (m.in.: Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne).

Niemiecka fregata Mecklenburg-Vorpommern (F 218) typu Brandenburg, okręt flagowy SNMG1. Fot. Marcin Chała

Przybyły do Gdyni zespół jest jednym z najsilniejszych, jaki wizytował Polski port w przeciągu kilku ostatnich lat. Składa się on z polskiej fregaty Gen. Tadeusz Kościuszko (273, dawny USS Wadsworth FFG-9, wyporność pełna 4200 ton, 136,0 x 14,0 x 6,7 m, w służbie od 1980 roku) typu Oliver Hazard Perry oraz czterech okrętów zagranicznych tj. niemieckiej fregaty Mecklenburg-Vorpommern (F 218, 4490 ton, 138,5 x 16,7 x 6,3 m, w służbie od 1996 roku) typu Brandenburg (F 123), portugalskiej fregaty Bartolomeu Dias (F 333, 3320 ton, 122,0 x 14,0 x 6,1 m) typu Karel Doorman (typ M), jej holenderskiego bliźniaka Van Amstel (F831) oraz hiszpańskiej fregaty Álvaro de Bazán (F 101, 6494 tony, 146,7 x 18,6 x 4,75 m, 2002 rok) typu Álvaro de Bazán (F 100).

Portugalska fregata Bartolomeu Dias (F 333) typu M w całej okazałości. Wraz z okrętem flagowym zacumował przy Nabrzeżu Francuskim. Fot. Marcin Chała

Co warto podkreślić nie jest to cały zespół ten bowiem liczy aż dziewięć okrętów w tym jedną jednostkę pomocniczą, którą jest francuski okręt wsparcia logistycznego BCR (Le bâtiment de commandement et de ravitaillement) Somme (A 631, 18500 ton, 157,2 x 21,2 x 10,8 m, w służbie od 1990 roku) typu Durance. Poza wymienionymi powyżej w skład SNMG1 wchodzą jeszcze: duńska fregata Niels Juel (F 363) typu Iver Huitfeldt oraz dwie kolejne jednostki z Francji tj. Bretagne (D 655) typu Aquitaine (FREMM Frégate Européenne Multi-Mission) oraz Chevalier Paul (D 621) typu Horizon (znany tez jako typ Forbin, od pierwszej jednostki). Okręty te zostały detaszowane do wzięcia udziału w odbywających się na wodach północnego Atlantyku, największych ćwiczeniach NATO ukierunkowanych na wykrywanie i zwalczanie środków napadu powietrznego (IAMD - integrated air and missile defense) Formidable Shield 2023. Okrętem flagowym SNMG1 jest niemiecka fregata, a dowódcą całego zespołu jest niemiecki kontradmirał Thorsten Marx.

Holenderska fregata Van Amstel (F 831) typu M mija Nabrzeże Pilotowe. Okręt zacumował przy Nabrzeżu Stanów Zjednoczonych w basenie V. Fot. Marcin Chała

Ciekawostką o której warto wspomnieć jest obecność w Gdyni dwóch jednostek należących do tego samego typu, ale pływających pod inną banderą. Mowa tutaj o holenderskich fregatach typu M do którego należą Van Amstel oraz Bartolomeu Dias (dawny holenderski Van Nes F 833). Nie są to co prawda najnowsze okręty (służbę pełnią bowiem odpowiednio od 1993 i 1994 roku) nie mniej jednak obie przeszły modernizację, acz w nieco różnych zakresach. Najbardziej widocznym jej elementem jest nowy, konforemny maszt główny. W przypadku obu wspomnianych okrętów w jego strukturę wkomponowano anteny różnych systemów. Holandia zdecydowała się na instalację dodatkowego systemu radiolokacyjnego przeznaczonego do wykrywania celów nawodnych, pracującego w paśmie I/J (8-10 GHz) typu Thales Sea Watcher 100. Bartolomeu Dias w tym samym miejscu ma zainstalowane anteny ścianowe szerokopasmowego systemu walki elektronicznej Thales Vigile-D w najnowszej dostępnej odmianie opisywanej przez producenta jako version 2. System ten przeznaczony jest do wykrywania i analizowania sygnałów sondujących stacji radiolokacyjnych (ELINT - Electronic Intelligence) pracujących w zakresie od 2 do 18 GHz (z możliwością rozszerzenia zakresu od 500 MHz do 40 GHz). Elementem wspólnym, który znaleźć można na masztach obu jednostek są czujniki systemu optoelektronicznego Thales Gatekepper. Prace modernizacyjne w ramach MLU (Mid Life Upgrade) na obu pozostających w służbie holenderskich okrętach (a także dwóch belgijskich) zrealizowano w czasie drugiej dekady XXI wieku, podczas gdy strona portugalska zainteresowanie MLU wyraziła w 2018 roku. Prace na pokładzie Bartolomeu Dias zakończono w 2021 roku.

Najnowszy okręt w składzie zespołu odwiedzającego Gdynię, hiszpańska fregata Álvaro de Bazán (F 101) typu Álvaro de Bazán. Jedyna jednostka, która zacumowała przy nabrzeżu należącym do Portu Wojennego w basenie IX. Fot. Marcin Chała